Noorderdwarsvaart
Boek over de Noorderdwarsvaart van Drachten
HOMMERTS- ‘Tusken Heugebrechsterleane en Folgersterloane’, is de subtitel van een geschiedenisboek over de Noorderdwarsvaart van Drachten. Het boek is geschreven door Douwe de Graaf en uitgegeven door de Friese Pers Boekerij.
Over de Noorderdwarsvaart van Drachten gaan verhalen, over de bewoners van dit vroeger zo afgelegen gebied nog veel meer. Zijn de sterke verhalen over de ‘Dwarsfeartsters’ waaruit een sterk vrijheidsgevoel spreekt waar? Waren ze onaangepast? Ooggetuige Douwe de Graaf dook in de geschiedenis, zocht antwoorden op de vragen en schreef de innemende verhalen op, waarbij het accent ligt op de periode van 1940 tot het moment dat de Dwarsvaart werd gedempt.
De levens van beroemde en beruchte Dwarsfearters worden diepgaand beschreven. Wie scholen achter de bij- en scheldnamen Gjert Sturt, Wierd Skariot, Babbe en Kinge en andere typen? Alle gezinnen die tussen de Schwartzenberghlaan en Folgeralaan leefden, passeren de revue. De Dwarsvaartster school wordt uitvoerig beschreven. De bekende, spannende plekjes van destijd: de Marrewykster Boskjes, de Fennereed, Klein Hoogenburgh, worden met een bezoek vereerd. En de verenigingen, zoals de voetbalvereniging ONB, de Geitenfok, de buurtvereniging en zelfs de reisvereniging zijn evenmin vergeten.
Ook voor lezers die niet uit Drachten komen is het werk dat Douwe de Graaf geschreven heeft een boeiend document.
De foto op de achterkant van het boek, waarop een ‘flotsjefarende’ jongen is afgebeeld, roept ook voor niet-Drachtsters herinneringen op. En als er een verhaal over de plaatslijke bakker wordt verteld, dan is herkenbaarheid naar eigen dorp of stad snel gemaakt. Douwe de Graaf schrijft namenlijk heel erg beeldend.
“Bakker Smid, die wij vroeger bij ons thuis bakker Hupke noemden, kwam bij ons één keer per week brood brengen. Hij vervoerde zijn bakkerswaren in een grote korf voor het stuur van een hoge, zwarte transportfiets. Deze fiets stond in geen verhouding tot de gestalte van Smid. Als hij afstapte leek het net of hij met de fiets omviel. Als hij wegreed stepte hij eerst op een stangetje naast de achtertas en sprong dan met een ‘hupke’ op de fiets. Hij was een kwiek en vlug manneke, zo was hij er en zo was hij ook weer weg. Wel maakte hij vaak nog snel even een grapje. Hij gunde zich geen tijd om een praatje te maken. Smid was goedkoper dan andere bakkers in Drachten. Als hij in één keer voor de hele week kon bezorgen, kreeg je een forse korting.”
In het boek zijn prachtige anekdotes opgenomen, zo ook die van Kees Visser:
“Kees had altijd een pruimpje achter de kiezen. Als hij je zag aankomen, deed hij het pruimpje in zijn hand. Als je dan bij hem was, deed hij net alsof hij iets opraapte, stak zijn ongeopende hand, met daarin het pruimpje, uit en zei dan: ‘Ik heb een mooie stuiter gevonden, wil je ‘m hebben?’ Als je ja zei en je hand uitstak, legde hij het vieze, uitgekauwde pruimpje in je hand.”
Juist om dit soort verhalen, anekdotes, is het een heel onderhoudend boek geworden. De tientallen opgenomen foto’s zijn voor al die (oud-) Drachtstervaarters goud waard. Tot slot nog een prachtig verhaal over ene Hans Baron:
“Hans en Met hadden een twintigtal kippen. Kippenvoeren was een van de dagelijkse van Met. Als Hans, bij afwezigheid van Met, de kippen moest voeren, deed hij dit met een schort voor en een hoofddoek om. Hij dacht dat de kippen niet in de gaten hadden dat Met er niet was en ze niet van de leg raakten.”
Henk van der Veer
Douwe de Graaf, ‘De Noorderdwarsvaart in Drachten’, gebonden, rijk geïllustreerd, 127 pagina’s. Friese Pers Boekerij Leeuwarden. Prijs: € 17,70
Sneeker Nieuwsblad, 26.01.2004
|
 |
