| |
 |
26 júly om 17:23 |
| |
Skútsjesilen fandaach los!
In’e anloop naar ut skútsjesilen bin ik al jaren druk besech as sjoernalist met ut ut skriëven fan persoanleke ferhalen over disse prachtege spňrt. Tientallen skippers en bemanningsleden én bestuurders moch ik interviewe foar ut SKS Skűtsje Journaal en foar ferskillende kranten.
Tňch siën ik de wedstriden graach fia Omrop Fryslân. Dat was fandaach ok al wear nyt anders. Hieronderr ut interview dat ik dit met foarsitter René Nagelhout. Ut stond in’e ferskillende GrootMedia kranten.
De Sneker Pan wurdde fandaach 8ste en Joure won de earste wedstryd. Ut was un ferrassend moaie wedstryd dęr bij Grou op’e Pikmar.
SKS-voorzitter René Nagelhout over erfgoed, verjonging en toekomstvisie: “Skűtsjesilen blijft een levend verhaal”
FRYSLAN - Met het 80-jarig bestaan van de Sintrale Kommisje Skűtsjesilen (SKS) in zicht, blikt voorzitter René Nagelhout vooruit op de toekomst. In een tijd waarin verjonging, culturele vernieuwing en sponsorstrategie samenkomen, blijft de SKS trouw aan haar wortels. “De verhalen moeten blijven leven, maar dan wel op een manier die de volgende generatie aanspreekt.”
In de afgelopen periode zijn vier nieuwe schippers gepresenteerd binnen de SKS. Volgens Nagelhout is dat geen doelbewuste verjongingscampagne, maar een natuurlijk gevolg van de doorstroming binnen de skűtsjefamilies. “Er komen steeds nieuwe loten aan de stam. Neem Hattum Hoekstra, een bekende naam die opnieuw aan het roer verschijnt. Dat is prachtig.”
Toch blijft het zogenoemde ‘afstammelingsprincipe’, waarbij een schipper moet afstammen van een skűtsjeschipperfamilie, onaangetast. “Daar is binnen het bestuur geen enkele discussie over. Die band met het verleden is essentieel. Wel evalueren we andere criteria, zoals de eis om zeven jaar aan boord te zijn geweest van een SKS-skűtsje. Misschien kan dat ook breder worden ingevuld, zoals op een ander type skűtsje, of wellicht korter. Dat zijn gesprekken die nu lopen.”
Jubileum wordt theatraal spektakel
Voor het jubileum koos de SKS niet voor een traditionele bijeenkomst, maar voor een opvallende theaterproductie, geproduceerd door theatergezelschap BUOG. “Het skűtsjesilen is één groot theater,” glimlacht Nagelhout. “Waarom zouden we dat niet creatief vieren?”
Het idee ontstond bij tekstschrijver en muzikant Jan Tekstra. Hij schrijft naast toneelteksten ook musicals en liedteksten. Voor de SKS schreef hij in 2020 het jubileumlied Oan it roer. Wat begon als een losse ingeving op televisie tijdens een gesprek met Bert Haandrikman in het Skűtsje Journaal van Omroep MAX, groeide uit tot een ambitieus project. Tien avonden lang wordt het publiek in oktober meegenomen in de fantasierijke voorstelling DreamSkűtsje in de Sluisfabriek in Drachten. Met vijfhonderd bezoekers per avond en een cast waar zelfs SKS-leden, kinderen van schippers en (oud-)bestuurders aan meedoen, belooft het een unieke viering te worden.
“Tijdens de algemene ledenvergadering werd eerder wat gegniffeld om het concept. Maar er doen nu meerdere SKS’ers enthousiast mee. Het laat zien hoe breed het draagvlak inmiddels is.”
Jeugd en onderwijs actief betrokken
De keuze voor theater is geen op zichzelf staand idee, maar past in een bredere beweging om jongere generaties te betrekken. Zo werkt de SKS nauw samen met onderwijsinstellingen als Firda en NHL Stenden. Studenten dragen actief bij aan het jubileumstuk, maar ook aan andere initiatieven om jongeren enthousiast te maken voor de zeilsport.
“Firda biedt sinds dit jaar zelfs een keuzevak aan: ‘Bemanningslid op een platbodem’,” zegt Nagelhout trots. “Leerlingen leren niet alleen de geschiedenis, maar ook de praktijk van het skűtsjesilen kennen. Ook de GWS-schouwtjes worden daarbij betrokken. CIOS lijkt daar een rol in te spelen, al weet ik dat niet zeker.”
Daarnaast zijn vier groepen studenten van NHL Stenden bezig met projecten om jongeren te werven als vrijwilliger of bemanningslid. “Hun ideeën zijn in juni gepresenteerd. We weten nog niet of we er deze zomer al wat van gaan zien, maar zeker in 2026 willen we daar serieus werk van maken. Het is essentieel dat de SKS aantrekkelijk blijft voor de volgende generatie.”
Financiële basis verstevigd
De SKS heeft een meerjarig hoofdsponsorcontract, als onderdeel van een breed Fries sportinitiatief. In totaal wordt er vijf miljoen euro verdeeld over de sporten fierljeppen, kaatsen, schaatsen, parasporten en het skűtsjesilen. Het initiatief steunt inmiddels ook de Friese parasporters. “Voor ons betekent dat zekerheid,” aldus Nagelhout. “We kunnen jaarlijks het skűtsjesilen blijven organiseren en de randvoorwaarden verbeteren. En minstens zo belangrijk: we kunnen investeren in jeugdprojecten en erfgoededucatie.”
Hoewel het vertrek van subsponsor ABD Renault effect had op de begroting, is de schade beperkt gebleven. “We vinden het altijd jammer als een sponsor vertrekt. ABD Renault was toch lang aan ons verbonden. Maar we zijn alweer in gesprek met een mogelijke vervanger. Daarnaast hebben we sterke steun van hoofdsponsors Bouwgroep Dijkstra & Draisma, FB Oranjewoud en de Fryske Rabobanken. En ook de subsponsors Heineken, Van der Let & Partners, Omroep Max, Friton Group en NHL Stenden, denken actief met ons mee. Met de NHL hebben we zelfs een driejarige agenda opgesteld om studenten structureel te betrekken.”
Een eerlijk speelveld op het water
Ten slotte wordt er gewerkt aan een verfijning van de zeilformule, de regels die ervoor zorgen dat skűtsjes qua snelheid en vorm vergelijkbaar blijven. “We willen de onderlinge verschillen zo klein mogelijk maken”, zegt Nagelhout. “Het gaat om gelijkwaardigheid. De skűtsjes moeten onder vergelijkbare omstandigheden kunnen zeilen, net zoals vroeger.”
Hoewel het onderzoek nog loopt, verwacht het bestuur begin volgend jaar met concrete voorstellen te komen. “Er is altijd discussie geweest over de formule, maar de basis is duidelijk: behoud van het oorspronkelijke silhouet en gelijke kansen voor elke schipper. De schippers en eigenaren worden voortdurend meegenomen in dit proces.”
Traditie met een open blik
De balans tussen traditie en vernieuwing blijkt een rode draad in het verhaal van Nagelhout. De SKS houdt vast aan haar wortels, maar kijkt tegelijk vooruit. “Het skűtsjesilen is geen museumstuk. Skűtsjesilen is meer dan zeilen met skűtsjes: het leeft, beweegt en inspireert. Generatie na generatie.”
|
| |
