| |
 |
5 desember om 08:43 |
| |
Kollum Omrop Fryslân
Nij Beets
Der binne steden en dňrpen dęr’t ik mij futdaleks thúsfoel. Ut binne faak gyn kale kak plakken met lui dy’t hoger as de pňt skiete. Ut sal ongetwifeld met myn oukomst te maken hewwe. Erfelek belast. Fan twee kanten. Myn moeke fan Hollandscheveld, dęr’t se gyn porseleinen pispňtten hadden, en oans fader út’e Fryske Wâlden dęr’t ut fňlk nyt op lakskoëntsjes liep.
Foarege week was ik wear us op’e sjouwer met fotograaf Tom Coehoorn. We brochten un besoek an It Damshűs, ut openluchtmuseum in Nij Beets. Allienech ut ontfangst al, su gastfrij met koffy en un lekker stuk amandelstaaf: ‘omdat it hast Sinteklaas is no?’
Fokke Veenstra, oud-skoalmeester út Akersloat mar na syn onderwizerskarričre wear teruch in syn geboartestreek, geeft dęr rondleidings. Un echte frijwilleger, want naast de onbetaalde sjob foar ut Damshűs is de 75-jarege Fokke ok nňch aktyf foar de plaatseleke foetbalklup Blue Boys. Fokke is un rasferteller en om dy reden had hij oans ok útnoadegd om naar It Damshűs te kommen.
Dęr op dy laatste mistege novembermňrren fan dit jaar fertelde Fokke ut ene na ut andere ferhaal over ut bewogen ferleden fan ’e streek. In een fan dy onderkommens dęr’t de feenarbeiders woanden fertelde Fokke ut wrede ferhaal over hoe’t in strenge winters kyndekes stierven. “Se leine te sliepen en troch de kieren waaide un glűpende kâlde wyn. It kaam mear as ienris foar dat de bern fan ’e kjeld stoaren. De hersentsjes befrearen…”
Futdaleks moest ik denke an Oekraďne. Hoe komt ut dęr aansens? Salle dęr ok kyndes overlijde deur befriëzings. Un nare gedachte, mar de geskiedenis fan Nij Beets is de rauwe aktualiteit fan nou.
Gelukkech fertelde Fokke ok nňch un kňstlek ferhaal over un bysňndere dominee. Dy story speulde um rond 1900 ou in ut polderkerkje, Ut Houten Hemeltsje, dęr’t ds. Guillaume van der Brughen preekte. Feenarbeidersfňlk had nyt sufeul met kerk en dominees. Mar disse diënstknecht fan’e Hear pakte ut un bitsje anders an as al dy andere swartrňkken.
At Van der Brughen op donderdachs syn Polderdach had, preekte hij nyt allienech in ut Houten Hemeltsje, hij liet de kňster ok snert koke. Na ouloop fan ’e diënst kregen de kerkgangers un lekker bňrd snert. Toen kwamen der hieltyd mear minsen bij dominé in kerk en dy preken kregen de toepasleke earetitel fan ‘Snertpreken’.
En wat hoarde ik nou ferder fan Fokke? “Yn 2007 hawwe we yn dizze tsjerke ek alris in linzjeryparty hân…”
Moai folk dy Beetsters! Nij Beets, plak met un bewogen ferleden, un plak om kommend somer teruch te kearen. En su’k sei op sommege plakken in Fryslaan foël ik mij sumar thús!
|
| |
