 |
|
|
|
 |
|
|
|
| |
 |
31 jannewary om 16:58 |
| |
I.M. Jan J. Bylsma
Frysk dichter Jan J. Bylsma is ferstoarn. Ut bericht staat fandaach op’e site fan Omrop Fryslân. Dat bericht doët mij mear as ik miskyn wel toegeve wil. Wear un dichter en skriëver út de Friese Lettertún dy’t nyt mear onder oans is. Lul asjeblyft nyt over moaie leeftyd & su, kan’k min over at minsen overleden binne.
Ik weet nòch goëd wannear’t ik Jan J. Bylsma foar ut earst teugen kwam. Sterkernòch ik skreef der over in myn digitale dachboek op 1 augustus 2004. Un dach earder was myn earste ontmoeting met Bylsma.
“In Amersfoart stapten un man en un frou de folle koupé in. Ik lei der frij wat a-sosiaal bij. Tòch trok ik myn benen mar in, toen dúdlek wurde dat de man en de frou teugenover oans sitte wúden. Ik sach de man an en docht: 'Is dat nyt...?' Nee, dy siët der feul jonger út. Hij sei niks en ik hat ok gyn nòcht om te praten. Bij Steenwyk, was ut allemaal fòlk op 'e dyk. Hardfytsen. Kritearium. Ik maakte un opmerking over Boogerd. Gyn respekt foar dy man.”
“Myn overbuurman sei dat er al jaren de Tour nyt mear écht fòlgde. Op myn fraach of ie nòch wel naar ut foetballen ging, antwoardde ie befestegend. Ik froeg 'naar Heerenveen?'. Hij: 'Ja, al fjirtich jier. Op'e oasttribune.' Toen ik wear: 'Hawwe jo der ek wol oer skreaun?' Hij knikte. Toen wist ik ut seker: 'Dan binne jo Jan J. Bylsma!' En ik stelde mij metéén foar. 'Henk van der Veer, Poëzy op Poaten!', sei Jan met un brede grijns op syn ouwe kòp.”
“We hewwe ut laaste stukje naar Heerenveen nyt mear stil weest. Ik hew groate bewondering foar Bylsma syn poëzy. De kilometers tussen Steenwyk en Heerenveen wurde dúdlek dat Jan J. Bylsma ut hearlek fon om over literatuur te praten. Hij gaf naar enege aarzeling toe, dat ie nòch genoech fersen klaar lêgen hat foar un bundel. Allienech fan de negative sfear in de 'Frysk literêre wrâld' hat ie al moai wat jaren skoan syn nòcht.”
“Ut was krekt òf bloeide ie helemaal op om in kontakt te raken met één fan syn groatste fans. Toen ie met de frou in de tunnel op ut perron fan Heerenveen ferdween waren syn laaste woarden: 'Och je, ik bin krekt opereard, nije hartklep. Dat ik mei net mear roke, net mear drinke en it oare stelt ek neat mear foar!'
“Gelukkech moest ie der self om lache. Ik sal um disse week metéén myn laast bundel toesture. Want beskeiden bin ik nyt! 'Bist idioat', sei Jan, 'as't beskeiden bist komst der noait! Dat sjochst wol oan mij!'
In laad fol mei fersen
Op 6 febrewary 2009 ging ik bij Jan J. Bylsma op besoek in Heerenveen. Dit skreef ik der over: “Un dichter út ut Frys literêre sirkwy dy’t ik hooch sitten hew, is Jan J. Bylsma út Hearenfeen. Ik hew fanmòrren bij Jan en syn frou Gerry koffydronken. We hewwe hearlek an ut rabbelen en relativearen weest, over de Friese skriëvers en dichters.”
“Jan het mij un doas fol met dichtbundels kado geven. An ut end fan’e mòrren praten we trouwens nyt Frys mear, mar Liwwarders en Snekers. Jan is ok un sear ferdiënstlek skilder en múzikant. Un kreatyf mins dizze oud-learaar Nederlaans.”
“In un laad fan syn buro het Jan twee mappen fol met fersen lêgen. Hij wil se bij leven nyt útgeve. “ Mar dou weest nou wêr’t se lêge!” De opdracht is dúdelek! Ik hew un antal fan dizze gedichten lezen: prachtech!! ‘ Narretieve poëzy ’ noemt Jan syn werk eigenwys met un fette knipooch naar al dy sabeare literêre pommeranten ( fandaach staat der wear su'n mislekmakende resênsy fan un skoalmeester in de LC over de moaie debútbundel fan Yva Hokwerda ). Ut wil sufeul sêge as leesbere poëzy. Jan mut helemaal niks hewwe fan hermetise poëzy, mar sal dat noait su sêge. Hij is mear de man fan de iroany. We lêge mekaar wel dizze 78 jarege dichter fan fòrmaat dy’t ok nòch altyd bij SC Heerenveen op de tribúne sit.”
Soms kwam ik Jan nòch teugen bij SC Heerenveen, in syn onouskeideleke houtsje-toutsje-jas. We praten dan in ut foarbijgaan even. Dat is nou dus foargoëd foarbij. En dy fersen in dat laad? Sú moai weze at dy tòch nòch in un bundel útgeven wurde súden.
Syn alderearste bundel ‘Strip-Tease’ ferskeen in 1967. Ik kreech ut fan de dichter. Un heel bysònder eksemplaar, want hij hat ut earder an syn skoanouders kado geven. De opdracht staat der nòch in:
‘foar myn skoanâlden, út tank foar har bigryp. ’t Hearrenfean, 15-12-1967’
|
| |
|
30 jannewary om 19:04 |
| |
Met de hannen in't haar
Sit der nyt over in, ik sit allienech letterlek met de hannen in ut haar. En met mij salle dat un heel soad luit weze. Ut geld fan de kapper bliëft al moai wat weken in de búze.
Ik wú n‼ch liever fandaach as mòrren dat de kapper wear met syn hannen in myn haar sat! Fandaach ferder nyt al te feul deen. Nou ja, krantleze. Dat was ut eigenlek wel su'n bitsje. De dagen binne gries as myn haar! |
| |
|
29 jannewary om 19:25 |
| |
Theater Sneek verlicht in alle kleuren van de regenboog: baken van hoop voor iedereen
Sinds donderdag 28 januari is de toneeltoren van Theater Sneek verlicht in alle kleuren van de regenboog. De organisatie wil hiermee een hoopgevende boodschap uitstralen in donkere dagen en tegelijk benadrukken dat het theater er is voor iedereen.
Normaal schijnt het lichtbaken van 23 meter vier tot vijf keer per week tijdens voorstellingen. De kleur van het licht komt overeen met het genre van de avond. Zo staat rood voor toneel en groen voor cabaret. Helaas wordt er sinds maart 2020 door de coronacrisis bijna niet meer gespeeld. Daarmee zijn de lichten avond na avond gedoofd.
De verlichte toren is voor velen onderdeel van het Sneker stadsgezicht bij nacht. Vanuit verschillende hoeken hebben inwoners aangegeven dat de toren er, in de sowieso al korte winterdagen, somber uitziet. Er kwamen diverse verzoeken binnen om de lichten toch aan te doen, als een teken van hoop in coronatijd.
Theater Sneek geeft graag gehoor aan de oproep en toont nu elke avond alle kleuren. De organisatie wil daarmee ook laten zien dat het theater inclusief is. De toren wordt dagelijks na zonsondergang tot 23:59.59 uur verlicht. Zodra er weer theatervoorstellingen mogelijk zijn, gaan de lichten als vanouds dienen als genreaanduiding.
Directeur Wiebren Buma: “We kregen na de eerste avond direct positieve reacties binnen. Mensen zien de verlichte toren als een baken van hoop. Theater Sneek komt ook echt wel weer terug! Daarnaast past de 'regenboogtoren' bij de saamhorigheid, waar we nu met z'n allen naar op zoek zijn. Cultuur en Theater Sneek als woonkamer is immers van en voor iedereen, en zou altijd beschikbaar moeten zijn.”
Bovenstaand persbericht plaatst op GrootSneek-site met foto's fan Fiona van Netten-Dijkstra
 |
| |
|
28 jannewary om 19:04 |
| |
Dach fol enerzjy...en Ot & Sien
Ut was un dach fol fan enerzjy! Letterlek en figuurlek. Fanmòrren en fanmiddach hew ik interviews had met Titus Hettinga en Lukas Offinga. Beide mannen binne aktyf foar un duursame aarde. Hettinga set um in foar de DEBO, de 'Duorsume Enerzjy Boalsert'. Offinga doët ut foar de WEK, de Wommelser Enerzjy Koöperaasje. Beflogen minsen, met un nobel doël.
Fanmiddach ok nòch foto's nomen in Ut Snoepke, un nieuwe snoepwinkel an ut Hoogend in Sneek. Uteraard nòstalgise gefoëlens bij ut siën fan al dat snoepgoed út ferflogen dagen!
 |
| |
|
27 jannewary om 18:10 |
| |
Plofffffffff
Dêr was y wear, de earste GrootSneek-krant fan 2021! Hoe su un 'eendagsvlieg'? We gaan gewoan onferskrokken deur met ut skriëven ( en fotografearen!) fan moaie ferhalen.
Fandaach plofte dizze GS wear op de kokòsmat. Ondertussen bin'k alwear druk bezech met ut skriëven fan nieuwe ferhalen. Uteraard wel even un frisse neus haald fanmiddach, inderdaad fris!
 |
| |
|
26 jannewary om 17:34 |
| |
Grytsje en Dietha&Tjebbe met hun ferhalen
Hoefeul Grytsjes ken ik eigenlek? Un antal, dat is wel seker. En òf ut nou an de naam leit, ik weet ut nyt. Liekt mij te gesocht, mar over de measte Grytsjes dy’t ik ken, niks dan goëds te melden. Om myn part waren der mear Grytsjes!
Fanmòrren un ‘nije’ Grytsje ontmoeten, Grytsje Melchers út Ouwe Mirdum. Ik mocht har interviewe foar ut coverferhaal fan GrootdeFryskeMarren. Ut wurdde un heel bysònder interview! Wêrom? Over un antal weken is ut ferhaal te lezen.
Swimfun
Un heel ander interview had ik fanmiddach met Tjebbe van der Meer en Dietha Paauw, de twa managers fan Subtropisch Zwembad Swimfun op’e Joure. Dat Swimfun mear is as un swembad, dat was mij al lang dúdelek. Mar dat de maatskappeleke betròkkenheid groat is, dat kreech ik fanmiddach te horen. Op dit moment, nou’t Swimfun deur corona nyt open is, binne 30 werknimmers aktyf in de sòrch. Dat wurdt de insteek fan myn ferhaal. Ok wear opfallend!
|
| |
|
25 jannewary om 18:30 |
| |
Midden in de samenleving
Nee, ik lees nyt alle kommentaren dy’t ik as webredakteur fan GrootSneek krij op de berichten dy’t COVID-19 relateard binne. An de diskussy’s over de corona-maatregels op de social media doën ik al helemaal nyt met.
Wat foegt ut toe at ik sêch dat ut herseloazen binne dy't met stienen sikenhúsrúten probeare in te goaien? Dat is tòch folslagen kranksinnech?!
Hite kòppen, kouwe foeten krij ik der fan. Ut intresseard mij mar un bitsje wat anderen fan myn houding fine. Strúsfogel? Wechdúkmantsje en gaan su mar deur.
Nee, ik hew gyn noch tan negatieve enerzjy. Fanmòrren wel wear hearlek an ut draven weest onder prachtege wearsomstandechheden. Ut kon gewoan nyt fraaier.
Fanmiddach druk bezech weest met ut nieuws over ut gaslek an de Westhemstaat, tegare met fotograaf Jan Douwe Gorter dy’t ‘ter plaatse’ was. Jee Dee beter fine je nyt!
Dat kleine nieuws maakt de GrootSneek-site groat, minsen wille wete wat der in hun stad an ’e haan is. En at der dan un kakefony an gelúd is fan sirenes dan wil ik wel even ferslach doën. Midden in de samenleving.
|
| |
|
24 jannewary om 15:48 |
| |
Ut wurdt altyd wear foarjaar...
Al wear un feulbewogen dach! An ut begin fan'e middach naar ut Súdend weest om foar de GS-site foto's te maken fan un woaningbraan. Gelukkech gyn slachtòffers en de brandwear had de saak rap onder kontrôle.
Fanmiddach om moai end an ut kuieren weest, over de eeuwenouwe Groën Dyk, ferfòlgens ut laan deur om ut rondsje foldaan te beëindegen. Ut was kòstlek moai wear! Ut wurdt dus altyd wear foarjaar.
Thúskomen de live beelden op Omroep NH siën fanou ut Museumplen dêr't un demònstrasy teugen de coronamaatregels an de gang was. Wat un weareld fan ferskil, al dy opfokte boaze minsen en dy lui dy't ik fanmiddach teugen kwam: 'Heu!' 'Goeie!''Daaaachhh...'
 |
| |
|
23 jannewary om 17:20 |
| |
Willem Altena met de sneeuwskúver foar de deur
Fanmòrren kwam Willem Altena ('70, nou ja hast 71’) bij mij an de deur met un sneeuwskúver! Nee, der lach gyn sneeuw in de straat, de winter is nyt wat ut weze mut. Willem kwam mij persoanlek ut skitterende júbileumboek fan de 150-jarege IJsclub Sneek brengen. Dêr bin ik ferrekte blij met, want su’k sêch siët ut boek der skitterend út.
Ut is ok de klasse fan fòrmgever Jeroen Deen dy’t hier debet an is. Willem is un baasskriëver en ik hew der nou al nocht an om ut boek te lezen.
De Kabouterman
Op ut moment dat Willem hier met de sneeuwskúver + pizzadoas & boek foar de deur stond, kwam ok Jaap (‘Jappie’) Kooistra mij un boek brengen: ‘De Kabouterman’ un ‘zinderende thriller’ dy’t Jappie twee jaar leden skreven het. “Ik wie ferjitten om it boek juster oan dy mei te jaan!’
Al met al un rike mòrren en de rest fan de dach sal ok goëd komme, gaan ik mar fanút.
|
| |
|
22 jannewary om 18:28 |
| |
Bliksems moaie dach!
De dach is wear omflogen! Weet nyt hoe't suks kan, mar ondanks alle beperkings fliëge de dagen foarbij. Fanmòrren in Grou weest. Nyt allienech un skitterend moai plakje, mar ut stikt dêr fan'e ferhalefertellers. Fanmòrren hew ik dêr Jaap Kooistra interviewd foar de Friesland Post. Jaap, dy't dit jaar 75 jaar hoopt te wurden, is un kreatieve dúzendpoat dy't moai fertelle kan. Ok dit interview wear folkomen corona-proof! Fotograaf Tom Coehoorn levert ut bewies.
Fanmiddach wear genoaten fan de bútenlucht. Alle dagen in beweging. Ik bliëf ut sêgen: Un goeie kondisy is ut halve werk. Foarlopech hoef ik nyt mear foar de Slachte Marathon te trenen, dy is nyt earder wear as in 2024. Ut is allemaal ok wat!
Mar foar de sufeulste kear: Hou moëd, ut komt goëd! |
| |
|
21 jannewary om 18:24 |
| |
Alle dagen wel un frisse neus hale
Seker! Ik haal elke dach even un frisse neus, al sú ut allienech al weze omdat ut nieuws op òf an de straat leit. Fanmiddach naar de Potten weest om dêr un half uurke om te sjouwen teugen un stevege wyn in. Prachtech hoe't ut water hooch opspatte. Inderdaad tòt nou toe nòch un open winter dit jaar.
Ut nieuwa was in Offingawier dêr't ut prachtege dòrpskerkje un opknapbeurt krijt. Toen ik de foto's maakte hoarde ik múzyk fanou de steigers. Nee, ut waren gyn psalmen...
 |
| |
|
20 jannewary om 18:52 |
| |
Earste lustrum GrootHeerenveen
Fandaach rolde de earste papieren GrootHeerenveen fan de sesde jaargang fan de persen bij Drukkerij Hoekstra in Emmeloord. Un moai moment!
Ut earste lustrum sit der dus op! Foar de earste jaargangen skreef ik meastal de coverferhalen.
Nadat we ok met GrootdeFryskeMarren en GrootBolsward/IJsselmeerkust kwamen, skreef ik su nou en dan nòch us foar GrootHeerenveen. Soms skriëf ik rapper as un ander leze kan. Mar ut is púre passy!
Of ut nou interviews met Gonny Yska ( fan Café Bak ) òf Beppe Beest waren, fraachgesprekken met skûtsjeskipper Pieter Meeter òf skaatscoach Jillert Annema, ut waren/binne stuk foar stuk kleurrike minsen. Lui dy’t mij enerzjy geve!
In dizze lustrumútgave hew ik un branded contentferhaal met Friesland Lease direkteur Jan Baljeu, in man dy’t ut begrypt wêrom’t ut in ut leven gaat. ‘Iedereen bij ons doet ertoe!’
Gyn wonder dat Friesland Lease onder syn leiding toanangevend wurden is in Nederlaan. Baljeu is ok un man dy’t der foar sòrgt dat syn medewerkers siën wurdde. Gyn toneelspeuler dus!
Dat ik de kommende jaren foar GrootHeerenveen deurskriëve mach is wel de bedoëling, en at Biden op syn 78ste nòch president fan de Joe Es Ee weze kan, dan mut mij dit ok lukke.
Ik gaan deur sulang’t ik der plezier in hew. En úteraard D.V.!
|
| |
|
19 jannewary om 18:55 |
| |
Poëtys gastblogje fan dòchterlief
Frisse wind waait door de winkel,
Stil staan en toch een storm.
Handelen aan de hand van regels in winkelland.
Plannen maken, maar leven bij de dag.
Niet denken aan nog een maand maar eerst vandaag en dan morgen, dat kost de minste zorgen.
Op de fiets door weer en wind, ding dong, dag fijne Sterke fan, hier is de bezorging, in de gang een zwaaihandje van je kind.
We runnen geen winkel meer,
wel een webshop, ook met de naam Sterk en sVeer.
We maken bokkesprongen, dansen in de regen en zijn aan een media offensief begonnen.
Nog even doorzetten, nog even gaan, de zomer komt er aan...
Ssst morgen is er weer een dag...een dag later dan vandaag en een dag dichterbij morgen...dag voor dag...geloof me geeft de minste zorgen!
|
| |
|
18 jannewary om 19:16 |
| |
Arts?
Nòch even teruchkomme op myn blogje dat ik gistermiddach plaatste. Na ut fòlgen fan de live stream fan NH Nieuws over de demonstrasy op ut Museumplein, skreef ik over de opmerkeleke útspraken fan de dòkter dy’t interviewd wurdde. Ik had futdaleks in de gaten dat dit avens landelek nieuws wurde sú. Ut kwam dan ok út. Fandaach de follow-up bij NOS-nieuws. Hierbij!
Tientallen klachten over aperte leugens basisarts op Museumplein
De hoogste baas van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd reageert boos op de leugens die een homeopathisch arts gisteren op het Museumplein uitte tijdens een demonstratie tegen de coronamaatregelen. "Ik vind het een slag in het gezicht van al die professionals die op dit moment dag en nacht bezig zijn met het bestrijden van de pandemie", zegt inspecteur-generaal Marina Eckenhausen.
Een arts moet zich houden aan de richtlijnen en regels van zijn beroepsgroep, zegt ze. "Daar kan hij de discussie voeren, maar hij mag niet bijdragen aan de verspreiding van leugens."
Er zijn zondag en maandag tientallen klachten bij de Inspectie ingediend over de leugenachtige uitspraken van de arts voor de camera van NH Nieuws, die ook in het NOS Journaal te zien waren. De inspectie stelt een onderzoek in naar de uitspraken van de man die basisarts is en in Maasbree praktijk houdt.
Geregistreerd als arts
Hij staat geregistreerd in het BIG-register waarin alle mensen staan die voorbehouden medische handelingen mogen verrichten. Iedereen met een BIG-registratie valt onder het toezicht van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en onder het medisch tuchtrecht.
De IGJ gaat in eerste instantie proberen een gesprek te voeren met de man. Volgens een woordvoerder van de IGJ gebeurt dat om te toetsen of hij nog steeds achter zijn uitspraken staat of dat hij die zondag misschien gedaan heeft in de emotie van het moment.
Afhankelijk van de uitkomst van het onderzoek kan de IGJ de man een waarschuwing geven dat hij zich in het vervolg van dit soort leugens dient te onthouden. "Als hij dan nog blijft doorgaan met het verspreiden van leugens en desinformatie", zegt Eckenhausen, "dan kan de Inspectie een klacht indienen bij het Medisch Tuchtcollege." Dan volgt een juridische procedure.
Nonsens
Tijdens de ontruiming zondag van het Museumplein werd de man geïnterviewd door NH Nieuws. Zich erop beroepend dat hij arts is ventileerde hij een hoeveelheid nonsens. Hij zei onder meer "ze zijn hier in dit land mensen aan het vermoorden met vaccins". De man is niet bang voor corona, maar wel "heel bang" voor het vaccin en de coronamaatregelen.
In reactie op een vraag hoe het zit met al die covid-19-patiënten op verpleegafdelingen en IC's in de ziekenhuizen zei hij: "Ach man, laat je niets wijsmaken, er ligt niemand op de IC. De artsen faken alles. Voor iedere patiënt krijgen ze 20.000 euro."
Het leidde zoals gezegd tot veel ophef. Bij de Inspectie kwamen gisteren al meer dan duizend socialemediaberichten binnen over de zaak. Een IC-verpleegkundige uit het
Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch reageerde met humor:
“Ik begrijp dat ik in mijn late dienst alleen maar acteurs aan het behandelen ben???? Corona bestaat niet? Topacteurs zijn het!!!”
Maar bij de Inspectie kwamen dus ook tientallen formele meldingen binnen van mensen die zich boos maken over zijn aantoonbare onwaarheden.
Voor de Inspectie was het in ieder geval meer dan genoeg om een onderzoek te starten. Eckenhausen: "We zien meer leugens en desinformatie voorbijkomen in deze tijd, maar als die komen van een arts of iemand die zegt dat hij arts is, dan nemen we dat heel zwaar op."
Rinke van den Brink
Redacteur gezondheidszorg NOS
|
| |
|
18 jannewary om 18:31 |
| |
Un leven lang Bogerman...
Fandaach kreech ik un prachtech boekje ( nou nòch digitaal) wêr't an werkt wurdt. Nou al siën ik der naar út! Ut wurdt samensteld deur un auteur dy't ik rustech mister Bogerman durf te noemen. Binnenkòrt wil ik um interview. Een fan de foto's in ut te ferskinen boekje plaats ik hier nou al. Ut is de leararelkamer fan ut Bogerman, òf su't ut toen nòch hite 't Lyceum an de Hemdyk. Plaatsje fan un tydsbeeld! |
| |
|
17 jannewary om 17:00 |
| |
Sundach in lockdown
Fandaach ok wear un sundach in lockdown, al merk ik der persoanlek nyt sufeul fan. Fanmiddach hearlek un slach om weest fan un uur. Frisse lucht snúve. Live ferslach siën fia NH Nieuws, hoe’t un demonstrasy op ut Museumplein finaal út de klauwen liep.
Un húsdòkter (80) út Limburg dy’t foar de kamera doadgemoedereard seit dat der gyn corona is. Dat artsen op de IC per pasjent €20.000 ontfange. Tsja…sukken nim ik dus nyt serieus. Eigenlek onfoarstelber suk praat. En se love ut self ok nòch us.
In de earste weken fan dit jaar der al wear met foar sòrgd dat der twee papieren Groot-útgaves ferskenen binne. Ondertussen druk bezech met de fòlgende twee Groot-kranten. Dat fyn ik ok onferstelber, dat suks in dizze tiid nòch altyd kan! Ik genyt der ok fan om der an met te werken.
En gisteravend hearlek Amstel Live avend had. Self wat fan make nou?!
Fandaach de kranten wear deurspitten. Inderdaad un soad coronanieuws en achtergroanferhalen over de fal fan ut kabinet. Niks nieuws onder de son, ut gaat gewoan altyd deur.
|
| |
|
16 jannewary om 17:36 |
| |
Ut kyn in mij...
Ut kyn in mij, de ferwondering fan de earste sneeuw, un sneeuwpòpke make. Ik kan ut nyt late!
|
| |
|
15 jannewary om 18:20 |
| |
Rôze bril
Ut is nyt su’n groat karwei om nou un lekker sarkastys, sinys òf op syn Snekers eekmigerech dachboekstukje te skriëven. Ut tryste grize kwakkel-winter-wear leent um der fandaach foar en ut sufeulste COVID-19 (lees B117) dramatise bericht, gister út Surhústerfeen, is ok foer foar negatyf sentiment.
Tòrteldúf
Mar ik hew der dus even gyn nocht an, su’n stukje te skriëven. Op dit digitale frijplak deel ik liever met wat ik fandaach wear allemaal deen hew. Fanmòrren maakte Ype van der Werf mij blij met un moaie foto fan un broedende tòrteldúf in ut Rasterhoffpark. Dêr in één fan de bomen op ut Asbakkelaan presteart de dúf wêr’t we ferlet fan hewwe: broede op betere tiden!
Harde werkers
Fanmòrren bij de mannen fan DND Alu Products BV weest. Bij wie? Bij Rein Kingma, Kimmy Lensink en Marcel van der Zee. Ut trio is eigenaar fan un produksybedriëf dat hoochwaardege aluminium bouprodukten maakt. Elke dach gaan fanút dat Sneker bedriëf monteurs met bussen en materiaal ut hele laan deur, fan bou naar bou. Gedreven kearels dy’t werk biede an su’n 35/40 minsen. Se hadden goëd nieuws, de lokasy dêr’t se nou sitte is deur al dy opdrachten te krap en fan’t somer wurdt begonnen met de bou fan un hagelnieuwe en groatere produksyhal. Júst in disse tiid!
Fysiopraktyk Daadkracht
Op 1 jannewary fan dit jaar feranderde de naam Fysio 0515 in dy fan Fysio Daadkracht. Ik pikte dat nieuws op, skreef der un artikeltsje over op de GrootSneek-site en der kwamen tientallen positieve reaksy’s bij de twee eigenaars binnen. Genoech reden om met de twee eigenaren Jildert Boersma en Hendrik Falkena te praten. Jonge en ambisieuze fysioterapeuten, mar ok ondernimmers. Kearels met un heldere fisy at ut over fysioterapy en sòrch gaat. Dy’t ondertussen met hun kollega’s/werknimmers dizze tiid as útdagend siën en alle hoop foar de toekomst hewwe.
De Sterk & sVeer Besòrch Discobus
Dat dòcherlief in dizze maanden folop an de bak mach met har kollega’s is un understatement, mar ut gaat goëd met Sterk & sVeer. Júst nou’t de retailers in de stad alle seilen bijsette mutte, gaan Piety en har team der hélemaal foar. Op de meast lúdieke manieren probeare se omset te generearen. Stilsitte is nou gyn opsy!
Fanmiddach kwamen se even met ut Sterk & sVeer Disco Buske del. Eén en al frolekheid. En ut werkt anstekelek. ‘We kwamen un frou teugen. Dy’t we nyt konnen. Se had fandaach wat un depry-dach fertelde dy frou. Mar toen se oans sach moest se lache. Sumar!’
Moraal fan ut ferhaal ( terwyl ik nyt moralistys bin): ‘Hoe moëd, ut komt goëd! As ut mut met un rôze bril op!’
|
| |
|
14 jannewary om 19:01 |
| |
Friesland Lease staat foar duursaamheid
"Nog geen tien jaar geleden lachten veel mensen de ambitieuze directeur van Friesland Lease, Jan Baljeu, eigenlijk een beetje uit. Naast auto’s ook nog eens fietsen leasen? Daar zat toch echt geen markt in. Nu een decennium later heeft de leasemaatschappij uit Drachten ruim 17.000 leasefietsen! “Ik moet er even over nadenken, want het gaat zo snel”, zegt Baljeu, die sinds 2005 directeur van Friesland Lease is."
Bovestaande stukje komt út un interview dat ik fanmiddach skreven hew na myn ontmoeting met Jan Baljeu, direkteur fan Friesland Lease. Un man dy't hieltyd over 'wij' praat, at hij ut over syn bedrief het. Dat binne de échten! Niks gyn 'ikker' en seker gyn deursnee manager fan 13 in un dosyn. Un beflogen man!
Na ouloop het Baljeu mij un gedeelte fan ut wagenpark fan Friesland Lease siën laten. Dat bestaat dus al lang nyt mear allienech út auto's! Auto's op waterstof, daar geloof ik zeker in, fertelde Jan! We salle ut siën.
 |
| |
|
13 jannewary om 19:15 |
| |
B117
As de dach fan gister, weet ik ut mij nòch te herinneren dat un kollega ut over Caroma had. Wist sij feul. En Eelke L. mar ferbetere, ut is CORONA. Nòch nyt un jaar leden hè! Nou las ik foar ut earst dat de Britse mútasy fan ut COVID-19 firus un oukòrting het: B117.
Su gau't ik oukòrtingen fan syktes onder ogen krij, dan bin ik op myn openst. At minsen ut over TB hadden, wist ik dat ut ernstech was. En at hij òf sij K hewwe, dan beginne bij mij de alarmbellen ok te rinkelen!
Nou dus B117!!!
Kòp der even goëd bijhouwe en nyt lústere naar al dy knettergekke ontkenners! En seker NYT met in diskussy te gaan.
Ut is fandaach woënsdach de 13de en dêr hoef ik ok nyt over te diskussearen.
|
| |
|
12 jannewary om 15:20 |
| |
Pòt met Goud fonnen!
Fanmiddach op soek naar de Pòt met Goud weest. Even na half 3 fon ik dy Pòt met Goud in ut Burgemeester Rasterhoffpark òftewel op ut Asbakkelaan. Dicht in de buurt fan de Waterfal. Un plaatsje! |
| |
|
11 jannewary om 18:43 |
| |
Speldsjes
Fanmiddach had ik un nòstaligise bui. Dêr hew ik wel us faker last fan, seker op grize dagen. Trouwens fanmòrren gewoan lekker draafd met K & A in ut Wilhelminapark. Teruch naar dy nòstalgise bui, dy’t mij fanmiddach sumar overfiel. Froeger fersamelde ik fan alles en nòch wat. Sigrarebandsjes, súkersakjes, pòstsegels én speldsjes!
Ik had un behoarlek groate fersameling fan dy speldsjes. Dat kwam deurdat bij de produkten dy’t myn fader ferkocht dy speldsjes cadeau deen wurde. Fan de ferteugenwoardegers, dy’t dan de bestelling bij myn fader opnamen kreech ik regelmatech speldsjes. Dy’t ik op skúmrubber prikte. Doadsònde dat dy fersameling in de loop fan’e jaren ferdwenen is.
Ik weet écht nyt wêr’t se bleven binne. Om nou opnieuw fia internet su’n fersameling te beginnen fyn ik ok wat overdreven. In mankelike momenten denk ik ok wel us om al myn boeken fut te doën, is ut nyt allemaal hebsucht? En dat terwyl ik nòch amper in Bluebanddoaske boeken daadwerklek futdoën kan. Mar dy speldsjes, dat het tòch wel wat. Achter elk speldsje sit wel un ferhaal! Eén speldsje hew ik gelukkech rêde kannen, dy fan Feijenoord! Met un ‘ij’. Un colectors item hyt dat in fakjargon. |
| |
|
10 jannewary om 19:59 |
| |
Joop Mulder overleden
Op 28 maart 2017 had ik foar Terschelling Magazine un interview met Joop Mulder. Ut was de earste en futdalek de laatste kear dat ik de Bòlserter burgemeesterssoan ontmoette. Fan de social media konnen we mekaar al langer. Ut klikte futdaleks tussen oans tweeën, Joop praatte Bòlserters en ik Snekers. Gewoan!
Fandaach ut bericht dat Joop na un hartstilstaan overleden is. Ik skrik der enòrm fan, Joop wurdde geboaren in 1953, ik in 1954. Ik merk trouwens hieltyd faker dat ik bij rouadvertênsy’s naar ut geboartejaar fan minsen siën.
Hieronder ut interview dat ik hast 4 jaar leden skreef na myn ontmoeting met Joop Mulder. R.I.P.!
Joop Mulder: Cultureel landschapsontwikkelaar van Oerol tot Sense of Place!
Joop Mulder is geen zwever! Ook al zitten we op de elfde verdieping van het WTC Hotel in de Friese hoofdstad met een prachtig uitzicht over Leeuwarden. In 2016 nam Joop na 35 jaar afscheid van Oerol maar nog altijd staat de bedenker en het creatieve brein van het festival met z’n beide poten in het Waddenslik.
De 35 jaar ervaring met Oerol heeft er toe geleid dat Joop Mulder door de Provincie Fryslân is aangetrokken om het project Sense of Place te organiseren. De krimp in Fryslân en Groningen tegengaan met kunst en cultuur. De voorbereidingen zijn inmiddels in volle gang. Mulder heeft het er razend druk mee en zijn enthousiasme is weer grenzeloos! Letterlijk grenzeloos, als het aan hem ligt wil cultureel landschapsontwikkelaar Joop Mulder de hele kust van Nederland tot en met Denemarken betrekken bij zijn Sense of Place!
Het is even wennen om Joop Mulder niet op Terschelling te ontmoeten, maar op grote hoogte van een Leeuwarder hotel. De Friese hoofdplaats fungeert als uitvalsbasis voor Mulder, om vanuit de aanstaande Culturele Hoofdstad de plannen voor Sense of Place te realiseren. Nadat we een pot met muntthee en een witte Chardonnay besteld hebben begint Joop te vertellen over het megagrote project.
Cultuurboost
“Het is het ontwikkelen van de Friese kust met landschapskunst, samen met de inwoners uit de dorpen een nieuwe economie te ontwikkelen, die van het cultuurtoerisme. Waardoor er meer mensen op de fiets langs de Waddenkust gaan, daar een bed & Breakfast nemen, een winkeltje bezoeken, fietsje huren oftewel de lokale economie versterken. Als we dat voor elkaar krijgen, hebben straks een hele andere kijk op dat Waddengebied. Nu is het nog een krimpgebied dat leegloopt, waar lege huizen en winkels staan, waar mensen werk zoeken. Over die problematiek wordt nu al dertig jaar gesproken in de politiek, maar tot nu toe is er nog nooit een deuk in een pakje boter geslagen. In wezen gebeurt er niets omdat niemand het weet hoe je de krimp moet aanpakken. Met mijn kennis en ervaring van Oerol aan de ene kant en met mijn enthousiasme en het prachtige gebied aan de andere kant wil ik het voor elkaar krijgen het gebied zo te ontwikkelen dat je door middel van kunst en cultuur het een nieuwe boost geeft.”
De kracht van Oerol
“Zo heb ik Oerol ook ontwikkelt waarbij het eiland het podium is. Het landschap is het verreweg het belangrijkste wat er op Terschelling is. Daarmee onderscheiden we ons van alle andere festivals in Nederland. We gebruiken de verhalen van het eiland als basis om het festival neer te zetten. Dat is de kracht van Oerol. Daarbij komt ook nog het unieke van het eiland, het saamhorigheidsgevoel in de beleving van de mensen. Alles wat je op Terschelling ziet is aangeraakt door de mensenhand, dat heeft het eiland gemaakt tot wat het nu is. En nog steeds zie je dat het eiland in beweging is. Al die facetten heb ik als basis genomen om het om te zetten in kunst, dat het niet alleen maar natuurbehoud is. Als mensen er op die manier naar gaan kijken, dan nemen ze het ook veel beter in bescherming. Je moet het menseigen maken.”
Culturele Hoofdstad
“In 2012 kwam Leeuwarden in beeld om Culturele Hoofdstad te worden. Toen ben ik met Jannewietske de Vries, de gedeputeerde, om tafel gaan zitten. En heb ik mijn plannen over culturele landschapontwikkeling voor het eerst met haar gedeeld. Ik heb er mijn ambities over uitgesproken en tegen haar gezegd dat ik daar mee aan het werk wilde. De economie die ooit verloren ging door de komst van de Afsluitdijk, die gaan we terugwinnen door van het nadeel een voordeel te maken. Niet langer kijken naar de verloren visserij, maar er juist iets mee doen. Ik kreeg bovendien na 35 jaar Oerol het gevoel dat er mensen waren die vonden dat ik een pas op de plaats moest doen. Dat gevoel gaf mij expansiedrift om ergens anders te gaan kijken.
Nu ik hier in Noord-Friesland bezig ben, gloei ik helemaal. Ik heb bovendien altijd heel erg gebruik gemaakt van de samenleving. Ik ben geen kunstpaus geweest die vanaf een troon regeerde. Samen met mensen dingen ontwikkelen, dat wilde en wil ik nog steeds. Het was ooit Terschellings Oerol en erg belangrijk voor mij. Toen dat Terschellings er af kon omdat Oerol een merk werd, kwam bij mij de twijfel. Ik kreeg het gevoel dat ik wel op de troon van de kunstpaus kwam te zitten en dat wilde ik helemaal niet. Ik wilde mij niet beperken tot de 10 dagen Oerol, maar ik merkte dat ik daar op Terschelling geen ruimte voor kreeg. Ik wil iets met mensen kunnen bereiken en dat heb ik door ontwikkelt. Dat kan ik nu prachtig doen met de Waddenkust en daar Sense of Place organiseren, daar ligt mijn ziel en zaligheid.”
Actuele stand van zaken
“We hebben nu gezegd dat het hele plan ontwikkelt moet worden in 2018/2019 waarbij we ons richten op Nederland. In 2025 moet het zo zijn dat we kunnen zeggen dat hier een hele nieuwe economie is ontstaan. Sense of Place betekent niet voor niets ‘bewust van de plek’! Met die wij bedoel ik de dorpen en haar inwoners langs de Waddenkust. Nadat ik met Jannewietske de Vries had gesproken werd ik onderdeel van het bidbook voor de KH2018, we hebben samen dat bidbook gemaakt en ik ben een van de belangrijke ingrediënten van het bidbook. Ik heb wel altijd gezegd dat ik op eigen benen sta, ik pak het zelf aan , ik heb Leeuwarden niet nodig, ik wil graag met de dorpen in het noorden werken. Want het hele project moet van de dorpen worden. Steeds stel ik de vraag wat voor droom de mensen hebben, wat zouden jullie graag in je dorp willen hebben. Ik geef een voorbeeld. Het dorp Wierum zou graag het strandje, dat door verslikking is weggespoeld, terug willen hebben. We proberen nu van de nood een deugt maken door een pier in de zee aan te leggen. Aan het einde van die pier bij een slenk waar het diep is, maken we een buitendijks zwembad, compleet met houten vlonders om op te zonnebaden. Er komt leven in de brouwerij, de verbinding tussen Wierum en de zee wordt hersteld.”
Dijk van een wijf
Ik gebruik mijn netwerk om de dromen van de dorpen waar te maken! Op dit moment zijn we met 44 projecten bezig, waarbij we nu in de fase zijn dat we om tafel zitten met vergunningverleners, financiers en producenten. Er zijn wel twintig verschillende instanties met wie je moet praten, maar ik ga ervoor. Omdat ik vind dat we deze mensen in het noorden van Friesland jarenlang in de steek hebben gelaten. Voor die mensen ga ik aan de slag! Dat doe ik samen met overheden en natuur- en landschaporganisaties en ik word daarbij gesteund door KH2018, maar ik sta wel op eigen benen. De projecten variëren van een groene dijk die door de wulpse contouren het aanzicht van een vrouw krijgt, een dijk van een wijf, tot een kwelder in de vorm van een Mondriaanschilderij. Door een culturele impuls aan het landschap te geven en hierdoor de economie te stimuleren om zodoende de krimp in het noorden tegen te gaan!”
|
| |
|
10 jannewary om 17:28 |
| |
‘Feyenoord in woorden en beelden’, nieuw boek van Harry Walstra verschenen
Harry Walstra heeft opnieuw een boek over zijn favoriete club Feyenoord geschreven en op de boekenmarkt gebracht: ‘Feyenoord in woorden en beelden’.
Harry Walstra (Sneek, 1965) is een geboren Fries en ondanks de grote afstand tot De Kuip van jongs af aan Feyenoord-supporter. Eerder schreef hij de biografieën over Rinus Israël (2017) en Robin van Persie (2019). In 2018 bracht hij het boek ‘Spraakmakend Feyenoord’ uit.
Het nieuwe boek van Walstra is een historische reis door de Feyenoord-tijd van 1959 tot en met 1990 aan de hand van prachtige actiefoto’s en bijbehorende verhalen van iconen als Kees Rijvers, Henk Wery, Rinus Israël, Wim Rijsbergen, Peter Houtman, Bennie Wijnstekers en Arnold Scholten.
Frans Bouwmeester vertelt over zijn bijzondere band met Coen Moulijn en op de bijbehorende foto is te zien hoe zij samen Ajacied Wim Suurbier horendol speelden.
Franz Hasil verhaalt over zijn uithaal tegen Celtic in een vol San Siro, Theo de Jong geeft commentaar op de foto van zijn kampioenskopbal tegen FC Twente en Ivan Nielsen kijkt met plezier terug op het luchtgevecht dat hij aangaat met FC Utrecht-speler Willem van Hanegem.
Dit en veel meer in een boek waar ook de volgende Feyenoorders uitgebreid aan het woord komen: Hans Venneker, Joop van Daele, Piet Fransen, Theo van Duivenbode, Dick Schneider, Eddy Treijtel, Lex Schoenmaker, Kick van der Vall, Nico Jansen, Jan Peters, Pétur Pétursson, Pierre Vermeulen, André Hoekstra, Joop Hiele, André Stafleu en Simon Tahamata.
Eveneens komen de volgende personen aan het woord over hun herinneringen aan een unieke foto: De Feyenoord-supporters Bea Kaarsgaren en Hans Twigt delen hun favoriete beeld en bijbehorende verhalen.
Scheidsrechter Jan Keizer vertelt honderduit over de knieval die Willem van Hanegem voor hem maakte en PSV’er Bertus Quaars blikt terug op de kopstoot die grensrechter Gerrit Griek hem gaf in een volle Kuip.
Weltmeister Jürgen Grabowski en Spartaan Jaap Meeuwsen hebben evenals Quaars mindere ervaringen met die club uit Rotterdam-Zuid maar ook hun verhalen komen in dit boek aan bod.
Prijs van het boek (145 pagina’s ) is €18,95, incl. verzendkosten.
Bestellen kan via harrywalstra@hotmail.com.
 |
| |
|
9 jannewary om 18:29 |
| |
Berichten uit de samenleving
Dat was de naam fan ik mien un VPRO-programma. Allienech de titel al, moai! At je noait de straat op gaan, in kroech òf kerk komme, wete je ok nyt wat der leeft onder de minsen. Wat dat angaat is ut momenteel un wat grize tiid, alle dagen like un bitsje op mekaar.
At ik fanmòrren dan ok un tip krij dat ik met ut fototoestel even naar de Westersingel komme mut, het dat un reden. Ut resultaat siën jum hierboven.Ik plaats de foto op GS-site en skriëf der un stukje over. Datsoarte fan berichtjes wurdt altyd enòrm goëd bekeken en lezen.
'De sjauffeur kwam met de skrik frij', is dan ok un moaie klassieke sin!
|
| |
|
8 jannewary om 18:41 |
| |
Gek mantsje
Un eigenaardech mantsje sumar an un paal op ut Friese plattelaan. Ik sach ut gekke mantsje fanmiddach toen ik onderwech was naar Turns. Wat un gek keareltsje docht ik op de heenreis en liet um met rust.
Toen ik terchreed hew ik de kreasy tòch mar even op'e foto setten. Sit der un betekenis achter? Het ut mantsje un naam. Wat is syn skepper(m/f). Hoe langer ik der over nadocht hoe mear ik begon te fantasearen. Mar bij de wee: Wie weet hier mear over te fertellen. Jum magge ok gewoan ferder fantaseare, ut is in elk gefal even wat anders as Trump & Covid-19! |
| |
|
7 jannewary om 17:41 |
| |
Bizarre tiden
Ut Capitool is bestòrmd deur finaal deurdraaide ekstrimisten dy’t opruid binne deur de nòch twee weken sittende president fan de Joes Es Ee Donald Trump. De president dy’t mar nyt om lyk wil dat de ferkiezingsútslach tòch echt in ut foardeel fan syn demokratise rivaal Joe Biden eindegd is. Allemachtech wat naaide dat der gisteravend Nederlaanse tiid út.
Ferlaten winkelstraten omdat oans laan in lockdown sit. Opnieuw un fòrse stijging fan ut antal coronabesmettings, ondanks de strenge (?) lockdown. De meast idioate reaksy’s op elk bericht over Covd-19 dat ik op de GrootSneek-site plaats. Wel faak deselde reagearders overigens.
Un winter dy’t opnieuw mar gyn winter wurde wil, elke dach gries en ferfelend wear.
Ondertussen gaan ik mar moai myn gang, interview minsen dy’t un ferhaal te fertellen hewwe. Of se nou 50 jaar bij Poiesz op de frachtwagen sitten hewwe, prachtege cartoons tekene òf op ut punt staan op ut plús fan de Tweede Kamer plak te nimmen.
Fanmòrren praatte ik met Habtamu de Hoop. Moaie jonge kearel fan 22 lentes jong. Syn foar- en achternaam het Habtamu in elk gefal met. Habtamu betekent ‘Rijk van leven’ en de familynaam De Hoop hoef ik in dizze barre bizarre tiden nyt ferder út te lêgen.
Fanmiddach hew ik ok nòch stikeme en dêrdeur spannende dingen deen. Mar omdat ut stikem en spannend is, mach ik dêr dus niks over fertelle. Later miskyn nòch wel us.
Wat sú ik trouwens graach wear us un lekker pòtsje foetballe wille! Mar ik bin realist: foarlopech sit dat der nyt in! |
| |
|
6 jannewary om 18:41 |
| |
Herre
Fanmòrren bakje koffy met Herre Poelsma dronken en dizze oud-sjauffeur fan Poiesz, wêr't hij hast un halve eeuw werkt het, interviewd. Hearleke onderkoëlde Friese húmòr, wêr't ik su fan houd. The working class hero!
Herre het nòch op de ouwe Pergasso frachtwagens fan Poiesz riden. "At we dy weinen yn Frjentsjer starten, koest se yn Harns wol heare..."
Over de ongedurege minsen dy't je teugenwoardech teugenkomme:"Op'e rotondes drukke se as kamikazes hun lúkse auto's sa foar de bumper fan'e frachtwein. Minsken hawwe gjin rêst mear..."
Later mear over Herre dy't ok nòch optekene laat: "Niks is toeval, alles is voorbestemd. Je kunt hooguit een beetje bijsturen, dat is mijn overtuiging!" |
| |
|
5 jannewary om 17:55 |
| |
Met moankapke op interviewen
Ut bliëft onwennech en seker ok nyt gewoan: interview met un moankapke foar. Tòch doën ik ut. Ik wil absolút der alles an doën om su coronafeilech mooglek te interviewen. Dat was fanmiddach in Goënga bij Gerrit Koudenburg, binnenkòrt in GrootSneek. |
| |
|
4 jannewary om 18:19 |
| |
De earste werkdach fan ut Opboujaar 2021
Ja, dat wurdt ut seker: Un Opboujaar! Fanmòrren wurdee ik wakker met ut onbestemde gefoël dat ik wel us un ouspraak met de tandarts hewwe kon. Ston niks in myn agenda, mar myn geheugen laat mij eigenlek noait in de steek. Tòch mar even belle: ‘Ja hoor, vanmiddag om 13.15 uur…’
Nou hew ik un geweldege tandarts, oud-learling Coby van der Valk. Har behandelings binne altyd tòp, al gaan ik liever met un oudlearling un bierke òf un burrel drinken. Dat sit der foarlopech nòch nyt in, mar der is licht an de hoarison. De faksinasy’s beginne!
Ferder fandaach interviewouspraken met ferskillende minsen maakt. Elke dach nieuws op de GrootSneek-site plaatse is ok un taak fan mij.
Fanmiddach braanalarm bij ‘myn’ spòrtskoal.
Docht even dat myn twee loopmaten K & A stikem hun ut fuur út de sloffen liepen. Was nyt su, de ouwe mannen doën deur blessúres gyn flikker! JeeDee was fanmiddach wear rapper as de brandwear. Ut fiel allemaal gelukkech met.
|
| |
|
3 jannewary om 17:41 |
| |
Willem Santema & Peter Bak
Foar de desemberútgave fan GrootSneek had ik un interview met Peter Bak, biograaf fan Willem Santema. Hierbij:
Peter Bak, biograaf Willem Santema: ‘Hij is een van de grootste verzetsmensen in Nederland!’
In oktober 1933 sprak Willem Santema de volgende woorden: ‘Halfheid en slapheid zetten de poort open voor het fascisme.’ Met dit citaat van een van Nederlands grootste verzetsstrijders begint auteur en historicus Peter Bak (1963) zijn toespraak tijdens de boekpresentatie ‘Door de tralies schijnt de zon’, de biografie van Willem Santema (1902-1944). Na afloop van deze indrukwekkende boekpresentatie, die in verband met de coronamaatregelen door een klein gezelschap werd bijgewoond, hebben wij een interview met Peter Bak over Willem Santema en de biografie van de verzetsman.
Voldoening en opluchting na het verschijnen van het boek
“Het voelt als een grote voldoening dat het boek er nu is, maar ook als een grote opluchting”, is het eerste wat Peter Bak zegt nadat hij burgemeester Jannewietske de Vries van de gemeente Súdwest-Fryslân het eerste exemplaar heeft overhandigd.
“Voldoening omdat ik het voorrecht heb gehad om een boek te schrijven over een heel belangrijk persoon. Willem Santema is veel ‘groter’ dan veel mensen weten; het heeft mij altijd verbaasd dat er nooit iemand is geweest die aan de biografie van Santema begonnen is.
Hij werd al genoemd in het werk van Loe de Jong, als zowel werkzaam voor Trouw als voor de Raad van Verzet. Die combinatie is echt uniek en ook ongewoon. Trouw was protestants, met een duidelijke gereformeerde ondertoon. De Raad van Verzet was ‘links’ en stond mijlenver af van ‘kerk en kansel’. Er waren wel meer verzetsmensen die voor zowel Trouw als de Raad van Verzet werkten. Maar weinigen waren in de top van beide organisaties actief, vermoedelijk maar één: Willem Santema”, vertelt Peter Bak.
“Nu het boek er ligt, kijk ik met veel voldoening terug op het schrijven. Ik heb het met heel veel plezier gedaan omdat er ook een hele goede samenwerking met de familie Santema was. Je begeeft je als ‘biografie auteur’ altijd een beetje op glad ijs, want er kunnen dingen boven water komen die minder positief zijn. Dat is niet gebeurd en dat geeft een grote voldoening maar ook wel wat dubbele gevoelens. Je bent blij dat je het tot een goed einde hebt gebracht, maar je moet ook weer een beetje afscheid nemen van het onderwerp”, weet de auteur.
Onderzoek
Peter Bak schreef voor de biografie van Willem Santema een boek over ‘de 23 van Trouw’, de verspreiders van de verzetskrant, die in Kamp Vught zijn gefusilleerd. Daar is Santema er een van geweest. Zo kwam Bak ook in contact met Pier Abe en Hendrik Jan Santema en begint eigenlijk letterlijk het verhaal over de oom van hun vader, Willem Oepke Santema (1939-2018).
“Ik werd benaderd door Pier Abe, die mijn naam kende via zijn vader. Pier Abe mailde mij, omdat hij had gelezen dat ik een boek over de 23 van Trouw wilde schrijven. Hij moest helaas melden dat zijn vader was overleden en dat zijn broer Hendrik Jan en hij het archief over Willem Santema hadden geërfd. Als ik daaruit iets nodig had voor mijn nieuwe boek, kon ik bij hen terecht. We zijn toen vorig jaar april, op Goede Vrijdag, naar Tresoar in Leeuwarden gegaan om al het materiaal te bekijken. Het bleek een box, een schooltas en nog meer dingen, die ik heb kunnen gebruiken voor het boek over de 23 van Trouw. Toen kreeg ik al het idee dat er een biografie van Willem Santema in zat. Dat was Pier Abe met mij eens, zodat ik daarna een synopsis heb geschreven, een voorstel voor een boek over Willem Santema. Daarna zijn we met de fondswerving begonnen. Dat liep vrij aardig en ik ben in september 2019 voltijds aan het werk gegaan. Eerst naar Tresoar, waar het CHU-weekblad Land en Volk wordt bewaard. Voor dat blad schreef Willem Santema jarenlang columns. Vervolgens ben ik naar de gemeente Súdwest-Fryslân gegaan, waar ik de notulen van de gemeenteraad van Wymbritseradeel en Sneek heb ‘doorgespit’. Zo heb ik het hele traject doorlopen.”
Inlevingsvermogen
Het blijft voor Bak niet alleen bij archiefwerk, de schrijver gaat ook naar de plaatsen die in het leven van Willem Santema van belang zijn geweest. Zoals de winkel van de verzetsman aan het Oud Kerkhof 6 in Sneek.
“Dat ik in het huis aan het Oud Kerkhof ben geweest was heel bijzonder. Ik heb een sterk inlevingsvermogen. Als ik dan door zo’n woning loop en ik sta daar op de eerste verdieping in de erker van de toenmalige woonkamer, dan besef ik dat Willem daar ook heeft gestaan. In diezelfde kamer heeft Wim Speelman gezeten, de grote verspreider van Vrij Nederland en Trouw. Henk Hos heeft er gezeten, de rechterhand van Speelman. Dat maakte het voor mij allemaal heel bijzonder. Dat inlevingsvermogen heb ik ook nodig om er goed over te kunnen schrijven.”
De eer krijgt die hem toekomt
Tijdens het schrijven heeft de historicus Peter Bak altijd voor ogen gehad dat de biografie van Willem Santema voor een breed publiek leesbaar moest zijn. In de afgelopen periode heeft hij zich een goed beeld kunnen vormen over wie Willem Santema is geweest.
“Willem Santema is een van de grootste verzetsmensen in Nederland geweest en het wordt tijd dat dat breder bekend wordt. Anderhalf jaar voor het einde van de oorlog werd hij in de boeien geslagen. Als dat in een later stadium zou zijn gebeurd zou hij ongetwijfeld nog meer hebben betekend en was hij bekender geweest. Aan de andere kant was hij wel een van de vijftig mensen die al in 1946 het Verzetskruis kreeg en daarmee schaarde hij zich in het gezelschap van Wim Speelman en Hannie Schaft. Toch verbaast het mij dat Willem Santema die naam niet heeft. Ik hoop, je mag als auteur nooit je eigen werk roemen, dat door dit boek Willem Santema alsnog de eer krijgt die hem toekomt. En dat zijn biografie ook door jongeren wordt gelezen. Het gaat mij niet om zijn heldendom, maar om de zuiverheid van zijn karakter en de zuiverheid van zijn instelling. Willem Santema moest niets van bravoure hebben, dat mag best bekend worden.”
|
| |
|
2 jannewary om 18:30 |
| |
Nieuwjaarsresepsy's 2021
Nòrmaal sproken, mar dat is ut nòch altyd nyt, gaan ik in de earste week fan ut nieuwe jaar langs ferskillende nieuwjaarsresepsy's.
'Foar de krant', sêch ik der faak achteran. Of dat ok helemaal de waarheid is, laat ik mar even in de midden. Fanmiddach hew ik allienech onderstaand berichtje op de GrootSneek-site setten:
Digitale nieuwjaarstoespraak burgemeester Jannewietske de Vries
SNEEK- Burgemeester Jannewietske de Vries van de gemeente Súdwest-Fryslân blikt terug en kijkt vooruit in haar nieuwjaarstoespraak.
In verband met de coronamaatregelen doet de burgemeester dat anders dan we gewend zijn, namelijk via een digitale nieuwjaarstoespraak, die hier is te zien:
https://www.youtube.com/watch?v=zs9WhMKO1LE&feature=youtu.be
|
| |
|
1 jannewary om 18:08 |
| |
Earste feestje al wear had...
Coronaproof Voordeurfeestje voor jarige Wigle Sinnema
SNEEK- In no-time veranderde vanmiddag de voortuin van de jarige Wigle Sinnema (60) in een klein festivalterrein. Rond de klok van 16.00 uur stopte de All Tha Fokk roze limousine voor de voordeur van de oud-wethouder van Sneek/SWF.
Daarna barstte het volledig in quarantaine modus feestje los voor de jarige Sinnema en z’n gezin. Twintig minuten duurde het verrassingsfeest, waarbij buurtgenoten en toevallige voorbijgangers plaats konden nemen in de met stoepkrijt aangegeven cirkels om zodoende de 1.5 meter afstand te garanderen.
Er werd gedanst, gezongen en geklapt, met als apotheose het nummer The Rising van Bruce Springsteen, op speciaal verzoek van de jarige Job.
“Mei dit nûmer, dat Bruce Springsteen makke as reaksje op wat der yn New York barde op 9/11, wol ik dit nije jier mei jim yngean. Mei elkoar sille wij oereinkomme yn 2021”, speechte Sinnema. Zelden zo’n spontane vreugde gezien bij een straatfeestje, de hunkering naar een coronavrij 2021 is groot!
Na de laatste tonen van The Boss, speelde een andere buurtgenoot op saxofoon happy birthday en feliciteerde zo de buurman ook nog eens op gepaste afstand.
 |
| |
|
1 jannewary om 14:14 |
| |
Ut ouwe jaar an de kant, un soad nocht an ut nieuwe!
Ferder mar gyn groate woarden an ut begin fan un nieuw kalenderjaar. Bin allinech enòrm hoopfol en dat sêch ik nyt sumar. |
| |
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
