 |
|
|
|
 |
|
|
|
| |
 |
21 febrewary om 15:24 |
| |
Dichter Sytse Jansma uit Harlingen genomineerd voor Vlaamse poëzieprijs
Dichter Syste Jansma (44) uit Harlingen is genomineerd voor de Herman de Coninckprijs 2025 met zijn dichtbundel 'Rozige Maanvissen'.
Het boek verscheen in januari vorig jaar. 'Rozige Maanvissen' gaat over het verlies van een dierbare. Op 32-jarige leeftijd overleed de vriendin van Sytse Jansma aan een hersenbloeding. De bundel is een vertelling van zijn rouwproces.
Leven en dood dichtbij elkaar
"Met Rozige Maanvissen schreef Sytse Jansma een ontroerende en overtuigende, diep doorleefde bezinning over verlies, verdriet en rouw. Leven en dood worden in deze bundel dicht bij elkaar geschreven", zo klinkt het jury-oordeel over Jansma's bundel.
De Herman de Coninkprijs is een Vlaamse poëzieprijs die ieder jaar wordt uitgereikt ter nagedachtenis van Vlaams dichter en schrijver Herman de Coninck. De winnaar krijgt 7.500 euro.
Op Wereld Poëziedag, 21 maart, wordt de winnaar bekendgemaakt en gekroond in Antwerpen.
Jansma won in 2024 ook al de prestigieuze C.Buddingh'-prijs met deze bundel.
|
| |
|
20 febrewary om 15:34 |
| |
Was y wear
Fanmòrren plòfte de sestiende jaargang nummer 1 fan ut Frysk literêr tydskrift Ensafh ( naam komt fan Jacobus Q. Smink, las ik in syn biografy!) op'e kokòsmat.
Siët der wear moai út, kwam fòrmgeving en inhoud. Ik bliëf ut fòlgen en digitaal wurde 1 x in'e maand kollums fan mij op Ensafh plaatst.
|
| |
|
19 febrewary om 20:04 |
| |
Jacobus again
Fandaach hew ik de biografy over Jacobus Q. Smink útlezen. Ik hew der lang over deen, nòrmaal sproken met twee gesonde ogen bin ik un rappe en ok nòch us un sekúre lezer. Je mutte skriëve en resênseare over wat der in un boek staat, ok in un biografy. Nyt over wat der nyt in staat, mar in dit gefal hew ik dubbele gefoëlens. As groate belangstellende foar wat der in’e Frys Literêre Tún ouspeult fòlch ik dy literatuur al fanou de jaren seuventech. Toen ik op’e havo-tòp en pedagogise akademy De Him in Sneek sat wurdde ik onderdompeld in un weareld dy’t mij folslagen onbekend was, de literêre weareld in ut algemeen en de Frysk literêre wrâld in ut bysònder. Dat kwam onder andere deur de lessen fan Louis Vermast ( Hollaans) en Jan de Jong ( Frys). Ik fond dat prachtech.
Ik herinner mij faach dat Jacobus Smink un klas hoger sat as ik op’e havo en dat der an’e Parallelwech un skoalkrant was met de titel ‘Och’. Fòlgens mij skreef Jacobus dêr ok fersen in, krekt as syn maat Jaep de Jong. Ik bewònderde al dy dichters. Jaep, Jacobus wurdde onderdompeld in’e selde literêre weareld as ik. Allienech ik had gyn Frystalege achtergroan.
Marian Hulshof skriëft amper over dy perioade, nou ja dat hij krekt as ik en heel feul learlingen ( teugenwoardech ‘stúdenten’ ) mear in’e Witte Kat saten as op skoal. Mar goëd ut is har keuze en Jacobus het der self bij sitten toen Hulshof over syn leven skreef.
Later kom ik Jacobus faker teugen, omdat ik hieltyd mear betrokken raak in ut Frys literêre weareldsje, ik skriëf myn earste ferske foar ut blad Frysk & Frij, ut wurdt op 16 april 1983 públisears. Jacobus komt in 1983 al út met syn earste bundel ‘Apàrte fersen’, ut ferskynt bij de Koperative Utjouwerij. Over dy útgeverij sú ik later met Doeke Seijens ut júbileumboek skriëve, mar dat tersijde.
Teruch naar Jacobus syn biografy. Dat Smink un aparte skiter was, wist ik wel, mar dat hij su’n tragys ( òf tòch nyt?) leven had het wist ik dan wear nyt. Ut het tew maken met de sykte fan Jacobus, hij hat un bipolêre stoornis. Wat dat betekent weet ik in elk gefal wel na ut lezen fan dizze biografy: Skitterje en skûlje.
Wat ik dus mis is de literëre kontekst. Hoe ferliepen dy redaksy fergaderings fan earst HJIR en later Ensafh? Hoe gingen syn literêre maten met Jacobus syn stoornis om? Niks lees ik derfan.
De earste kear dat ik Jacobus ontmoet is tidens un 24-uurs-literêre bijeenkomst in Grou. Tegare met un andere Friese poëet raze se na elke foardracht ‘Grut Dichter’. Pieter de Groot is der ok bij en sòrgt derfoar dat beide mannen un bitsje tòt bedaren brocht wurde. Ik fond dat allemaal nòch al hilarys, nyt su moeilek doën! Over datsoarte fan optredens, ut ontbreekt in de biografy.
Tòch hew ik dizze biografy met groate belangstelling lezen, foëlde mij su nou en dan súver un voyeur, mar wat ut meast hangen bliëft is de liefde fan Jacobus syn susters en andere naasten. Altyd wear opnieuw hielpen se Jacobus.
En de poëtise bloemlezing achter in’e bundel is fan groate mearwaarde. Ik bin súver un bitsje fan’e mik na ut lezen fan Jacobus syn levensferhaal. Ondertussen koester ik syn bundels, ik hew se allemaal!
Gelukkech weet ik dat der nòch eentsje is dy’t un selde soart fan ferhouding met Jacobus Q. Smink had: Herman Nijholt. Lees mar us op https://klapwiekproducties.nl/verhalen-van-alledag/dichter-met-een-q-het-midden
|
| |
|
19 febrewary om 19:40 |
| |
Feyenoord
De dagen hewwe wel us flitsender foar mij weest. Nou’t ik nòch altyd beperkt sicht hew kan ik der nyt op út. Thús- en stilsitte is niks foar mij. Tòch geef ik mij del. Dat begint dan mòrrens met ut lezen fan’e kranten. Trouwens ik doën der 3x su lang over as nòrmaalwech.
Gisteravend trouwens met folle teugen fan’e wedstryd AC Milan-Feyenoord genoaten! Wat un stunt om su’n miljoëneploech as AC Milaan út’e CL te kegelen. Trouwens doadsonde dat ut hele foetbal naar de gallemiezen holpen is deur ut groatkaptaal. Dat su’n Gimenez midden in ut seizoën overstapt naar in dit gefal AC Milan is te gek foar woarden.
Trouwens at ik de geruchten love mach dan het Robin van Persie syn langste tyd as trener ok in Heereveen had. Ok hier speult geld wear un groate ròl.
|
| |
|
18 febrewary om 17:20 |
| |
Sierlek winterwear
Uteraard braant mij ut in dat ik fanmòrren nyt even lekker skaatste kon op ut bútlaan bij de Sneekermear. Mar ut is even nyt anders. Al lang blij dat ik fanmiddach wel un fikse kuier make kon.
An'e Ouwe Wech, bij ut Wilhelminapark stonden de eenden en de mearkoeten ( 'poepen' ) al op ut ies. Inderdaad dêrom hyt dit ies ok fan 'Eensjesies'.
|
| |
|
17 febrewary om 15:18 |
| |
Wear búten de deur
Fanmidaach, hast un week na de hersteloperasy wear foar ut earsat un bêste kuier deur de stad maakt. Uteraard met de sonnebril op. Mar wat un hearleke tippel was dit even in un un sonovergoaten binnenstad.
Der gebeure úteraard altyd genoech dingenm dy't ut fermelden wear binne. Der staan ferskillende winkelpanden leech, mar der komme ok immer nieuwe ondernimmers foar in ut plak. Dat het fan alle tiden weest.
 |
| |
|
16 febrewary om 19:49 |
| |
Rustege dach
Dit was ut wel su'n bitsje op disse sundach 16 febrewary 2025, bitsje saai allemaal. Mar der komme andere tiden!
Goudfissekomooch is ok nyt alles!
|
| |
|
15 febrewary om 17:41 |
| |
Briëf
Fanmòrren fiel der un briëf op’e deurmat. Alle kearen wear an at der briëven fia de post ferstuurd wurden naar myn adres fyn ik dat 100 kear su aardech as ‘mailtsje’. Mar goëd, tiden hewwe tiden en ut is onontkomber. Su gaan dy dingen. Fanmòrren ontfing ik dus un brief fan un ouwe buurtgenoat, dy’t ok nòch us ondertekent met ‘voormalig noorderhoeker’. Ja, dêr wurd ik as nostalgikus un bitsje gelukkech fan.
Trouwens de anhef fan’e brëf is ok al ut fermelden weard: ‘Vanuit het klompenhok voor de hel, valentijnsdag 2025’.
Dat is allemaal heel persoanlek! Privé deel ik de inhiud fan’e brief nyt. Wel dat de ousender nyt allienech fandaach wear fan um spreke laat mar ok in’e ouwikkeling fan myn ouskeid fan ut onderwies un hele belangrike ròl in myn leven speulde. Je mutte altyd oppasse met de titel, want dat is ut, fan ‘frynd’ an iemand te ferbinen. Mar dizze is dat dus écht!
Wel wil ik nòch fermelde dat der in’e slúf un twintechtal ouwe ansichtkaarten fan Drielst saten, ik mut mar siën wat ik der met doën skriëft de goeie gever. Foarlopech hou ik su moai, allienech al omdat op 1 fan’e kaarten staat dat ut eksemplaar fersonden is deur Jan Nooitgedagt! En dat was één fan’e mannen fan ut earste uur fan’e beroemde fabtyk út Drielst! Prachtech.
|
| |
|
14 febrewary om 16:36 |
| |
Onthutsende sifers PKN Sneek
Un bericht út ut Kerkblad fan Sneek dat ik fanmòrren las, kwam tòch wel even binnen. Ok wel un bericht dat ik lees met de wetenskap dat ik un pakje butter en miskyn wel un hele súverfabryk op ut foarhoofd hew.
Ik betaal dan nòch wel myn kerkeleke bijdrage, mar kom amper òf noait mear in'e kerk. Simpelwech losweekt, krekt as sufeul fan myn generasy.
Mar nòch us, de sifers liege nyt. Mar liëfst 40 % minder leden in tien jaar tyd! Wêr binne dy tòch allemaal bleven? Dat der in'e oulopen 25 jaar 3 Griffemearde kerkgebouwen hun deuren sloaten was al un teken an’e wand. Minsen dy’t sich nyt thúsfoëlden in’e Groate- òf Martinikerk salle ongetwifeld bij de groep fan kerkferlaters hoare.
Dy stap hew ik dus noait nommen, ik bin nyt su’n futloper, eigenlek bin ik wat de kerk angaat un slapjanus en un praatsjemaker. Fan de 5336 leden út 2014 ninne der nou nòch mar 3291 over. At onder dy laatste groep mear lui sitte su as ik, dan is ut nòch minder steld met de PKN in Sneek.
|
| |
|
13 febrewary om 19:58 |
| |
Skitterje en skûlje - Biografy Jacobus Quiryn Smink Jimladream, it libben fan in bipolêre dichter’, ferskenen
Fanmiddach ‘Skitterje en skûlje-Biografy Jacobus Q. Smink- Jimladream. It libben fan in bipolêre dicher’ ontfongen. De biografy over Jacobus is skreven deur Marian Hulshof. Omdat myn sicht nòch te beperkt is, sal ik ut boek pas fòlgende week leze kanne om ut dêrna te bespreken foar de Friesland Post.
Su as al earder op dit digitale dachboek skreef, had ik in ut ferleden wel kontakt met disse Frysktalege dichter.
Sterkernôch ik hew nòch briëven fan Jacobus lêgen. En in un paar bundels skreef hij un persoanleke opdracht foar mij. Ik bin heel benieuwd naar de inhoud fan disse biografy.
Hieronder de achterflaptekst fan ut boek dat útgeven is deur Elikser fan Jitske Kingma.
De dichter Jacobus Q. Smink (1954-2024) wie in markant persoan. Nei syn jeugd yn Sondel (Gaasterlân) en syn studintetiid yn Grins wenne er it grutste part fan syn libben yn Eindhoven, dêr’t er wurke as learaar Nederlânsk. Yn 2022 kaam er werom nei Sondel, dêr’t er de lêste twa jier fan syn libben trochbrocht.
Hy wie ûnwjersteanber sjarmant, mar faak ek ûnbrûksum. Syn bipolêre steurnis brocht ferslavings oan alkohol, nikotine en kannabis mei, wêrtroch’t allerhanne problemen ûntstienen. Dêr skreau er iepenhertige gedichten oer. Ek al wenne er yn Eindhoven, hy bleau dichtsjen yn syn memmetaal, it Frysk.
Jacobus Q. Smink en Marian Hulshof kenne mekoar fan harren stúdzjetiid yn Grins. Tsientallen jierren nei harren moeting frege er har in blomlêzing út syn gedichten te meitsjen en ynterviewde sy him oer syn literêre boarnen, froulju en ferslavings.
It resultaat is in biografy oer Jacobus Q. Smink, waans libben oanskôchlik makke wurdt mei in romme seleksje fan syn gedichten. Syn gedichten binne ûnbedimme en humoristysk. It is dan ek net om ’e nocht dat er yn 2013 de Gysbert Japicxpriis krige, de wichtichste literêre priis fan Fryslân.
Formaat 170x240 mm
Aantal pagina's 271
Auteur Marian Hulshof en Jacobus Quiryn Smink
Biografie Marian Hulshof (1951) debutearre yn 1987 mei Leren interviewen, in hbû-metoade foar it profesjonele fraachpetear. Har earste biografy giet oer har mem: Ik wil meepraten (2022). Sy studearre Nederlânsk, Frânsk en Spaansk oan de Ryksuniversiteit Grins, foltôge de Kunstacademie Minerva yn Grins en studearre oan de Skriuwersfakskoalle. Neist skriuwster is sy keunstner. Sy makket kleurrike skilderijen mei ferve en tekstyl, en wurket út har atelier yn Ljouwert wei. www.marianhulshof.nl
|
| |
|
12 febrewary om 18:57 |
| |
Oocharts Fleur flikt ut wear
Fanmòrren foar kontrôle bij oocharts Fleur weest, na de hersteloperasy fan gister. Alle foëlt goëd, de oochdruk was prima en ut sach der prima út.
Over 14 dagen wear foar kontrôle, nou hou ik mij braaf an ut skema:
"Lichamelijke inspanning & sport
U mag 2 weken na de operatie niet bukken, niet meer dan 10 kilo tillen of zware lichamelijke inspanning uitvoeren. Alles waarbij kracht gezet moet worden, valt onder zware inspanning. Ook sporten wordt dus in de eerste 2 weken afgeraden. Wandelen mag, hardlopen niet.
Overleg tijdens de controle na twee weken met uw netvlieschirurg wanneer u dit mag hervatten. U kunt zoveel lezen, televisie kijken en computeren als u wilt. Er is ook geen bezwaar om lichte huishoudelijke taken uit te voeren."
Foarlopech gyn metdelings mear over ut herstellende ooch, privé = privé, mar ik bin útermate opluchten en dankber en diepe búging foar de ferpleechkundegen fan ut Sint Antonius Sikenhús in Sneek, dat úteraard bliëve mut.
Nou su!
|
| |
|
11 febrewary om 18:31 |
| |
Ut herstel na de oochhersteloperasy kan beginne
Su, de hersteloperasy an ut operearde ooch kan mar beginne. Na 3 maanden is de wech naar herstel fanmiddach insetten.
'k Hou moëd en ut komt goëd! |
| |
|
10 febrewary om 20:31 |
| |
Oarlòchsferhalen Tweede Weareldoarlòch
In 'e loop fan'e jaren hew ik al heel wat interviews en artikels públiseard over de Tweede Weareldoarlòch. Goëd 25 jaar leden foar ut Sneeker Nieuwsblad, teugenwoardech foar de kranten fan GrootMedia. In'e laatste papieren GrootSneek staat onderstaand interview.
Herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog: Illegale schaatswedstrijd op de Lekmar, yn ‘e Legeaën
ABBENWIERSTERSYL - Het is amper meer voor te stellen maar in 1940, 1941 en in 1942 werden er Elfstedentochten verreden. Een unicum in de geschiedenis. Die van 1940 vond plaats op 30 januari, dus een paar maanden voordat de Duitsers ons land bezetten. De editie van 1941 werd op 6 februari verreden en de zevende Elfstedentocht op 22 januari 1942. Twee Elfstedentochten tijdens de bezettingsjaren. Voor wie er meer over wil weten: er zijn talrijke artikelen en boeken over geschreven. Waar praktisch niéts over te vinden is, is een illegale schaatswedstrijd in de oorlog, op het Lekmeer (sinds 2007 officieel Lekmar geheten), tussen Terherne en Jirnsum. Er deden zelfs onderduikers aan mee.
De Duitse soldaten vonden het allemaal heel interessant, die Elfstedentochten, en er zijn ook foto’s uit die jaren waarop te zien valt hoe de bezetters aan de kant stonden, terwijl de schaatsers voorbij reden op het parcours. Het gebeurde allemaal legaal.
Bûtlân
Wat níét legaal gebeurde was een bijzondere schaatswedstrijd op ’it bûtlân’ in De Legeaën. Sietze Schukking (61) uit Jirnsum (”Eins hjit it hjir fan Abbenwierstersyl!”, zegt hij) kent het verhaal dat zijn mem Sijke vertelde. Sijke Schukking-Brouwer die twee jaar geleden op 86-jarige leeftijd overleed, vertelde het verhaal vaak. We tekenen het verhaal nu op, zoals Sietze Schukking het vertelt.
Hjir sieten nochal wat minsken ûnderdûkt op al dy pleatsen; allegear moai achterôf yn it bûtlân
Schukking: “Pake en beppe hiene it der faak oer en mem hat it ek mear as ien kear ferteld, miskyn hjir en dêr wat ynkleurd troch de tiid, want se waard yn 1937 berne, en de riderij hat óf yn 1942, óf yn 1943 west. Mem wie dus noch sa’n famke. Se fertelde dat se mei pake nei dy riderij ta west wie. En dat hie yndruk op har makke. Net sa frjemd, fansels, want der wiene wol sechstich minsken.”
Underdûkers
Zestig mensen op het meer. Al die deelnemers waren toch nooit allemaal ‘eigen inwoners’? “Klopt”, zegt Sietze. “Yn’e Twadde Wrâldoarloch sieten hjir nochal wat minsken ûnderdûkt op al dy pleatsen; allegear moai achterôf yn it bûtlân. Al dy diken, dy’t der no lizze, wiene der noch net.
De omjouwing liende him der dêrom fansels ek hiel goed foar ûnderdûkers. De pleats fan pake Sietze en beppe Fokelina Brouwer, dy’t hjir ien pleats fierderop wennen fan wêr’t wij no wenje, stie midden yn it lege lân en is yn’e tritiger jierren boud, in tsjerkepleats, wêr’t pake buorke. Achter de pleats hiest in feart en dy kaam út op’e Sâlte Grêft en de Lekmar dy’t der leit. Dy Lekmar is in soarte fan oerbliuwsel fan in útrinner fan’e Snitsermar. De boeren fearen hjir yn preamen om by harren bûtlân te kommen. Se kamen út Terherne, Jirnsum, Poppenwier, Tersoal, Sibrandabuorren, it wie typysk bûtlân mei dêryn de Lekmar, wêr’t it lân fan pake ek tsjinoan lei.”
Grutte koartebaan wedstryd
“En op dy Lekmar waard dus yn’e oarlochsjierren in koartebaan hurdriderij organisearre. Op himsels net sa apart, want ús mem fertelde faak dat sij dêr mei har suster ek regelmjittich te finen wie. In prachtich plak om te boartsjen. Fiskje, kampeare ûnder in droechrek mei in kowedek der oer en at der iis lei, waard der ek riden. Se bûnen achter de pleats op, de feart del en sa nei de Lekmar.
Mem hat ús faak it ferhaal fan dy grutte koartebaan riderij fertelt; wy soene no sizze dat se der in ‘actieve herinnering’ oan hie. It makke yndruk. Dat der safolle ûnderdûkers oan meidiene, wie oan’e ien kant wol opfallend. Want gewoanwei sieten dy dochs echt op’e pleatsen ferstoppe. Hoe minder folk it wist, hoe better. Mar winterdeis, sa’n riderij midden yn’e oarlochstiid wie fansels in bûtenkânske omris echt aktyf te wêzen. En trochdat De Legeaën eins mar fan twa kanten út te berikken wie, fanút Snits en fanút Raerd, koene jo de Dútsers aardich oankommen sjen. Der wie hjir in soad ferset en ûnderdûkers, benammen foar de Arbeitseinsatz.”
Zijn er nog foto’s of andere tastbare herinneringen?
Het verhaal van mem over die bijzondere schaatswedstrijd maakt indruk bij Sietze Schukking. En omdat Schukking die verhalen, die het gewone alledaagse leven weergeven, wil bewaren, staat het ook opgetekend op een paneel op een van de vele picknickbanken in de nabijheid van de Lekmar, bij de Sâlte Grêft, aan de Griene Dyk en de Wjitteringswei.
Hoe minder folk it wist, hoe better
Een verslag van de wedstrijd is er niet, laat staan een foto van de sportieve gebeurtenis. Met het korte verhaal en een mooie illustratieve tekening moeten voorbijgangers het doen. Of het moet zo zijn dat er toch nog bronnen zijn, die het verhaal van de Brouwers benadrukken in beeld of geschrift. “Dat soe wol hiel moai wêze”, zegt Sietze Schukking, terwijl hij vanaf de Griene Dyk uitkijkt over de Lekmar. Het kleine binnenmeer is nu een natuurgebied met allemaal riet en herbergt ook veel vogels. De Lekmar is in beheer bij It Wetterskip Fryslân en niet vrij toegankelijk.
Wat zou het mooi zijn als er nog aanvullende informatie over de kortebaan wedstrijd op de Lekmar zou zijn. Reacties hierover mogen naar redactie@grootsneek.nl.
 |
| |
|
9 febrewary om 11:12 |
| |
Kostlik boek fan Tjibbe Hooghiemstra & Douwe Kootstra: Fisk
De bokking better besjoen, in reuzesnoek út ’e Fryske Wâlden, in fabel fol ûntefreden maitsen, in oade oan ’e dôber. It binne in pear foarbylden dy’t op lichtfuottige wize yn Fisk oan ’e oarder komme. Alles yn Fisk hat te krijen mei natuer, fisk, fiskjen, wetter en Fryslân.
Nei harren earste projekt – Stabij, in boek oer in hûn (twa Fryske drukken en in Nederlânse oersetting) – is Fisk it twadde boek fan byldzjend keunstner Tjibbe Hooghiemstra en skriuwer-ferteller Douwe Kootstra. Douwe libbe him út yn ’e ferhalen. Tjibbe makke der tekeningen by. De miks fan bylden en koarte teksten makket Fisk ta in hearlik lês- en sjochboek.
Fisk | Tjibbe Hooghiemstra & Douwe Kootstra | ISBN 978 94 6471 273 5 | Hardcover | 96 siden | ferkeappriis € 17,90 | Utjowerij Bornmeer
|
| |
|
8 febrewary om 19:42 |
| |
Omsneupe in ut digitale Sneeker Nieuwsblad argyf
Ut binne dagen om te sneupen op internet en dat doën ik dan ok graach. Fandaach wear twee opfallende berichten over Joads Sneek. Ik deel ut mar even. Weet dat frynd Matthijs Graafland druk besech is om ut Sneker Joads argyf te digitalisearen.
Sú ut un un geweldege útdaging fine om oait nòch us un boek over ut alledaagse Sneek tidens de Tweede Weareldoarlòch te públiseare. At un week nòch us acht dagen telle sú, ja dan!
 |
| |
|
7 febrewary om 23:11 |
| |
Foto's en skriëve
Tom maakt foto's bij de interviews dy't ik graach skriëf! Ferders fandaach nyt al tefeul deen.
Teminsten foar su fer ik hier op myn digitale dachboek dele wil! |
| |
|
6 febrewary om 19:42 |
| |
Uit kleine nieuws
Altyd at ik deur de stap loop, siën ik ut kleine nieuws, dat op straat leit. Al un paar weken staan op’e Eierbrugge de twee fraaie bankjes foar de Krinkjespuiers. Hearlek dat kommentaar fan’e mannen ( nee, der staan praktys noait frouwen bij de ploech!): Se sitte wat hard! Allemachtech hoe bedenke se ut. Gewoan kussentsje metnimme òf su as un bekende bioskoopeigenaar oait sei nei deselde opmerking: Schijt in je broek, dan zit je zacht!!
Ondertussen staat de winkel fan Zandstra Sport leech met un rútbiljet dat de skaatsen ergens anders slypt wurde kanne. Doët wel un bitsje sear su’n leech winkelpand. Was ok blij om foarege week te horen dat in ut pand fan Intersport, Leeuwenburg 1, un nieuwe bestemming fonden is: Sake Store.
 |
| |
|
5 febrewary om 20:10 |
| |
Fúsy tussen vv Sneek, Black Boys en LSC 1890 ging nyt deur
Ut is wel un bitsje ferslavend om de digitale Sneeker Nieuwsbladen deur te bladeren. Teminsten dat fyn ik. Ik bin begonnen met de kranten út òktober 1954, de 24ste fan dy maand wurdde ik geboaren en der staat ok un moaie advertênsy in’e krant.
Op dit moment bin ik ankomen in 1955 en lees dat der toen ok al us un diskussy was over ut samenfoegen fan’e wat su moai hite ‘neutrale’ foetbalferenegings út Sneek.
Anleiding om de achterban fan de 3 noemde klup te raadplegen was ut foarstel fan un kommissy onder leiding fan burgemeester Rasterhoff, Joh. Miedema (direkteur Amicitia Theater) en J. Nauta, direkteur fan de Nederlandse Maatchappij van Kaas - en Roomboterfabrieken in Sneek dy ut foetbal op nivo in ’e stad waarbòrge wúden. Ut hat alles te maken met de infoering fan ut betaald foetbal in Nederlaan.
Ut drytal was wel foar un fúsy, krekt as de leden fan LSC en Black Boys. De Sneekleden sachen ut nyt sitten (93 leden teugen, 45 foar en 1 blanko) en ut fúsyfeest ging dus nyt deur.
Prachtech om teruch te lezen wat der in dy oulopen 70 jaar dat ik hier nou omhuppel allemaal in Sneek en omstreken gebeurde.
|
| |
|
4 febrewary om 17:34 |
| |
Mar liëfst 82 kear un marathon útdrave
Tussen ut útskriëven fan twee interviews kan ik geweldech omlummele, ik kan even gyn ander woard fine. Ut ene interview is skreven en der leit alwear un nieuw ferhaal te wachten. Gyn flau benul hoefeul interviews ik in myn leven al skreven hew. Ut binne der honderden, dat is wel seker.
Al dy interviews sú ik bij mekaar soeke kanne, mar ik doën ut nyt. Ik bin nou 1 kear gyn boekhouwer. Wel hew ik al dy bladen en tydskriften met públikasy’s ergens in myn werkkamer lêge. Foar wie? At ik der self al amper naar omsiën, wie sú dat dan wel doën mutte? Argiveare, ut kan, mar dan nòch. Hoe mear ik skriëf hoe mear ik twifel an’e waarheid fan ut spreekwoard ‘wie skriëft, dy bliëft’. Niks is hier bliëvend, laat staan útskreven interviews.
Fandaach hew ik wear un interview útskreven. Un man fertelde dat hij mar liefst 82 kear un marathon útlopen had. Op ut earste gesicht un doadgewoane Fries, mar ut bleek dat der tòch wat bysònders met de man an’e haan was. Al fond hij self fan nyt.
Nòch even ( na myn hersteloperasy an ut rechterooch) en dan begin ik met podcaste in ut Snekers. Ik weet genoech lui met wie ik an tafel sitte wil om hun ferhalen fertelle te laten!
|
| |
|
3 febrewary om 16:57 |
| |
De stòrmfloëd fan 1825
Gisteravend om 20.00 uur hew ik even foar ut open slaapkamersrút staan om naar ut lúden fan’e klokken te lústeren. Dat allemaal om de stòrmfloëd van 1825 te herdenken. Earder had ik un interview, foar de GrootBolward/IJsselmeerkust-krant, met auteur Arnoud van de Ridden. Hij het un boek skreven over dy ramp en al de gefòlgen. Hieronder ut interview.
"De merktekens in het landschap zijn na 200 jaar nog altijd zichtbaar"
“Een combinatie van springtij, kletsnatte weilanden, veel water uit het Duitse achterland, veel smeltende sneeuw uit de Alpen, slechte dijken in Friesland en een noordwesterstorm met een diepe depressie boven het midden van Zweden zorgen voor een rampzalige situatie op 3, 4 en 5 februari 1825”, zo laat Arnoud van de Ridder (1960) uit Oudemirdum de Stormvloed van 1825 jaar herleven in het boek met de gelijknamige titel.
Arnoud van de Ridder, geboren en getogen Utrechtenaar, maar al jaren woonachtig in Friesland, is historicus, geeft lezingen en excursies over de landschapsgeschiedenis van Gaasterland, is betrokken bij het IVN en is schrijver van het boekje 'Het Oudemirdumerklif'. Op zondagmiddag 26 januari zal zijn nieuwste boek 'Stromvloed 1825' worden gepresenteerd in de protestantse kerk van It Heidenskip.
Kinderen in contact brengen met de natuur
Arnoud van de Ridder vertelt: "Ik studeerde aardrijkskunde om de liefde voor het Nederlandse landschap en geschiedenis, met name hoe de mens invulling heeft gegeven aan het landschap. In 2008 zijn mijn vriendin en ik verhuisd naar Gaasterland, of eigenlijk mag je ook wel opschrijven dat we gevlucht zijn uit de Randstad. We kwamen eerst terecht in Nijemirdum en later in Oudemirdum. Ik raakte als vrijwilliger betrokken bij het werk van Natuurmonumenten, het IVN in de Súdwesthoek. En ik ga nog wel eens op pad met de Turegluur. een mobiele vogelkijkhut en promotiekar voor het IVN waarbij wij proberen kinderen in contact te brengen met de natuur.”
Waarom een boek over de stormvloed van 1825?
“Ja, waarom schrijft een oud-aardrijkskunde en geschiedenisleraar over een stormvloed die twee eeuwen geleden plaats vond? Vier jaar geleden vroeg Natuurmonumenten mij om te kijken wat voor verhalen en geschiedenis het Oudemirdumerklif heeft. Mijn grote interesse ligt voornamelijk in het zoeken en beschrijven van de wat onbekende geschiedenis. Er is heel veel algemeens te vinden, maar ik zoek het kleine, het alledaagse dat niet altijd in archieven ligt of in de literatuur leesbaar. Toen ben ik daar eens ingedoken en de interesse voor het gebied werd alsmaar groter. Het resulteerde in twee publicaties over een oude lindeboom aan de Oude Balksterweg. En vervolgens kwam ik ook al snel uit bij de stormvloed van 1825.”
Wat gebeurde er tijdens de stormvloed?
“Het is de grootste natuurramp geweest uit de 19de eeuw, iets wat men totaal niet zag aankomen. De voorgeschiedenis begon eigenlijk al een beetje in het najaar van 1824 omdat er toen veel noordwestelijke winden waren met ook nog eens overvloedige regenval. De dijken waren matig en slecht onderhouden. En dan wordt het februari 1825 en zorgen een combinatie van springtij, de kletsnatte weilanden, een grote hoeveelheid water vanuit het Duitse achterland en smeltende sneeuw uit de Alpen voor een rampzalige situatie. Door de hoge waterstand in het Zuiderzeegebied en de harde wind werd het water opgestuwd en bezweken de dijken die op tientallen plaatsen doorbraken. Alleen al tussen Lemmer en Schoterzijl waren er dertien doorbraken en de oude Zeedijk tussen Kuinre en Blokzijl leek wel een gatenkaas.
In Weststellingwerf en noordwestelijk Overijssel vielen de zwaarste klappen en verloren bijna vierhonderd mensen het leven. Landelijk waren dat achthonderd dodelijke slachtoffers, waarvan dus 380 in Noordwest- Overijssel en zeventien op Fries grondgebied. Honderden huizen werden verwoest of zwaar beschadigd, duizenden stuks vee verdronken en de materiële schade was groot. Ruim 100.000 hectare land stond onder - voornamelijk zout - water. Een tweede ramp kwam er in de zomer van 1826 nog eens overheen. Ruim 5500 Friezen stierven aan de gevolgen van malaria, omdat er nog geen medicijnen waren om de ziekte te bestrijden. Het was heel ongrijpbaar, een kwestie van uitzieken.”
Hoe verliep het schrijfproces van het boek?
“Ik ben eerst op internet gaan zoeken; vervolgens kom je bij historische verenigingen terecht. Soms moet je ook geluk hebben in je zoektocht. Zo kwam ik op een rommelmarkt een klein boekje tegen van een Harlinger slager, Wijnand Hoekers. Hij heeft ruim 54 pagina’s met gedichten over de ramp geschreven en dat in 1827 uitgebracht. Verder kwam ik het dagboek van veehouder Lieuwe Jans de Jong uit Poppenhuizen onder Aldeboarn tegen, die ook over de ramp schreef.”
Wat is er nu 200 jaar later nog terug te zien van de ramp?
“Gevelstenen! Ik kwam ze tegen in Giethoorn en ook in Friesland. In Harlingen is een steentje waarop te lezen valt hoe hoog het water stond in 1825. Bij Oudemirdum heb je de Beukenlaan, waar het zout in de bodem de groei van de eeuwenoude bomen belemmerde. De grote waterplas of ook wel wiel genoemd van It Djippe Gat aan de Alde Dyk bij Workum is zo’n merkteken in het landschap. De Prinsepoel bij Molkwerum, waar boer Prins graszoden uit zijn land liet halen om de dijk te verstevigen is een mooi overblijfsel aan de gebeurtenissen van toen. De merktekens in het landschap zijn na 200 jaar nog altijd zichtbaar."
Boek en tentoonstelling
De boekpresentatie van 'Stormvloed 1825' op 26 januari is voor genodigden. Van de Ridder: "Als er belangstelling is het boek aan te schaffen, dan kan dat nog tot 1 februari met korting voor € 19,95. Het boek kan bij mij worden besteld door een e-mailtje te sturen naar arnoudvanderidder@gmail.com. Na die datum kost het boek €24,95."
Vanaf april 2025 is er een tentoonstelling over de stormvloed te zien in Museum Het Warkums Erfskip.
|
| |
|
2 febrewary om 12:39 |
| |
In het laand van myn opa en opoe
'k Hew an myn opa, de fader fan oans moeke, gyn herinnering omdat hij al overleden was toen ik geboaren wurdde. Ik bin wel naar um fernoemd. Opoe kan ik mij nòch faach herrinnere, mar dat ik Drentse roots hew is simpelwech un feit. Ik kan ut Drents ok goëd ferstaan, ut het wel wat!
Fanmòrren wurdde ik wakker in ut Drentse 'laand' en de weareld was der moai!
|
| |
|
1 febrewary om 12:21 |
| |
Hearlek dy son!
Fanmòrren hing der nòch un dikke mistdeken over de stad, nou rond ut middachuur skynt de son folop. Ik hou der fan!
Fandaach der mar even op út! Drente het ok wel wat!
Blij met febrewary! |
| |
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
