 |
|
|
|
 |
|
|
|
| |
 |
22 september om 17:55 |
| |
Enerzjy-gevers en enerzjy-slurpers
Altyd binne der wear minsen op myn levenspad dy’t mij inspireare. Annewiep Bloem en Guus Pieksma waren foarge week twee fan dy minsen. Muzikale en entûsiaste minsen. Dat was foarech week su en suks duurt in myn kòp nòch wel un skòft. Fanmòrren skreef ik na de foarstellings met ut Nij Talint Orkest un kollum over ut duo, un kollum dy’t maandach wear te belústeren falt. Noait gebrek an stof om over te skriëven.
Gisteravend, ik skreef ut al, was Sandra van Assen ok wear su’n inspirearende dame. Sij gaf har fisy over un fitale binnenstad. Datsoarte fan fòlk geve enerzjy, dêr bin ik ut liefst bij in de buurt. Je hewwe ok enerzjy-slurpers. At ik dy figuren teugenkom, gaan’k liever un blòkje om..
|
| |
|
21 september om 21:43 |
| |
Ok dit is Amsterdam!
Fandaach wear in Amsterdam weest. De Ouwe Wievesomer duurt nòch lekker even deur! Midden in Amsterdam maakte ik bovenstaande foto. Inderdaad dit is ok de hoofdstad fan Nederlaan.
Fanavend hele inspirearende avend had in ut Fries Scheepvaart Museum fan Sneek. Wêrover dy avend ging? Dat leze jum fòlgende week in GrootSneek! |
| |
|
20 september om 09:52 |
| |
Kollum Omrop Fryslân
Alleen naar Edens (2)
Laat ik fandaach mar wear us met un fers beginne, je binne dichter òf je binne ut nyt. Un oud gedicht, foar ut earst públiseard in myn bundel ‘Kajapoetoaly’, út 2001. Fan dy bundel wurdden der 2000 stuks drukt, dy’t allemaal útferkocht raakten.
‘Echte poëzy ferkeapet net’, sei toen un Frystalege fakbroeder teugen mij. ‘k Hew um as troast foar syn frustrasy-blues mar gelyk geven.
Ut dy bundel ut fers Stadsjonges:
Stadjonges
de jonges út ’e Legeaën
konst der sumar út
-dy fan Toppenhúzen en
Nijlaan trouwens ok-
grouwe melkershannen
roaie groëne seepkoppen
bakjes broad met kees
en bakte eiers
en dan dát Frys
mar dat learden we
se binnen un week ou
fetsoënlek prate
Sneekers dus
met dry ee’s
De hauteniteit ten tòp, dy Sneker stoepskiters dy’t dy jonges ( én meiskes!) de les even lazen, wat foar taal se brúke mochten op ut skoalplein fan de Rehobôth Ulo an de Lysterbeslaan in de Waterpoartstad.
Ut had alles te maken met un beperkte blik. Wat kwamen Sneker jonkjes nou búten de stadsgrênzen, alles was ommers in Sneek te finen?
Foarege week, un halve eeuw later, kwam ik foar ut earst in Iens, un wonderskoan dòrpke in de buurt fan Wommels. En ferdomd toen kreech ik un flashback, want dêr op’e 3-sprong sach ik un ferpletterend moai richtingsbòrd met de tekst ‘Alleen naar Edens’. Gyn Iens, mar Edens! Sú dat de infloëd fan oans Sneker jonkes weest hewwe, dat de lui fan Iens toen al docht hewwe, ut mut mar in un andere taal as oans eigen?
Dêr in Edens waande ik mij in un folkomen andere leefweareld as dy wer ik woan, hartsje Sneek. Ik haal ut al lang nyt mear in myn hoofd om te sêgen dat ut plattelaan op’e topografise ladder onder dy fan de stad sit. Dy imponearende kerk út de Middeleeuwen met op ut dak un wonderleke gouden ster, staat der nòch altyd te pronken. Wat un oase fan rust.
Oulopen weekend het infòrmateur Remkes met de leiders fan de VVD,D66 en ut CDA ut sufeulste fòrmasygesprek had. Op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum. Dêr in ut Gooi, in dy Hollaanse kakbubbel spikers met koppen slaan. Ik weet ut resultaat op dit moment nòch nyt.
Ut had ok helemaal nyt ferkeard weest at Remkes en dy hampelmannen fan de VVD en ut CDA met dat meiske fan D66 met gaan waren naar Edens. At se dêr us in retrête gaan waren. Dat wú Tetman de Vries ( soek mar even op wie dat was) un halve eeuw leden ok al met Eisenhouwer en Chroetsjev om de kou út de lucht te halen tussen Oast en West.
Want in Edens, dêr het de omgeving un heilseme infloëd op je brains, dat weet ik as Stadsjonge ondertussen nou ok wel. Ut is futdaleks un mea culpa foar myn gedrach ten opsichte fan dy kyndes fan búten fan toen. Laat ut bòrd Alleen naar Edens mar moai staan. Ut is un stille getúge fan wat is, was was en weze sal: Edens ut Paradys op aarde! |
| |
|
19 september om 18:32 |
| |
Reis nei it Gelok
De oulopen dry dagen mocht ik de konserten fan ut Mienskipsorkest presenteare. In Woudsen, Top&Twel en fanmiddach in Gau. Moai om te doën! Geniete met un groate G! Wie is nou nyt onderwech om ut geluk te soeken? Soms dwars deur alle ferdryt heen. Ik foël mij befoaarecht dat ik dit wear doën mocht, sonder sentimenteel òf wat dan ok te wurden.
Dank múzikanten en dank Guus & Annewiep, jum make minsen blij!
 |
| |
|
18 september om 15:35 |
| |
'Wat Soesto', fan Freark Smink en Klaasje Postma, rekket ek de stedsjonge
`Ik bin in boeresoan. Myn pake wie boer, myn heit wie boer en ik bin it. Dêr bin ik grutsk op. Niks mear, niks minder. Ik ha wolris lêzen dat je as bern je eigen âlders útsykje. As dat sa is, dan ha ik raar yn ’e war west. Myn mem is okee. Dy besiket altyd te skipperjen en hat in hekel oan rúzje. Mei myn heit is dat oars,’ sa iepent boer Frans ( spile troch akteur Freark Smink) yn `Wat soesto!’.
Tongersdeitejûn wie ik bij de try-out fan it stik yn Theater Sneek. In yn it moed taastende monolooch fan in geweldige akteur. De bijrol fan Frans syn mem, spile troch Klaasje Postma, soe ik net iens in byrol neamme wolle. Dêrfoar is har spyljen ek te sterk en soe ik har tekoart dwaan.
Tongersdeitejûn fielde ik mij as jonge fan ’e stêd min ofte mear bûtensteander. Mar ek wer net. Snitsers libje ommers yn ’e eagen fan lju út ’e Rânsestêd ek op it plattelân al tinke ynwenners fan’e Waterpoartstad der soms ‘un bitsje anders over’.
Troch it prachtige toanielspul fan Smink waard ik hielendal meinommen yn de libbenswrâld fan boer Frans, dy’t de balâns opmakket fan syn libben. In grutske boer, dy’t der as jonkje al fan dreamde om de opfolger fan syn heit te wurden. Dy heit dy’t wreed wie foar syn húshâlding en miskyn wol it meast foar Frans.
Dy ynleave mem dy’t tidens it stik hieltyd opfallend ûnopfallend oanwêzich is op’e achtergrûn. Frans de ûnhandige ‘mantelsorger’, dy’t letterlik en figuerlik oan syn mem bûn is. It byld dat Frans fan ferline delset is om fan te grizen, wat in freeslike heit hat hij hân. Brrrr.
Freak Smink sels boeresoan, is noait boer wurden, mar hij kin de wrâld fan binnenút. Izersterk hâldt hij himsels en syn publyk in spegel foar. Hij, boer Frans dy’t te meitsje krijt mei de easken fan de oerheid ( ‘oare heit’!) en de druk fan’e maatskippij. ‘De iene maatregel nei de oare diskusje, je soene je der foar skamje dat je boer binne’.
Wat in emoasjes! Bin ik as Sneker ek net mei ferantwurdelik dat it lân om de stêd der yn dizze ieuw sa folslein oars hinne leit as pak him beet 50 jier lyn? Of is dy ferantwurdelikheid allinne mar foar de boer. Dy’t hieltyd mar mear en mear produsearret? Dit is in stik dat datsoarte fan maatskippelike fragen oan’e oarder stelt.
‘Bisto boer òf ûndernimmer’, frege ik nei ôfrin fan it stik oan in maat fan mij. ‘Ik bin ûndernimmer’, sei er planút. Syn frou woe ha dat har man ‘ûndernimmer mei in boerehert’ wie. Dat dus!
De dramatyk fan it stik giet dus fierder as de Tüöttenzaal fan Theater Sneek, en dat is goed. It stik set oan ta fierdere diskusje. As stedsjonge wie ik behoarlik ûnder de yndruk fan wat ik hearde en seach. De belibbingswrâld fan boer Frans dy’t folslein oars is as dy fan in binnestêdynwenner omdat de libbenswrâld fan boeresoan Freark Smink, dy’t dy rol spilet, folslein oars is as dy fan mij.
Oh sa werkenber fyn ik at de mem fan Frans achter it harmonium sitten giet en de âlde ferskes fan Johannes de Heer spilet en sjongt. ‘Vaste Rots van mijn behoud…’ Boer Frans syn opmerking dat der yn Fryslân gjin rots te bekennen is, tsjûget fan in hearlike selsspot.
At ik as stedsjonge ‘Wat soesto’ al sa yndrukwekkend fyn, hoe soe it dan mei al ‘dy boeren’ wol net wêze moatte. Ik doch net oan resinsje stjerkes, mar fan mij krije Freark en Klaasje in hânfol foar in stik wêr’t wij as maatskippij beide beiden hânen fol oan hawwe!
Henk van der Veer, Sneker stadsjonge
Foto's Jan Bensliman |
| |
|
17 september om 16:25 |
| |
Rocke
Fanmiddach bij Teake Posseth in Poppingawier weest foar un FacetoFace-interview. Ses jaar leden interviewde ik Teake ok al us foar GrootSneek. Toen was de infalshoek un sakeleke, fanmiddach gingen we de dypte in. Un moaie kearel dy Teake, hij het beslist wat te fertellen. En dat wú hij gelukkech met mij dele.
Un foartreffeleke tekst, op ut eet-kafé fan Teake!
Fanavend set ik myn Reis nei it Gelok foart, in Woudsend. Dêr mach ik de earste fan 3 konserten met un Mienskipsorkest presenteare. Ut wurdt un interaktyf konsert met ut públyk. Ja, ok dêr mach ik interviewe.
Blij dat alles wear un bitsje 'open' gaat, in wat ik dan ok mar noem: De nieuwe werkelekheid!
Gisteravend euforys gefoël in Theater Sneek: Foar ut earst sinds maanden wear un theaterfoarstelling metmaakt. De try-out fan 'Wat soesto', fan Freark Smink, met un prachtege bijrol fan Klaasje Postma. Mòrren un soarte fan resênsy fan de foarstelling. Hoe ik as stadsjonge dizze teaterfoarstelling fan un boer beleefde, sa'k mar sêge. |
| |
|
16 september om 18:02 |
| |
Fotografise nabranner fan Tom Coehoorn
Altyd at Tom en ik op interview gaan foar de Friesland Post, maakt hij un foto fan de minsen dy't ik interview. 'Foar ut argyf', seit Tom dan! En dat is dit digitale dachboek hieltyd mear en mear.
Tom het gistermiddach Wim Feyten met mij op 'e kyk setten, op 'e achtergroan de Middeleeuwse kerk fan Edens/Iens. |
| |
|
16 september om 12:22 |
| |
Nieuw Stripalbum fan Kloris & Ko
Op 29 september ferskynt ut derde stripalbum fan Kloris & Ko. Tekenaar Theo Jaasma het der hard an werkt om der wear wat moais fan te maken.
Dry jaar na ut ferskinen fan ‘Op hite koalen’ leit der aansens un boeiend ferfòlch op de avonturen fan dizze ondernimmende, mar nyt altiten even snuggere hearen. Tegare stunte se der wear flink op los as hun wech krúst wurdt deur onferlaten en ander ongemak.
Ut dékor is wear ut Sneek en wide omgeving fan de jaren dertech; de tiid dat je nòch met de stoomtram gingen en der op it water nòch gyn toerist te bekennen was. An ut tekenwerk dat sterk doet denken an de froege Disneystijl is deur Jaasma wear in soad omdenken geven.
De seary Kloris & Ko wurdt op de markt brocht deur ‘Utjouwery De Ryp’, in Blauhús. |
| |
|
15 september om 19:08 |
| |
Alleen naar Edens
Fan un ferpletterende skoanheid, teminsten in myn optyk, is ut richtingsbòrd ‘Alleen naar Edens’ op un 3-sprong even foar ut dòrpke in de buurt fan Wommels. Nòch noait fan myn leven was ik in Edens òftewel Iens weest. Fanmiddach was ut sufer, ik mocht dêr ferhaleferteller Willem Feyten inteviewe foar de Friesland Post. Prachtkearel dy Willem, mar dat komt later wel naar foaren in ut interview.
‘Alleen naar Edens’
In de earste helt fan de 20ste eeuw skreef ut ‘Selskip Tetman de Vries’ ut liet "Alleen naar Edens". Un júweeltsje at je der mar ooch foar hewwe.
Alleen naar Edens
Der is in doarpke op'e wrâld
dêr is't noch rêst en free
dêr dinderje gjin bussen lâns
dêr is gjin VVV
wy libje hjoed sa hommels
nim dêrom in beslút
stap op'e bus nei Wommels,
stap efkes earder út:
Alleen naar Edens,
stiet dêr op it boerd,
Alleen naar Edens,
want dêr is't goed.
Yn Iens is't op't heden
noch as yn't Hôf fan Eden
woll'jo wat rêst fan't jachtsjen ha
Alleen naar Edens, naar Edens ta.
Ja Eisenhouwer, Chroetsjev,
dy wiene't sa mar iens
as hja ris konferearen
dêr yn dat fredich Iens.
Gjin drokte en fanfares
dêr op dy trijesprong.
Allinne ús notaris,
dy't foar de hearen song:
Alleen naar Edens,
en gjin gemier
gjin lange redes
hjir is't papier.
Wy sill't no ris passearje
wat jimme propagearje
jimme wolle dochs de free net kwyt
set dat hjir swart, hjir swart op wyt.
Ut dòrpke ademt un sfear fan foarbije jaren, mar fòlgens mij is dat allienech de bútenkant. Gyn false romantyk bliksem! De kerk fan Edens is ok al su bysònder, nyt in ut laatste plak de ster boven op ut dak. Al in de 18de eeuw is der praat fan de ‘de star op de kerk’. Unyk! De herkomst fan de ster is ondúdelek.
Ik waande mij fanmiddach wear un uurke in ut aardse Paradys fan ut Friese plattelaan. Wat un ferskil met gister toen ik in Amsterdam omstrúnde, wat ik trouwens ok machtech moai fyn! Un kulturele omnifoar, dat bin’k, stadsjonkje út Sneek.
 |
| |
|
14 september om 21:07 |
| |
Amsterdam
Regelmatech un dagje Amsterdam, ut sal deur fijne family omstandechheden faker foarkomme in de toekomst. Fandaach was foar ut earst su’n moaie dach.
Had dêr ok un bysòndere ontmoeting op un Amsterdams terras met un kollega: Monica de Ruiter. Monica públisearde o.a. in NRC Next, NRC Handelsblad, Trouw, Time Out Amsterdam en The Optimist. We raakten dus an’e praat en Monica fertelde dat se fandaach foar ut earst wear un rondleiding deur ut Rijksmuseum geven had sinds de lockdown fan anderhalf jaar leden.
Ok liet Monica weten dat krekt har earste boek ferskenen was bij Meulenhof: ‘Kijk als een kunstenaar’- Van theedoek tot terpentine: hoe schildertechnieken en materialen de kunstgeschiedenis beïnvloed’.
Uteraard futdaleks har earsteling kocht. Stimulear de kunst!
|
| |
|
13 september om 08:26 |
| |
Omrop Fryslân Kollum 13 september
‘Als ik praat wil ik dat je me in de ogen kijkt!’
Ok su genoaten fan ut Nederlaans XI-tal tidens de wedstryd teugen Turkije? Ik wel! De Turken kwamen der nyt an te passen. Dy hewwe alle hoeken fan de Johan Cruyff Arena in Amsterdam siën.
Abnòrmaal goëd fon ik de mannen dy’t woënsdach ut foetbalkunstke flikten. Alles út de kast halen foar un fòmidabel resultaat. Winne met 6-1 teugen Turkije, wêr’t earder in de WK-kwalifikasyreeks nòch kaansloas fan ferloaren was. Foetbalmaniakken as ik komme dan súperlatieven te kòrt en gaan al gau met in de eufory fan ut moment.
Oppertúnisme is mij ok nyt freemd. Ik mach altyd graach un bitsje overdriëve. Un maat fan mij ok: Laat dy Van Gaal mar rap fòrmateur wurde. Overdriëve dus. Dat doët de gemiddelde foetbalsuppòreter tòch al gau.
Teruch naar ut Nederlaans XI-tal en dan met name naar de bondscoach, ‘Ik-Louis-van-Gaal’. Wat un fantastise prestasy hewwe hij en syn staf leverd. Fan un sielech en begroatlek ploegje ferwende tòpspeulers het dizze trener en coach binnen un floek en un skeet un wervelende foetbalmasine maakt. Groate klasse.
Louis glòm na ouloop fan de wedstryd teugen Turkije, en terecht. Niks mis met, hij mocht even geniete fan ut moment. Louis gaat syn hele leven al gewoan syn eigen gang, mut niks hewwe fan saaie fakbroeders dy’t immer en altyd met de massa metgaan. ‘Wie’t achter de kudde an gaat, loopt altyd in de strònt’, sal’k mar sêge.
Daags na de eklatante overwinning stond Louis alwear op ut feld bij syn ouwe klupke SV De Meer foar un improvisearde jeugdtrening. Dêr in de Amsterdamse Watergraafsmeer stond oait syn foetbalwiegje. Skoarde Louitje as speuler fan De Meer seuven kear in un met 9-1 wonnen wedstryd fan de Ajax-B4. Tòp, al dy moaie herinnerings.
Tidens de bysòndere trening bij syn ouwe klupke was der un jonkje dat in de optyk fan Louis van Gaal even nyt oplette. “Als ik praat, wil ik wel dat je me in de ogen kijkt. Ik kom hier voor jullie. Dan mogen jullie wel enige aandacht aan mij geven”, bulderde IK-Louis. Ut jonkje stuiterde hast achterover. Ik trouwens ok.
Miskyn soek ik der wel feulstefeul achter, spikers op laach water. Mar bovenstebêste oud-kollega skoalmeester Van Gaal. Ik docht in un split second an kyndes met autisme, dy’t heel faak minsen nyt in de ogen ankieke. Dat doën se echt nyt met opset. De twee meast geven argumenten over wêrom’t kyndes met autisme un ander liever nyt in de ogen kieke binne òf dat se ut stressfol moment hewwe en ferfelend fine òf omdat se de sosiale anwizings nyt belangryk as belangryk ervare.
Kiek, ja inderdaad KIEK, oud-kollega Van Gaal, ut hoeft helemaal nyt su te wezen dat ut betreffende foetballerke fan De Meer un autistise stoornis het, mar ik moest der wel futendaleks an denke.
Nyt alles wat Louis van Gaal doët is goëd. Dat hij un baas trener is, fraach dat de Turken mar.
Se salle de ogen deemoedech naar de grassoaden slaan. En dàt komt echt nyt deur autisme!
|
| |
|
12 september om 19:18 |
| |
Der was wear fan alles te doën
Hieronder twee 'stukjes' dy't ik gister foar de GrootSneek-site skreef. Dingen op'e cm² fastlêge. Ut het wel degelek wat om'e hakken, ik bin der fan overtúgd! Al dat kleine nieuws doët der toe! En at ik mij onder de minsen beweech, dan weet ik ok wat der speult. Dêrbij hew ik altyd ooch foar de 'kleine luyden'!
Fanmiddach na Groningen-SC Heerenveen, fia ESPN siën, un fikse kuier maakt. Earst deur ut Wilhelminapark, dêrna over de Algemene Begraafplaats fan Sneek. Over dat laatste fanneweek nòch wel mear.
Laat dizze nieuwe week mar wear komme!
Orgelman Jan Boon is terug in de stad
SNEEK- Orgelman Jan Boon uit Den Helder, die al 27 jaar elke zaterdag in Sneek te vinden is met zijn monumentale draaiorgel ‘De Paardekop’, kon gistermiddag zijn geluk niet op. Na gedwongen afwezigheid van een aantal weken, hij mocht op straffe van een boete in verband met de coronamaatregelen (‘ik zou een evenement zijn, volgens de boa’s…’) niet in Sneek spelen, was de rustige en sympathieke Boon gisteren weer terug. En hoe!
“Ik heb geweldige reacties gekregen toen ik kreeg te horen dat ik weer mocht draaien. Dat had ik nooit verwacht. Toen ik al die weken thuis zat, had ik een heel leeg gevoel. Ik wist gewoon niet wat ik doen moest. Afwachten, vreselijk, niks voor mij. Wat was ik blij dat ik te horen kreeg dat ik vandaag weer los mocht. De burgemeester heeft zich er persoonlijk mee bemoeit, ze vroeg zich af wat er nu allemaal aan de hand was. Toen ze al die boze reacties had gelezen van de Snekers, heeft ze besloten ‘dat het orgel moest weer komen’. En dat is dus geweldig. Ik wil haar dan hierbij ook hartstikke bedanken, het is een schat van een mens”, vertelt een zichtbaar geëmotioneerde Jan Boon.
Bijdrage kunstenares en kappers
Dat het gisteren een topdag voor de orgelman was, moge duidelijk zijn. Tientallen Snekers en Súdwesthoekers deden een extra muntje in zijn koperen bakje. Klapper was de bijdrage van kunstenares Nanke de Jong, die een kunstwerk aan Herbert en Rick de Vries verkocht. De Sneker kappers hadden er maar liefst 330 euro voor over!
In de rij voor de Snikkende Snitsers
SNEEK-“Sinds we op TV weest binne, binne wij nyt mear te betalen. We frage dan ok un kratsje bier in ut uur”, aldus Kees Poiesz een van de zes mannen die optreden onder de veelzeggende naam ‘De Snikkende Snitsers.’
Tijdens het eerste optreden ( ‘we hewwe mar seuven nummers’) was de belangstelling met twee keer een handvol aandachtige luisteraars nog bescheiden. Later op de middag trok het illustere zanggezelschap aanzienlijke meer bezoekers. Er ontstond zelfs een rij voor de Weduwe Joustra, waar het zestal optrad.
Nummers als ‘Kleine Jantje en de astronaut’, geschreven door Gerard de Jong, gingen er in als een preek bij een ouderling of een pastoor ( die ook aanwezig was, zie foto hierboven). Trouwens ‘ut haringtentsje’ was ook een (h)eerlijke meezinger, gedragen gezongen door solist Age Bootsma. De hand van kritisch dirigent Jan Blanksma is steeds beter te horen, sinds hij de Snikkende Snitsers de fijne zangkneepjes van het vak bijbrengt.
Uiteraard kregen de bezoekers ‘un slukje fan de Weduwe’. Het optreden tijdens het UIT Festival, leverden de Snikkende Sniters weer twee nieuwe aanvragen op. “We mutte ut nòch over de pries hewwe”, aldus Poiesz.
|
| |
|
11 september om 11:52 |
| |
Onthulling beeld De Parkwachter met prachtege toespraak Alice Booij
Parkwachterswoning
Toen het park in 1898 werd geopend, stond er ook meteen al een parkwachterswoning. Het was maar een klein huisje, van 6 bij 7 meter. Het stond een eindje van de grond af, je moest dus met een trapje naar de voordeur. Het had maar één woonlaag en daarboven een afgeschuinde kap,
In een raadsvergadering werd meteen al geconstateerd dat een groot gezin er niet in kon wonen.
De eerste parkwachter die hier werd aangesteld en in dat kleine huisje mocht wonen, was Feije Sinnema. Naar de betrekking van opzichter-werkman hadden 136 mannen gesolliciteerd en het werd dus Feije Sinnema uit Wolvega. Toen hij hier kwam wonen, bestond had hij een vrouw en twee kleine kinderen. Een jaar later kwam er nog een kind bij, zodat ze met z’n vijven in dat huisje woonden.
Ze woonden er overigens gratis, want bij de betrekking hoorde een salaris van 7 gulden per week en vrij wonen.
Het woninkje was vochtig en donker en het comfort liet na verloop van tijd te wensen over. Vandaar dat het huis in de loop der jaren verschillende keren verbouwd en uitgebreid is
De woning staat ook niet te dicht bij de Bolswarderweg. Dat heeft te maken met brandgevaar. Langs de Bolswarderweg was namelijk in 1882 de baan voor de tram aangelegd.
Die tram was toen nog een stoomtram, en die wilden nog wel eens vuurspetters om zich heen verspreiden. Dat bracht gevaar van brand met zich mee, vandaar dat het huisje wat van de weg afstaat.
De taken van de parkwachter
De taken van de parkwachter zijn in de loop der jaren wel wat veranderd.
In de begintijd moest de parkwachter ervoor zorgen dat bezoekers om 8 uur ’s avonds het park hadden verlaten.
Om aan te geven dat het zover was, luidde hij de bel die op de woning stond en dan moest hij naar de Oudedijk lopen, om het hek op slot te doen, dat aan die kant bij de ingang stond. Als het hek op slot was, konden bezoekers het park niet meer binnenkomen. Rondom lag namelijk water.
Het water aan de binnenkant van de Oudedijk is er nog, maar langs de Bolswarderweg en aan de kant van Thabor lagen ook sloten. Die zijn in 1939 verdwenen.
Waar nu aan de Bolswarderwegkant een stoep ligt, lag tot die tijd een sloot.
En in 1939 werd rusthuis Thabor geopend. Door de sloot aan die kant te dempen, hadden de bewoners een mooie, kortsluitende, wandelroute naar het park.
Het hek bij de Oudedijk is kort na 1945 verdwenen. Het had zijn functie verloren.
De parkwachter moest er ook op toezien dat het rijden met “vélocipèdes” werd tegengegaan. Er mocht in het park niet gefietst worden en – dat kun je wel begrijpen – dat werd natuurlijk toch geprobeerd.
Gevaar voor bezoekers en de paden gingen kapot
Plantenkas
Mocht dan het sluiten van het hek als taak vervallen, er kwamen andere bij.
In 1906 was bijvoorbeeld naast het huis een plantenkas gebouwd. In de kas kregen 's winters de exotische planten een plaats; bijvoorbeeld de kuipen met agaves die langs de paden stonden. Dankzij die kas kon het publiek door de ramen heen, toch nog genieten van de bijzondere planten die daar stonden. Er schijnt zelfs heel lang een bananenboom te hebben gestaan.
Die kas moest natuurlijk warm gehouden en dat betekende dat de parkwachter ’s winters wel midden in de nacht zijn bed uit moest om een nieuwe lading kolen in de kachel te gooien, die de kas verwarmde.
In 1961 was de kas zodanig in verval geraakt dat hij moest worden afgebroken.
De dieren in het park
bijvoorbeeld vroegen steeds meer aandacht. In 1913 is de volière gebouwd. Die moest natuurlijk schoongehouden worden en de dieren moesten worden verzorgd en gevoerd.
Om die volière heen breidde het aantal dieren zich ook steeds meer uit. Het werd langzamerhand een soort dierentuin. Er hebben zelfs jarenlang vier grote apen in een kooi gewoond. Die vormden, samen met de kraanvogels, de pauwen en de exotische vogels in de volière, een attractie van jewelste. Vanuit dorpen in de omgeving van Sneek werden zelfs schoolreisjes naar de stad georganiseerd, waarbij een bezoek aan het Wilhelminapark een vast onderdeel van het programma was.
Het verzorgen van de dieren bracht tijdens de Tweede Wereldoorlog ook zo z’n problemen met zich mee. Tijdens de hongerwinter was er in ons land sprake van voedselschaarste en voor veel dieren was er eenvoudigweg geen voer meer voorhanden. Veel dieren zijn van de honger omgekomen en andere zijn door inwoners uit hun kooien gejat en thuis opgegeten.
Overigens hoorde ik ook ooit nog een mooi verhaal van na de oorlog, van een echte Sneker. Hij vertelde dat ze het bij hem thuis, in hun kinderrijke gezin, niet al te breed hadden.
Wat ze dan wel deden was dat ze – gewapend met een paraplu - naar het park trokken. Een van de jongens ging dan op z’n buik op een van de bruggetjes liggen, liet de geopende paraplu in het water zakken, en wachtte tot er dikke karper boven die paraplu zwom.
De paraplu werd dan snel omhoog getrokken en dan stond bij het gezin die dag een lekker maaltje vis op tafel.
Dat soort dingen moest de parkwachter dan ook allemaal in de gaten houden. Dat lukte natuurlijk lang niet altijd.
De parkwachter kreeg natuurlijk op een gegeven moment wel assistentie, en samen moesten ze er voor zorgen dat het park er altijd pico bello bij lag.
Want… het park was en is een geliefde plek voor het laten maken van een trouwreportage. Ik weet wel zeker dat er honderden Snekers in hun trouwalbum foto’s hebben die in dit park zijn gemaakt.
Vandaag is ook mevrouw Dora Tjepkema hier aanwezig. Samen met haar man Minne, die helaas vorig jaar is overleden, heeft ze direct en indirect ook veel voor het park betekend.
Ze vertelde Henk Schram, dat je je als echtgenote van een parkwachter vaak moest aanpassen aan het werk van je man. Zo was het lang niet altijd zeker dat hij om 12 uur thuis kon zijn voor het eten. Dan werd hij bijvoorbeeld opgehouden door die iemand die een zieke vogel had en Tjepkema om raad vroeg en zo was er gauw wel eens even wat.
Dan zette mevrouw Tjepkema zijn eten wel eens buiten op de stoep neer, zodat hij snel kon eten en weer door kon met z’n werk.
En ook heeft ze – toen er doodskopaapjes in een van de kooien verbleven – wel eens twee kleine doodskopaapjes met veel zorg en aandacht grootgebracht.
Heel bijzonder was de aanloop van bezoekers uit het naastgelegen Thabor.
Zo lieper er iedere week bewoonsters van het tehuis, met of zonder hun rollator, langs het huis. En soms dronken ze daar zelfs even koffie.
Het waren altijd de zelfde dames, mevrouw Tuinier, mevrouw Bootsma en mevrouw Wiersma.
Op een gegeven moment vroegen ze mevrouw Tjepkema: “Kunnen we u ook ergens mee helpen, want het is altijd zo gezellig bij u.”
Dat hoefde natuurlijk niet, maar na wat aandringen van de dames zei mevrouw Tjepkema: “Ik heb wel een klusje”. De dames gingen mee naar binnen, namen plaats aan de grote tafel en daar kwam mevrouw Tjepkema met al haar koper en vroeg of de dames dat wilden poetsen.
Zo geschiedde en in het vervolg kwamen de dames om de week langs om het koper te poetsen.
Een ander bijzonder verhaal is dat tijdens de Sneekweek veel bezoekers ’s nachts in het park een slaapplekje zochten.
Zo was er ook een groepje dat een scherm of een tent of iets dergelijks zocht en tot hun verbazing en blijdschap in de schuur aantroffen wat ze zochten. Die ochtend trof de heer Tjepkema ze tot zijn verrassing bij z’n vaste route met zijn spullen aan. Hij zei er niets van en ging door met z’n werk. Later op de dag werden die spullen netjes teruggelegd en brachten de bezoekers zelfs nog een bos bloemen voor mevrouw Tjepkema mee, als beloning voor de genoten gastvrijheid.
En zo is dat in de jaren daarna nog een tijdje doorgegaan.
Tegenwoordig zijn er geen parkwachters meer, al wordt het park altijd nog goed onderhouden.
Maar al die parkwachters die er wèl geweest zijn hebben met veel liefde en inzet, veel voor het park betekend. Ook buiten werktijden als aanspreekpunt voor bezoekers.
De bewoners van Sneek zijn altijd erg ingenomen geweest met hun park. Vandaar dat er in de loop van de jaren van alles aan is toegevoegd.
Ik noemde de volière al. Maar er is ook nog de prachtige glazen plaat, een geschenk van de Sneker glasfabrikant Martinus Houwink, die aan de achtergevel van de woning te zien is.
En de Bank voor Ouden van Dagen, die in 1920 op verzoek van oudere inwoners is gebouwd.
De zonnewijzer in het veteranenparkje, de grote Vaas van natuursteen…. En zo is er nog wel meer.
In die traditie past natuurlijk ook dat het park vandaag een nieuwe toevoeging krijgt, waarmee de waardering van Sneek voor het park maar weer eens tot uitdrukking komt.
 |
| |
|
10 september om 19:17 |
| |
Mannen sa as Piet
Fanmòrren su as gewoan op frijdachmòrrens te draven weest. Ut wú wel switte, mar hearlek om te doën!
Fanmiddach fia un live-stream naar de herdenkingsdiënst fan Piet Nauta siën. In myn Hommertser tiid hew ik met Piet bij HJSC speuld. Un type kearel ‘rûge bolster, blanke pit’. Behoarlek swart-wit! Dat kwam ok moai naar foaren in de toespraak fan een fan Piet syn jonges en oud-learling fan mij, Piet Jan. Un I.M. sònder opsmuk, yn- en de yn Frysk. Sa heart it ek!
De foargangster brúkte un sin, dy’t nou hieltyd in myn kòp nagalmt: ‘Mannen sa as Piet…’ Ik wist futdaleks wat sij der met bedoëlde. Dergeleke sinnen slaan ik op en salle froech òf laat in un fers teruchkomme.
Ik was súver wat fan’e mik na de diënst. Hieltyd faker is der foargoëd ouskeid fan minsen wêr’t ik un skòft met oplopen hew in ut leven. Op ut foetbalfeld achter Doarpshús 'Oan it Far' sal ut na ut overlijden fan Piet Nauta stiller weze.
R.I.P. Piet!
|
| |
|
9 september om 16:51 |
| |
Maat Nico is met pensioen
Maat Nico Altenburg hoart sind kòrt bij ut groate grize ( òf witte melboerehonnehaar) leger fan pensionado's. Hij het der al even met syn karafan op út weest. Uteraard met J.
Bij thúskomst stond der un allemachtegste groate opblaaspòp bij um foarhús. Iedereen mach ut dus wete dat Nico out off work is. Ik gun um alle plezier in de jaren dy't hooplek nòch fòlge salle.
Ondertussen hew ik fandaach wear hearlek an ut skriëven weest. Twe branded content ferhalen foar bedriëven en un kollum foar maandach anstaande. Ut skriëven fan kollums is bij mij faak un kwesty fan sitten gaan, dan komt der altyd wel wat om over te skriëven en te eekmiegen. Dat laatste probear ik anders te foarkommen, ik hew ut nyt su op papieren skerpslipers. Of ut mut ny anders kanne... |
| |
|
8 september om 17:42 |
| |
In 'e braan...
Nee, ik sta echt nyt su gau mear in 'e braan mear, dat het froeger wel us anders weest. Mar ut was fandaach wel un bitsje un hektise dach. An alles is te merken dat frou Corona op har retoer is. Der binne wear feul mear aktiviteiten as kòrtleden en at ut kan bin'k der bij om ferslach fan dy aktiviteiten te doën.
Fanmiddach in de achtertún, nou ja un paar 100 meter ferderop, was un rustpunt foar suppers dy't an de 11-Stedentòcht metdoën. Even met dizze bikkels praten, se hadden behoarlek last fan ut hite wear. Ut gaat mij ok bij dy kòrte berichten om de mins achter de gebeurtenis!
Braan
Later op'e middach nòch bij boatbraantsje weest. De eigenaar fan de krúser sat moai op terras terwyl de brandwear druk bezech was de beginnende braan te blussen. Wat úteraard lukte.
Ondertussen ok un soad berichten binnenkregen dy't stuk foar stuk un plakje op de GrootSneek-site krije. Soms liekt ut wel wat op werk... |
| |
|
7 september om 16:17 |
| |
'k Hew wel us mindere persberichten op de GrootSneek-site plaatst...
Orgelman zaterdag weer terug in stadscentrum van Sneek
SNEEK- Orgelman Jan Boon kan zijn geluk niet op: Zaterdag a.s. is hij weer terug op z’n vertrouwde stekkies in de Sneker binnenstad met zijn draaiorgel De Paardekop.
Vanmorgen werd de inwoner uit Den Helder door een vertegenwoordiger van de gemeente Súdwest-Fryslân gebeld dat hij en z’n draaiorgel weer welkom zijn in de stad. Er ontstond naar aanleiding van het bericht op deze site dat de sympathieke orgelman in verband met de coronamaatregelen niet meer mocht spelen grote commotie.
Het bericht werd meer dan 25.000 maal gelezen en er kwamen honderden reacties binnen. Een van die reacties was van een zakenman die Jan Boon uitnodigde om bij hem in de tuin te komen spelen. Vanaf zaterdag is Boon Back!
|
| |
|
6 september om 09:20 |
| |
Omrop Fryslân Kollum 6 september
Alles is Liefde mar rúm jum eigen ròtsoai op!
Maandachmòrren, de laatste maandachmòrren fan augustus 2021. Tegare met oans personal trener Martin, draaf ik met twee fan myn loopmaatjes, Eva & Ireen, richting Groëne Dyk. Flakbij de Groëne Dyk siën ik twee Paradysfogels in ut ekstreme. Sij drave nyt, mar lope. An un swart koard sit un ezel, twee ezels toffele met twee eksentryk ogende mannen richting Sneek. De ene ezelman het opfallende pears-rôze kleding an. Un donkerpears bloeske en un wiidsittende slobberbroekje in syklaamrôze. Dêronder un paar hippe gympen.
Syn maat is helemaal in ut swart kleed, swart hemd, swarte drollefanger broek en swarte Jezussandalen. Oh ja, ezelman twee het un cowboyhoëd op. Syn lastdier draagt twee ezelskòrven fan riet.
Bijsònder allemaal.
Ik fraach Martin om te stoppen en un foto fan dizze twee mannen te maken. ‘Sit fast un moai ferhaal in foar GrootSneek’, sêch ik. Ik fraach één fan de twee mannen wie’t se binne, wêr’t se fut komme en naar toe salle. Ja, ok ut doël fan de reis.
“Wij zijn Liefde, dat is het allerbelangrijkste. Alles is Liefde weet je. Al-les-ja-alles is Liefde! We willen naar meneer Rutte in Den Haag, we willen…’
Peace man, peace! Ik waan mij wear in de Sixties. Dan siën òf beter seid, hoar ik un maaimasine fan de gemeente Súdwest-Fryslân ankommen.
En dan…
De maaier knettert nòch lúder as lúd. De flymskerpe messen rake izer en ut gaat werklek need, rook spat fanonder de masine. Ut klapt derover, izer op izer. Ut is un surrealistys toestaan dêr bij de Groëne Dyk.
De ezels skrikke, slaan de poaten omhooch en sette ut op un draven, doadsbenaud foar ut motòrrisearde rokende gefaarte in de berm. De twee ezelsmannen fliëge as gekken achter de beesten an, lúd roepend fan ho-ho-ho. Stervensbenaud dat de pakezels de Súdeleke Sneker Rondwech opfliëge salle. Ut is krekt òf sit de dúvel hun op’e hakken. Un cowboyhoëd fliêgt deur de lucht.
De arme groën-met-werker fan Súdwest probeart de maaimasine út te krijen. Eén fan de twee mannen skreeuwt dat hij un ‘grote idioot en een klootzak’ is. Der is nòch mar un bitsje over fan de ‘Alles is Liefde’! De groanferf komt dúdelek naar boven.
Ondertussen het de Súdwesthoekman, op syn prachtege Friese Flach Klòmpkes de maaimasine útkregen. “Ja, ik koe’t ek net helpe. Der lei in izeren pealtsje yn’e berm. De lju smite alle ròtsoai ek samar wei, hâlde nergens rekken mei”, ferklaart hij doadgemoedereard.
De twee ezelmannen hewwe de ogen nòch boven op’e kòp sitten, mar binne wear teruch in de ‘Alles is Liefde-modus’. Fertelle dat se onderwech naar Den Haag binne om in de Residênsy-stad un antal stellingen op de deur fan de Twee Kamer te spikeren: ‘Stellingen over Liefde, Verdraagzaamheid, Zelfbeschikkingsrecht, Verbinden en Vrijheid.’
Miskyn is ut idee om der ok nòch un stellinkje an fast te knopen dat minsen hun ròtsoai as blikjes en izeren buiskes bij hun houwe.
Dry minúten later interfal ik met Ireen & Eva mij ut skompes op’e Groëne Dyk.
Twee ezelmannen toffele ferder en de Súdwesthoekman draait un swaar shagje en herhaalt nòch mar us hoe gefaarlek swerfoufal is. |
| |
|
5 september om 15:38 |
| |
Beeld fan de dach...
 |
| |
|
4 september om 13:33 |
| |
Dolf Verroen in de Moanne
In dizze nieuwe De Moanne un moai interview met skriëver Dolf Verroen.
En wat ik de rest fan de saterdach doën, naast leze en nòch us leze, is fanmiddach foar ut earst sinds lange tiid wear fotballe! Manmaman wat hew ik dêr un nocht an! |
| |
|
3 september om 20:05 |
| |
Jan Boon op sirkwy fan ut Oasterdyk
Hoe sú ut tòch kanne dat ik fandaach de hele dach an Jan Boon denke mut? Dizze Jan:
tuerlek bliëfst un Hollanner
-één fan de andere kant fan’e Dijk-
mar dou bist al lang gyn freemdeling
mear in Jeruzalem dat Sneek hyt
hoarst helemaal bij de stad
en anders dyn monumentale
draaiòrgel de Paardekop wel
prachtech astou op saterdagen
út dy kartonnen boeken
fol gaatsjes en gleufkes
de moaiste klanken toverst
ut is dan krekt òf lope dy steile
Súdwesthoekfriezen en Snekers
un bitsje fleureger as deur-de-weeks
ut Oasterdyk over
ondertussen laast dyn
koperen geldbakje ritmys klinke
op’e klanken fan de Zangeres zonder naam
òf un mondaine Weense wals
moaier kanst ut nyt krije
hoe kranksinnech datstou nyt draaie machst
fan brave bangebroekje skiters op ut Súdwestplús an de Marktstraat
-‘regels bin regels no?!’-
ondertussen hoar ik ut jankend motòrgelúd fan Zandvoort aan de Zee, dat dyn òrgelmúzyk overstemd
was ut Oasterdyk mar un Formule1 sirkwy! |
| |
|
2 september om 17:26 |
| |
Pfffff....
Werkelek nyt te loven hoefeul reaksy's op onderstaand bericht dat ik fandaach foar de GrootSneek-site skreef en plaatste. Ut is ok werklek nyt mear te fòlgen. Oardeel self mar. Ondertussen krijt dit artikeltsje wel un sturtsje. Der is un sakeman dy't Jan Boon útnoadegd het om bij um achter in de tún te kommen en dêr te speulen...Of ut ok deurgaat?
Draaiorgelman Jan Boon mag niet spelen in het centrum van Sneek: ‘U bent een evenement…’
SNEEK- Jan Boon, de draaiorgelman uit Den Helder, die sinds jaar en dag op zaterdag in het centrum te vinden is met zijn fraaie draaiorgel De Paardekop, verveelt zich stierlijk. Hij mag in verband met de coronamaatregelen niet spelen.
“Via de Boa`s heb ik een aantal weken terug te horen gekregen dat ik vanwege de corona maat regelen voorlopig niet in Sneek mag komen draaien. Ik word namelijk gezien als evenement en dat betekent geen muziek op straat, er staat volgens de Boa`s een boete van 5000 euro op”, laat Jan in een mailtje aan de redactie van GrootSneek weten.
“Nu is het zo dat ongeruste burgers van Sneek en omgeving mij bellen en mailen om te vragen wat er aan de hand is”, vervolgt de orgelman. “Met mij gaat alles goed, behalve dat ik me stierlijk verveel op de zaterdagen. Wanneer de maatregelen worden opgeheven kom ik uiteraard weer graag naar Sneek om met de Paardekop om de boel op te vrolijken.”
Reactie gemeente Súdwest-Fryslân
We hebben de gemeente om een reactie gevraagd. “Het klopt dat de draaiorgelman voorlopig niet mag spelen. Voor horeca en dergelijke is live entertainment verboden. Dat betekent dat live muziek niet mogelijk is en dat geldt ook voor straatartiesten en draaiorgels. Ze zijn niet toegestaan dat is niet een regel van onze gemeente specifiek maar wij volgen daar in de landelijke richtlijn. Nogmaals, het klopt dat deze mijnheer voorlopig niet mag spelen. Nu zie je wel wat straatartiesten in de binnenstad, maar dat geldt wat meer als doorstroom locatie, dat valt onder een andere regeling", aldus een woordvoerster van Súdwest-Fryslân.
|
| |
|
1 september om 18:54 |
| |
Late we september goëd beginne!
Je hewwe lui dy't immer & altyd op dizze dach sêge 'nou, de R is wear in de maand...' Meastal ok op un toan dat ut wear bittere werklekheid is: De herst doët syn intree, gyn ontkommen mear an.
Fanmòrren binne we op de redaksy fan GrootSneek in elk gefal dizze maand fleurech & blij begonnen met un lekker stukje oranjekoek fan Bakker De Haan.
Hearlek! |
| |
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
