Nyt altefeul woarden an ut oulopen jaar smearech make. Ik bin ut folledech eens met wat soulemate Frâns Faber út Makkum op syn Nieuwjaarskaart set. Dêr wú ik ut mar bij late.
30 desember om 13:06
De Friesland Post
Ok in dizze earste oulevering fan de nieuwe jaargang fan de Friesland Post hew ik wear twee bijdragen. Nòch altyd skriëf ik met feul plezier foar dit glossy tiidskrift.
29 desember om 17:51
Pastoor Peter van der Weide zegent 1000 oliebollen voor bewoners verzorgingshuizen
Pastoor Peter van der Weide van de Sint-Antonius van Paduaparochie van Sneek, Heeg en Blauwhuis bij Venemafood heeft vanmiddag de zegen uitgesproken over duizend oliebollen.
“Dat de ouderen er maar met smaak van mogen genieten en dat er iets goeds van de bollen mag uitgaan. We voelen ons op deze manier met de ouderen verbonden in deze donkere dagen”, sprak pastoor Van der Weide vooraf aan de inzegening.
Stephan Venema, eigenaar van Venemafood, hoefde er niet lang over na te denken om maar liefst 1000 oliebollen aan de verschillende verzorgingshuizen in Sneek e.o. te schenken.
Heel Sneek Zingt Kerstliederen
“Venemafood geeft elk jaar na afloop van Heel Sneek Zingt Kerstliederen al oliebollen aan de mensen die bij dat zangfeest zijn geweest. We vonden het net als iedereen zonde dat ook dat evenement door corona geen doorgang kon vinden. Daarom wilden wij toch de mensen verrassen met onze heerlijke oliebollen. Toen kwam het idee om het op deze manier te doen. Maar meteen nadat ik onze medewerking had toegezegd wist ik ook wel dat er veel media-aandacht zou zijn. Maar begrijp mij goed daarom hebben we dit zeker niet gedaan. Echt niet”, vertelt Venema.
Media-aandacht
De media-aandacht was er vanmiddag, naast de Omrop Fryslân was ook SBS6 met een cameraploeg aanwezig om deze unieke gebeurtenis vast te leggen.
“Nou, niet helemaal uniek hoor”, antwoordde pastoor Peter van der Weide. “Het is de derde keer dat ik oliebollen inzegen. Trouwens het gaat helemaal niet om die oliebollen, dat begrijpt ieder weldenkend mens wel. Het gaat om het verhaal wat erachter zit. De mensen die vanmiddag in de verschillende huizen een oliebol krijgen, daar is het om te doen. Wat heerlijk dat je het nu eens niet over corona hoeft te hebben”, weet de pastoor. Gewapend met de geelkoperen wijwateremmer en de kwast beende Van der Weide door de grote hal waar duizenden oliebollen en appelbeignets door Venemafood worden geproduceerd op hightech niveau. De lekkernijen gaan o.a. naar supermarktketen Poiesz. Tijdens deze drukke dagen aan het eind van het jaar werken er maar liefst 120 mensen bij Venemafood.
Na de inzegening verdween pastoor Van der Weide met emmers vol oliebollen richting Blauwhuis, waar de bewoners van het Teatskehûs verrast werden op de lekkernij.
28 desember om 18:30
Laatste maandach fan ut jaar
Wear òf gyn wear, elke maandachmòrren, seker in coronatiid is ut faste prik dat ik draaf. Dat is nyt allienech myn eigen ferdiënste, mar ok fan myn loopfrynden en seker loopfryndinnen. Fanmòrren gyn K & A, mar wel J & I. De earste sú su un dòchter fan mij weze kanne, kwa leeftyd. En ut mantsje in mij is nòch immer fanatyk, noait opgeve! Fanmòrren wear su’n dikke seuven kilometer in ut Burgemeester De Hooppark an ut draven weest. Niks mis met de kondisy en de snelheid! Hearlek dat suks nòch wel kan.
Thúskommen, amper an un bakje koffy, kwam foetbalmaat Tjalling met un stapel fraaie ouwe foetbaltydskriften, met de geur fan Cees Buster. Se kanne mij nyt gelukkeger maken. Kòrtom dizze laatste maandach fan 2020 was wear eentsje om in te lijsten! Ik foël mij un ryk mins.
27 desember om 19:18
Volkskrant Magazine
Wat un hearleke regendach! Kon su lekker de prachtege Volkskrant Interview Special fan A-Z leze. Un hearlek feestje op'e bank in un warme húskamer. Simpelwech gelukkech op de laatste sundach fan un bysònder jaar.
26 desember om 17:06
Bernard Abma sutelt al 45 jaar met groenten & fruit door de Legeaën
Bernard Abma (1957), geboren en getogen Tersoalster, is een bekende verschijning in de Legeaën, het platteland tussen Sneek en Raerd. Dat kan ook niet anders wanneer je altijd letterlijk op de weg bent. Want Abma is al 45 jaar lang de ‘suteljende grienteboer’ die het fruit en de groenten bij de mensen aan huis brengt in de dorpen van de Legeaën. “En dat doch ik noch hieltyd mei in soad nocht en wille”, vertelt de groenteboer thuis in Tersoal.
Daar zitten we samen met zijn vrouw Lenie aan de keukentafel. “Lenie komt fan oarsprong út it suden fan’t lân, we hawwe mekoar troffen op ‘Terskelling”, vertelt Bernard. Om eraan toe te voegen “Lenie hat al dy jierren myn steun en toeverlaat west.” Eerst maar even de actualiteit, hoe is het om te ‘suteljen’, het rondbrengen van groente en fruit in coronatijd?
“It is wol oars, wat spannender. Foar de corona-útbraak rûn ik troch oant yn de keamer ta. Dat doch ik no net mear. Ik set it guod no by de doar del. De minsken appe ek mear. Yn maart setten de minsken noch mear de tas bûtendoar, dat koe ik fuort fernimme. Doe wie der wat panyk. It is no oars, mar it went net. Ik tink der echt wol om, mar de minsken moatte ek ôfrekkenje, dan steane je fansels gjin oardel meter fan mekoar ôf. At der ergens corona is, dan bestelle de lju fanachter it rút wei”, weet Abma.
Hoe het begon
“Foar de oarloch hie Durk Dijkstra, in maat fan ús heit, in grientesaak yn Tersoal. Durk Dijkstra siet yn’t ferset. Hij is mei noch fjouwer minsken op 6 april 1945 fussileard yn Gaasterlân. Us heit, Albert Abma, wie yn dy tiid boerearbeider en hij waard nei de oarloch troch de widdo fan Dijkstra frege oft hij de saak oernimme woe. Earst mei hynder en wein, doe kaam de moterbakfyts en letter in autootsje. Yn’t begjin wennen heit en dy noch yn Boazum, mar nei de oername binne se yn Tersoal kaam. Oant 1978 hat heit de grientesaak hân.”
Bernard is de jongste uit het gezin van groenteboer Albert en Geertje Abma, dat al vijf dochters telde toen de Benjamin op 25 juli 1957 werd geboren. Tersoal was toen een dorp met veel middenstanders en wel meer dan 10 ‘lytse komelkers’.
Ook pake Bearn en beppe Tryntsje van Bernard hadden zo’n klein boerderijtje met een hooiberg en 12 koeien. Bernhard herinnert zich nog dat hij als kind met de praam naar ‘it bûtlân’ ging. Rondom Tersoal was het waterland met hier en daar draai- en ophaalbruggetjes. Wat nu een ruilverkavelingsweg is, was toen een vaart. Een oom van Bernard had de Vivo-winkel annex fouragehandel in het dorp. Verder waren er bakkers en groenteboer Jonker ging er nog met de hondenkar op uit.
Meehelpen
Van jongs af aan hielpen Bernard en z’n zusters thuis al mee en gingen ze bijvoorbeeld met kistjes aardbeien bij de deuren langs. ‘Oanpakke’, was daarbij het adagium van de kleine middenstander, al geeft Bernard meteen toe dat hij ‘as lyts jonkje troch de fiif famkes bêst ris ferwend wêze sil’. Na de landbouwschool komt Bernard in de zaak bij z’n heit.
“Us heit hat earst mei ús Roely sútele en neidat sij troud wie, die ús heit de sútelerij tegeare mei Jimte in sweager dy’t mei in oare suster, Jannie, troude. Ik gie doe op sneons al mei nei Raerd en Poppenwier om te helpen. Doe’t Jimte en ik de saak yn 1978 fan heit oernamen, holp heit ús wer. Yn Jirnsum hiene we it bêst drok. Ik wit noch goed dat we de doazen mei bananen yn de kabine fan de auto meinamen. Dan moasten we der mei syn trijën ek nochris bij. We ferkochten in soad. We gongen ek mei mekoar nei de feiling, earst yn Snits en letter yn Ljouwert. Heit dy dan de ynkeap. Letter is Jimte nei De Tynje tagongen om dêr te súteljen. Jimte en ik hawwe 32 jier tegearre sútele, mar Jimte helpt jûns noch altyd mei. At ik thús kom rêdt hij op, en makket de auto wer klear foar de oare dei. We wurdearje dat oh sa!”
Een band met de klanten
In de 45 jaar dat Bernard nu met groenten en fruit langs de deuren gaat heeft hij een band met z’n klanten opgebouwd. Hij zag de kinderen opgroeien, kon de mensen waar hij elke week kwam uit de pen. Die klanten zitten in Easterwierrum, Reduzum, Boazum, Poppenwier, Spears, Goaïngea, Gau, Offenwier, Reard en Tersoal. Zaterdags kan men nog van acht tot twaalf uur bij Bernard in de zaak terecht. Groenten en fruit komen van een leverancier uit Harlingen en de aardappelen worden door Cnossen uit Sneek geleverd.
“Ik haw in bân mei de minsken krige en it sil my dreech falle om dat oait ris los te litten. Je komme alle wiken by deselde minsken en dat is noait in kâlde bedoening, it is wolris even face to face. Ik wol it net oerdriuwe, mar it is wol myn libben, ik hâld derfan. Minsken dy’t oerdeis oan it wurk binne dogge de tas mei de bestelling oan’e doar hingjen. Dy betelje ien kear yn’e wike of de moanne.
Veranderingen?
“Eins is it suteljen yn ’e rin fan’e jierren gelyk bleaun en hjir en dêr binne der wat eksoatise produkten by kaam. En minsken hawwe hjoed-de-dei gjin winteropslach mear foar de jirpels yn ’e kelder. En wat ik sels as leafst yt mei de krystdagen? Ik mei noch altyd graach stoofparkes. Hearlik!”
Foto Jelly Mellema
25 desember om 13:35
Sneker Kerstspeech
Start op 13.11!!
25 desember om 10:06
Sneker Kerstspeech trekt meer dan 1000 digitale bezoekers
SNEEK- Net als op veel andere plaatsen werd de traditionele kerstavondviering van de Baptisten Gemeente Sneek via het YouTube kanaal uitgezonden. Meer dan 1000 bezoekers zagen naar de première van de Sneker Kerstspeech, waarin zangeres Elske DeWall een door Henk van der Veer aangepaste Sneker versie van Herman van Veen’s Kyrie Eleison zong.
Dat lied was de rode draad van de viering, die een halfuur duurde. Vooraf waren prachtige (drone)beelden van de Sneker binnenstad te zien. Burgemeester Jannewietske de Vries sprak woorden van hoop en haalde daarbij het gemeenschapsgevoel van Súdwest-Fryslân aan.
Dichter Henk van der Veer, vertolkte op geheel eigen manier zijn kerstgevoelens in coronatijd, uiteraard in het Snekers.
De bemoedigende toespraak van dominee Wouter Bandstra was zeer persoonlijk maar tegelijkertijd ook universeel, met de Heilige Maria als kern van zijn verhaal.
Tussen de toespraken, die al eerder waren opgenomen, kabbelde de muziek van het Kyrie Eleison lied.
Een viering over de kerkmuren heen, waarbij ondanks alle coronabeperkingen duidelijk werd dat er nog talrijke mogelijkheden zijn van initiatieven die wél haalbaar zijn in deze naargeestige tijd. Het adagium ‘Hou Moëd, komt Goëd’, klonk dwars tegen alles in. Het programma werd op vlotte manier gepresenteerd door gastvrouw Marleen van der Zee.
Kyrie Eleison – Kerstavond project 2020, gezongen door Elske DeWall
Voor de bakker die zijn vuur laat doven Voor de boer die zijn ploeg laat staan Voor de metselaar die geen huis meer wil bouwen en de retailers die niet meer verder gaan Eleison, Eleison, Kyrie Eleison
Voor de Bogermandocent die niet meer durft vertellen Voor Bandstra die zijn gebed vergeet De Antonius-dokter die niet meer kan genezen en de rechter die geen raad meer weet Eleison, Eleison, Kyrie Eleison
Voor beppe alleen in ‘t Bonifatiushuis Voor pake die al vergeten is Voor de angsten slapeloze nachten Voor Jan Brandsma’s verdriet dat niet geweten is Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison
• Toespraak Jannewietske (muziek blijft kabbelen op de achtergrond)
Voor de Rollinghomers die niet meer zingen Voor de liefste die het huis verlaat Voor al het nutteloze leed van de wereld Voor ons zieltje dat ten onder gaat Eleison Kyrie Eleison
Voor de kinderen in het Sneker AZC Voor de onschuld verkracht en vermoord Voor gecorrumpeerde heersers Door geld en macht ontspoord Eleison Kyrie Eleison
Voor onze koude lege twitterwoorden Voor onze leugens, onze achterklap Voor het paradijs dat we verloren Voor onze levenslange ballingschap Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison
• Sneker gedicht Henk van der Veer (muziek blijft kabbelen op de achtergrond)
Voor cipiers en advocaten voor presidenten en inspecteurs voor adjudanten en commandanten voor commissarissen en controleurs Eleison Kyrie Eleison
Voor fabrikanten en voor commerçanten en sekshuisbazen met groot gewin in hormonen, drugs en wapens voor al ‘t kwaad er tussenin Eleison Kyrie Eleison
Ook voor vissers en voor matrozen en voor boze boeren op de tracteur voor de kampers aan de Woudvaart de skûtsjeschipper en de vrachtchauffeur Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison
• Toespraak Wouter Bandstra (muziek blijft kabbelen op de achtergrond)
Voor de duiven op het Schaapmarktplein voor de smid en voor de timmerman voor het ventje aan zijn loketje voor Jan op het Oosterdijk de orgelman Eleison Kyrie Eleison
Voor de getroffenen van corona voor het lief van een dode soldaat voor het meiske zonder geliefde voor al ‘t zeer dat nooit meer overgaat Eleison Kyrie Eleison
Voor wie zal ik hier nu nog zingen voor diegene die ‘k hier vergeet er kan niemand zonder wat vrede rijke boer of arme profeet Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison Eleison Kyrie Eleison STILTE En voor Jozef en voor Maria, voor dat Kind in die donkere stal ieder jaar wordt onze hoop herboren, hou moed, het komt zeker goed! Kyrie Eleison
24 desember om 18:51
Kerstavend
24 desember om 12:45
Foto
Blykber fon myn fader dit un moaie foto fan mij. Ut jonkje met ut pòtload in de anslach. Ut kykje is nommen op de Groen van Prinster Skoal. De skoalfotograaf was weest. Sal hier in jaar òf 9 weest hewwe. Myn fader had dizze foto bij um. In syn haanskrift staat der achterop skreven: Henk
Ut fotootsje het un plakje op myn tafel kregen. Su nou en dan siën ik der even naar en maak mij self wiis dat ut gister was!
Ja, ik weet ut, ik hew dizze foto al us earder plaatst...
23 desember om 19:11
En dan dit nòch:
22 desember om 17:25
De Moanne & Ensafh
Fanmòrren twee fan myn favorite tiidskriften op’e kokosmat: De Moanne en Ensafh. In de Moanne un moai IM fan Huub Mous over Josse de Haan. In Ensafh andacht foar ut ‘tige koarte ferhaal’. Ik wú mar sêge, ik hoef mij de kommende dagen nyt te ferfelen.
Hearlek dat der nòch altyd tiidskriften binne dy’t andacht bestede an de Friese literatuur en kultuur. Dikke plúm foar de redakteuren(m/f) dy’t dit frijwilligerswerk tòch mar doën.
21 desember om 19:37
Geheugen 2
Fandaach ut tweede deel fan ut corona-oversicht su at dat in de Volkskrant fan saterdach jl. stond. Su'n selde lijstje sú ik ok fan Fryslaan en Sneek make kanne. Fia dit digitale dachboek kan ik trouwens heel wat opfallende corona-saken teruchhale.
Dêrom beperk ik mij hier tòt ut landeleke oversicht. Op de foto de deur fan ut Stúfmeelkerkje, bij oans in de straat. Ut is ok allessêgend.
Tweede halfjaar Corona-oversicht fia Volkskrant:
3 Júly: De Nederlandse ziekenhuizen sluiten een miljardendeal met de zorgverzekeraars over de extra kosten en misgelopen inkomsten door de coronacrisis. 6 Júly: 239 wetenschappers, onder wie 6 Nederlanders, vragen in een open brief aandacht voor goede ventilatie, naast afstand houden en oppervlakten goed schoonmaken een wapen om virusverspreiding tegen te gaan. 13 Júly: Langzaam beginnen de besmettingscijfers weer te stijgen. Burgemeesters zeggen zich voor te bereiden op regionale of lokale lockdowns. 21 Júly: Nijmegen organiseert een Alternatieve Vierdaagse. Deelnemers lopen een zelfgkozen route. Een app houdt de gelopen kilometers bij. 27 Júly: De Rotterdamse burgemeester Aboutaleb roept op het Offerfeest thuis te vieren en de drukte bij moskeeën te mijden. De vrees voor nieuwe besmettingshaarden is groot. 5 Augustus: Amsterdam en Rotterdam stellen het gebruik van mondkapjes op drukke plekken verplicht. 17 Augustus: Android- en Apple-gebruikers kunnen de app CoronaMelder downloaden. De eerste weken is het melden van positieve testuitslagen alleen in een paar testregio’s mogelijk. 22 Augustus: Minister Ferd Grapperhaus overtreedt op zijn eigen bruilloft de afstandsregels. Hij treedt niet af, maar gaat in de Tweede Kamer wel diep door het stof. 1 September: Minister Hugo de Jonge maakt bekend dat elke Veiligheidsregio een eigen coronastatus krijgt. Er zijn drie categorieën mogelijk: waakzaam, zorgelijk en ernstig. 8 September: Het Tour de France-peloton blijft coronavrij, maar Tourbaas Christian Prudhomme raakt wel besmet. Hij verlaat de wielerronde voor een week. 15 September: Prinsjesdag is sober: geen koninklijke rijtoer en geen balkonscène. Omdat de Ridderzaal te klein is, wordt uitgeweken naar de Grote Kerk. 21 September: Vlogger en zangeres Famke Louise en andere BN ‘ers keren zich met de hashtag#ikdoenietmeermee tegen het coronabeleid van de overheid. 29 September: Wereldwijd doorbreekt het aantal gerigistreerde sterfgevallen door covid-19 de grens van een miljoen. Oktober: Een maand voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen wordt president Donald Trump met covid-19 in het ziekenhuis opgenomen. 14 Oktober: Nederland heefdt het oplaaien van het virus niet kunnen voorkomen en moet opnieuw in lockdown, zij het gedeeltelijk. Nieuw: alcoholverkoop is na 20.00 uur verboden. 21 Oktober: Koning Willem-Alexander en koningin Máxima maken in een videoboodschap excuses voor de vakantiereis met hun gezin naar Griekenland, in een tijd dat reizen moet worden beperkt. 4 November: Twee weken lang verkleint het kabinet de maximale groepsgrootte op straat en binnen. Publiek toegankelijke locaties als musea en theaters gaan dicht. 9 November: De Amerikaanse farmaceut Pfizer en het Duitse biotechbedrijf BioNTech presenteren als eerste een coronavaccin. 13 November: Om ziekenhuizen niet extra te belasten verbiedt het kabinet de verkoop en het afsteken van consumentenvuurwerk. Vuurwerkliefhebbers vinden dat hen een feestje wordt afgepakt. 20 November: Mexico passeert als vierde land de grens van 100 duizend coronadoden. De Verenigde Staten, Brazilië en India gingen het land voor. 27 November: Black Friday drijft burgemeesters tot wanhoop. Vanwege de drukte moeten in verschillende steden winkels eerder sluiten. 1 Desember: De maandenlange discussie over het nut van mondkapjes wordt beslecht: het dragen van een niet-medisch mondneusmasker wordt in alle voor publiek toegankelijke ruimten verplicht. 5 Desember: Sinterklaas is Digiklaas: kinderen kunnen beeldbellen met de Sint en vriendengroepen lezen elkaar gedichten voor via Zoom. 8 Desember: In het Verenigd Koninkrijk krijgt de eerste persoon ter wereld het Pfizer-vaccin toegediend. Rusland begint nog net iets eerder met inenten, met een vaccin dat nog in de laatste testfase zit. 14 Desember: Premier Rutte spreekt voor een tweede keer dit jaar vanuit het Torentje de bevolking toe. In de kern volstaan met een zin: ‘Nederland gaat op slot’. Tot ten minste dinsdag 19 januari. 17 Desember: Reisorganisaties schrappen alle vakantievluchten, om de lange rijen vakanriegangers op Schiphol tegen te gaan. Alle landen hebben oranje of rood reisadvies. 21 Desember: Het coronavaccin Pfizer wordt goedgekeurd.
20 desember om 20:22
Geheugen
Dit dachboek is foar mij nyt allienech belangryk om elke dach alles wear even in un bepaald perspektyf te siën, de literatuer en de spòrt te fòlgen.
Ut is ok un geheugen. Hoe langer as ik myn digitale dachboek bijhou, hoe moaie ik ut fyn om su nou en dan even teruch te siën. Nee, dêr wurd ik nyt mankelyk fan, ik siën de realiteit dy’t ik opskreven hew.
Nòch altyd probear ik su feul mogelek persoanlek te wezen en dat is in myn optyk wat anders as ut delen fan privéberichte. Al geef ik futdaleks toe dat ik soms wel op un koardje balansear.
Fandaach set ik ut coronajaar met hulp fan de Volkskrant even op un rijtsje. Dat doën ik foar later, al weet ik self noait hoe laat ut is. At ik mij self oufraach welk coronamoment ik ut earst foar ogen haal, dan is dat burgemeester Jannewietske de Vries dy’t op ut poadium in de Súderkerk un elleboogje gaf an de provinsiale foarsitter fan de Internationale Vrouwendag bijeenkomst.
Jannewietske lacht útbiundech, gyn flau benul fan de ernst fan de situasy. Ik trouwens ok nyt. Ik trad even later ok gewoan op. Dy foto dus. Ut is dan 11 maart 2020. Nou ‘alles’ (natuerlek nyt!) op un rijtsje:
1 Jannewary: Nederland steekt een recordbedrag aan vuurwerk af. 2020 belooft een goed jaar te worden: de economie staat er prima voor en er wacht een zinderende sportzomer. 7 Jannewary: De president van China, XI Jinping, waarschuwt binnen zijn Communistische Partij voor de gevaren van een nieuw virus. 12 Jannewary: De Chinese oogarts Li Wenliang die al eind december informatie deelde over een onbekende ziekte, lijkend op sars, wordt zelf opgenomen. Nog geen vier weken later overlijdt hij. 20 Jannewary: Medische autoriteiten in China bevestigen dat het nieuwe coronavirus overdraagbaar is van mens op mens. Het virus heeft zich dan al naar andere landen verspreid. 28 Jannewary: In Nederland is nog niets aan de hand. Wel krijgt het RIVM steeds meer vragen over het ‘Chinese virus’, zoals het in de volksmond wordt genoemd. 11 Febrewary: Tijdens een persconferentie geeft de directeur-generaal Ghebreyesus van de WHO een naam aan de door het coronavirus veroorzaakte ziekte: ‘Covid-19. Ik zal het spellen: C-O-V-I-D streepje 1-9.’ 15 Febrewary: In het Bichat-ziekenhuis in Parijs overlijdt een 80-jarige Chinese toerist aan het coronavirus. Hij is het eerste coronasterfgeval in Europa. 21 Febrewary: In Zuid-Korea wordt vanwege het coronavirus de noodtoestand afgekondigd. 23 Febrewary: Niet vanwege de dreiging van covis-19, maar vanwege rukwinden en regen blazen meerdere Nederlandse dorpen en steden hun traditionele carnavalsoptocht af. 27 Febrewary: President Trump zegt niet bang te zijn dat het nieuwe virus in de Verenigde Staten om zich heen zal grijpen. 27 Febrewary: Tijdens een live-uitzending op televisie krijgt minister Bruno Bruins voor Medische Zorg een briefje in handen geduwd: het virus heeft Nederland bereikt. De eerste patiënt is een inwoner uit Loon op Zand. 1 Maart: Italië verliest zijn greep op het coronavirus. Op tv-beelden is te zien hoe sommige steden noch hun zieken, noch hun doden kwijt kunnen. 9 Maart: Om verdere verspreiding van het virus te voorkomen, doet het kabinet het handen schudden in de ban. 11 Maart: De WHO verklaart de uitbraak van het coronavirus officieel tot pandemie. 12 Maart: Het kabinet trekt aan de noodrem. Het sociale leven wordt aan banden gelegd en thuiswerken wordt de norm. 15 Maart: ’s Middags maakt het kabinet bekend dat ’s avonds de horeca dicht moet. Voor coffeeshops ontstaan lange rijen. 19 Maart: In verpleeghuizen voltrekt zich een ramp. Ongeveer 120 duizend bewoners mogen geen bezoek meer ontvangen. Maar het virus is al binnen. 7 April: De druk op het zorgpersoneel is in de eerste weken na de uitbraak torenhoog. Op het hoogtepunt, of beter: dieptepunt, zijn 1320 ic-bedden bezet. 9 April: BOA’s letten erop dat iedereen zich aan de 1.5 metersamenleving houdt. Wie de regels overtreedt, krijgt een boete van bijna 400 euro en een strafblad. 18 April: Bioscopen en theaters zien al hun voorstellingen van de agenda verdwijnen. Musea en galeries mogen geen bezoek ontvangen, zangers mogen niet meer optreden. Ook het nachtleven ligt al weken stil. 30 April: Het CBS rapporteert de grootste consumentenkrimp ooit. In april zijn de uitgaven ruim 17 procent lager dan een jaar eerder in april 2019. 8 Mei: De eerste coronagolf blijkt in Europa vooral regionaal toegeslagen te hebben: In Italië is vooral Lombardije getroffen, in België, Frankrijk, Spanje, Groot-Brittannië en Zweden de hoofdsteden. 11 Mei: De eerste versoepelingen zijn mogelijk. Basisscholen mogen open, beoefenaars van contactberoepen kunnen weer aan de slag en buiten sporten is weer toegestaan. 18 Mei: Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog gaan de centrale eindexamens niet door. Middelbare scholieren slagen op basis van hun schoolexamencijfers. 21 Mei: Het mooie weer op Hemelvaartsdag lokt zonaanbidders en dagjemensen naar buiten. In parken en op stranden wordt het te druk. 1 Júny: Vanaf ‘1 juno’(aldus minister Ferd Grapperhaus van Justie en Veiligheid) mogen scholen, cafés, restaurants, theaters, bioscopen, concertzalen en musea weer open. 11 Júny: In Spanje wordt de hoogste voetbalcompetitie hervat. Engeland en Italië volgen in de dagen erna. De Nederlandse eredivisie is al afgelast. 15 Júny: Vakantieland Frankrijk opent zijn grenzen weer voor Nederlanders. 21 Júny: De politie maakt een einde aan een anti-lockdowndemonstratie op het Malieveld van actiegroep Viruswaanzin later Viruswaarheid. 28 Júny: Het aantal coronadoden wereldwijd passeert de gens van een half miljoen. Op dezelfde dag overschrijdt het totale aantal besmettingen de 10 miljoen.
Mòrren ut tweede halfjaar op un rijtsje.
19 desember om 15:59
Saterdachmiddach tiden de tweede lockdown
Fanmiddach leit ut sentrum fan Sneek der hast ferlaten bij tidens de lockdown. Nòch even folhouwe tòt 19 jannewary 2021!
Selden sach ik ut Skaapmerkplein su tryst op un saterdachmiddach foar de kerstdagen...
18 desember om 18:47
Roomse kluchten...
Teminsten su wurdde der froeger in griffemearde húshoudings praat over pracht en praal in de Roomse kerken. At se bij Jacky Bootsma ( RK fryndsje út de Gysbert Japikssstraat) de kerstal opsetten fon ik dat anders mar wat moai. Ut sprak mij letterlek tòt de febeelding.
Fanmiddach bakje koffy bij Y. dronken, dy't ok su'n moaie kerststal staan had. Allemaal houten múzikanten, met de haan maakt, bij de stal. Niks mis met!
17 desember om 16:00
Papieren GrootSneek 12-2020
Fandaach sal de papieren GrootSneek wear bij un soad minsen op'e kokosmat falle. 'k Hew der met myn kollega's un heel soad plezier an beleefd om dizze desemberútgave wear tòt un leesbere krant te maken.
Staat wear grôfol met moaie fehalen over minsen. Bysòndere minsen? Elk mins is in myn optyk bysònder, allienech de 1 is wel us un bitsje mear bysònder as de ander.
Hew nou even skriëfrust wat de ferskillende kranten en bladen angaat. Al is ut foar mij noait un straf om te skriëven. Ut is myn lust en myn leven. En op de GrootSneek-site públisear ik elke dach...
16 desember om 17:59
Skûtsjekalender 2021 fotograaf Tom Coehoorn verschenen
Omdat er in 2020 vanwege Covid-19 geen officiële wedstrijden georganiseerd zijn heeft Coehoorn een selectie gemaakt uit zijn beeldarchief met als resultaat een unieke kalender met tijdloze zwart-wit foto’s van het skûtsjesilen in Friesland. Prijs: € 29,00, incl. gratis verzending. https://www.bol.com/.../skutsjekalen.../9300000019885895/..
15 desember om 18:31
Ogenschijnlijk rustig Oosterdijk
Het is dinsdag 15 december, de day after the night before, nadat premier Mark Rutte namens het kabinet bekend maakte dat Nederland na een intelligente lockdown toch voor vijf weken op slot gaat. De loodzware boodschap van Rutte om deze harde lockdown af te kondigen kwam aan als een mokerslag, er is geen ontkomen meer aan.
Wel reed een politiebusje over ‘Ut Oasterdyk’ om de boel hier en daar in de gaten te houden. Nergens voor nodig, want het is op een nieuwsgierige toeschouwer na, rustig in de binnenstad.
Maar soms zijn dingen toch echt niet zoals ze lijken, achter de schermen(letterlijk!) zijn vele Sneker middenstanders druk bezig om digitaal hun waar aan te prijzen. Deze week meer in de papieren GrootSneek die vanaf donderdag op de kokosmat ligt!
14 desember om 18:37
Boffffffffff & Panykshoppe!
Inderdaad de lockdown, dat y komme sú skreef ik frijdach al, komt bikkelhard binnen. Nòch rapper at ik docht en de datum 19 jannewary as stip op de hoarizon is dúdelek. Mar ut is wel un ferrekt lange perioade.
Fanmiddach de stad in weest om aktuele foto's fan de drukte te maken. 'Panniekshoppen' hew ik boven un GrootSneek artikeltsje setten. Ut dekt fòlgens mij de lading.
Der hong na ut bewust 'útlekken' fan ut nieuws over de coronamaatregels as un grausluier over dizze tryste maandach. Fanmòrren nòch wel te draven weest in un kil en súterech Burgemeester de Hooppark. Dat bliëve we stuch folhouwen.
Fanmiddach bij Kees de Jong weest om hemn te pòrtrettearen foar de Friesland Post in de seay : Ferhalefertellers in Fryslân. Ut wurdde un moai gesprek met Kees út Heech.
Nou rustech de dingen ouwachte dy't kommen gaan. Hou moëd, komt goëd!
13 desember om 17:07
De jongen, de mol, de vos en het paard: un júweeltsje fan un boek!
Wat un prachtech boek hew ik foarege week kregen: ‘De jongen, de mol, de vos en het paard’, fan Charlie Mackesy. Ut boek is fertaald deur Arthur Japin in ut Nederlaans. ‘Dit boek is voor iedereen, of je nu acht ent of tachtig’. De auteur foëlt ut allebei wel us. Ik trouwens ok.
Jaren leden skreef ik un heel soad resênsy foar ut blad ‘Byntwurk’, un útgave fan wat toen nòch ut GCO noëmd wurdde. De ondewiesbegeleidingsdiënst. Ut is ondertussen al 20 jaar leden. Oait skreef ik toen dat ik niks hewwe moest fan leeftydsgrênzen foar kynderboeken. Teminsten gyn bovengrênze. Un goëd boek foar kyndes is ok un goëd boek foar folwassen. Wannear bin je dat trouwens, folwassen. At je groat binne?
Dit júweeltsje fan Mackesy is su’n foarbeeld fan un goëd kynderboek. Ok de yllústrasy’s, ok fan de auteur, in dizze prachtútgave binne heel moai. Bitsje Winnie de Poeh-achtech.
Ut binne seker gyn tegeltsjewiesheden, ut gaat krekt even dieper en subtiler. Un hele moaie fyn ik dizze wiesheid: ‘Eerlijk gezegd’, zei de vos, ‘heb ik vaak het gevoel dat ik niets interessants heb te vertellen’. ‘Iets eerlijk zeggen is altijd interessant’, zei het paard.
12 desember om 13:54
Opnames...
Saterdachmiddach, om 13.00 uur op'e Eierbrugge in ut hartsje fan de stad. Opnames foar un bysònder evenement. Ik kom der later op teruch. Ondanks de waterkou, de minne berichten rond COVID-19, bliëf ik de slogan 'Hoe moëd, komt goëd' trou. Siën naar wat nou nòch kan en nyt in un hoekje sitten gaan, foar su fer mogelek!
11 desember om 19:39
Mistege dach in desember
Wytske Heida stuurde fandaach fraaie foto's dy't se gister nommen het in de buurt fan Tsjalhuzum. Fan dy lekkere grize foto's.
Ondertussen is frou corona, òf mantsje COVID-19 druk bezech met de opmars. Foar mij is nyt de fraach òf de lockdown komt, mar wannear!
10 desember om 19:29
De laatste Groot-kranten fan 2020
Fanmiddach de laatste interviews skreven foar de Groot-edisy's fan dit jaar. Ondertussen leit GrootdeFryskeMarren al wear op de kokòsmat. Hoe toepasselek, un coverstory met Elvera Jansen, sij werkt foar ut Leger des Heils. Ik hew myn hele leven al un swak foar dizze òrganisasy. En wie eigenlek nyt?
9 desember om 16:36
Hou moëd, komt goëd...Ok bij de Sneker Bapkes
De oulopen weken druk bezech met fanalles en úteraard nòch wat. Dat nòch wat komt fandaach naar búten in un persbericht van de Baptistengemeente Sneek:
Primeur Sneker kerstspeech
Op kerstavond 2020 is de primeur van de Sneker kerstspeech. Drie sprekers en een bekende Friese zangeres zullen Sneek en heel Súdwest-Fryslân in deze lastige tijd een hart onder de riem steken.
Het thema is: “Hou moëd, komt goëd”. Burgemeester Jannewietske de Vries bijt het spits af met een toespraak. Stadsdichter Henk van der Veer komt met een gedicht dat hij speciaal voor deze avond schrijft. Tot slot krijgt dominee Wouter Bandstra het woord. De muzikale omlijsting komt van Elske DeWall!
De Sneker kerstspeech is te volgen op het YouTubekanaal van de Baptisten Gemeente Sneek (https://is.gd/youtubebgs), donderdag 24 december om 20:00 uur. Foar un bitsje kerstgefoël in dizze núvere dagen.
8 desember om 16:17
Heeft u GrootSneek al gemist op Facebook?
Wij hebben sinds ruim een week problemen met Facebook waardoor wij geen berichten meer kunnen plaatsen op Facebook. Hier wordt achter de schermen hard aan gewerkt maar wij weten niet wanneer dit is opgelost. Oplossing om makkelijk en snel op de hoogte te blijven van het nieuws uit jouw regio? Dan kunt je een snelkoppeling van GrootSneek installeren op je telefoon.
Hoe doe je dat?
Android telefoon:
1. Ga op je telefoon naar de website: GrootSneek.nl 2. Rechts bovenin zie je 3 puntjes - klik hierop 3. Selecteer: toevoegen aan startscherm 4. Geef het de naam GrootSneek en klik op Toevoegen. 5. Ga terug naar je startscherm en controleer of het gelukt is.
IOS telefoon:
1. Ga op je telefoon naar de website: GrootSneek.nl 2. Onderaan zie je een vierkantje met een pijl omhoog- klik hierop 3. Selecteer: Zet op beginscherm (misschien moet je iets naar beneden scrollen) 4. Geef het de naam GrootSneek en klik op Voeg toe 5. Ga terug naar je start scherm en controleer of het gelukt is.
Voor vragen neem contact op met T. 0515-745005
7 desember om 19:54
Tersoal
Ja, ik kom nòch us ergens! Dat is ok ut moaie an interviewen. Fanmiddach hew ik in Tersoal weest bij Bernard Abma. Un bysòndere kearel! Fòlgende week in ut desembernummer fan GrootSneek.
6 desember om 20:19
Onder andere dit Sinteklaaskado kregen:
Een verrassend portret van een veelzijdig selfmade man Gertjan Verbeek (Deventer, 1962) is misschien wel de meest uitgesproken voetbaltrainer en -analist van Nederland. De ex-bokser en -profvoetballer vierde successen bij Heerenveen, Heracles Almelo en AZ, stelde teleur bij Feyenoord en FC Twente, beleefde avonturen in Duitsland en Australië, maar verloochende nooit zijn stevige persoonlijkheid en (voetbal)filosofie.
Workaholic Verbeek, veeleisend voor zichzelf en anderen, is een man van extremen: hij zegt wat hij denkt, kan nors en betweterig uit de hoek komen, maar heeft ook een sociale kant die weinigen kennen.
Voor 'Recht voor de raap' maakt hij met schrijver Eddy van der Ley een rondgang langs mensen die hem door en door kennen, zoals Johan Derksen, Toon Gerbrands, Foppe de Haan, Orlando Smeekes en Riemer van der Velde. Het levert een verrassend portret op van een veelzijdige selfmade man, die als tiener bijna de verkeerde afslag in het leven nam.
Gertjan Verbeek Recht voor z'n raap Eddy van der LeyNederlands189 blz. Paperback 22.99
5 desember om 17:26
Jan de Rapperpaad in alle stilte geplaatst
Eind vorig jaar verscheen er een prachtig boekwerkje over de Sneker verzetsman Jan de Rapper (1907-1989). Het werk geschreven door kleindochter Yvonne de Rapper. Een waardig eerbetoon aan de verzetsman Jan de Rapper die recht doet aan deze Sneker. Ook werd bekend dat er een pad naar Jan de Rapper zou worden vernoemd. De locatie: De verbinding tussen de Kanadezenstrjitte en het Fiem, in de wijk De Zwette, draagt vanaf nu zijn naam.
Onthulling
De onthulling zou plaatsvinden op 15 april 2020, de dag dat het 75 jaar geleden is dat Sneek door de Canadezen werd bevrijd, maar vanwege de maatregelen rondom het Coronavirus, vindt de onthulling op een later moment plaats. Dat moment is er blijkbaar geweest.
Tot stomme verbazing van familieleden van Jan de Rapper blijkt dat bordje er inmiddels te staan. Ze zijn er uiteraard blij mee, maar hadden op z’n minst wel even een bericht van de gemeente Súdwest-Fryslân verwacht dat het bord geplaatst is… Straatnamen herinneren aan oorlogsverleden
In de wijk De Zwette herinneren ook andere straten aan het Sneker oorlogsverleden, met namen als Dick Brouwerstrjitte, Kanadezenstrjitte, Koos Gaastrastrjitte, Koeriersterwei, Gerben Oppewalstrjitte en Haitze Wiersmastrjitte. Verzetsman Willem Santema, die in 1944 door de Duitsers werd gefusilleerd en tot dan werkgever van De Rapper was, is in Sneek al vernoemd in de wijk Lemmerweg-Oost.
Over Santema verscheen vorige week een biografie.
4 desember om 11:54
Fryske Pippi Langkous yn pear wike tiid oan twadde printinge ta
De Fryske edysje fan Pippi Langkous is populêr, it boek is yn in pear wike tiid oan de twadde printinge ta. De earste oplage fan 1000 stiks dy’t mids novimber ferskynde by útjouwerij Afûk is hast útferkocht. Oer twa wiken leit de twadde printinge yn de boekhannel.
Ernst Bruinsma fan útjouwerij Afûk: ‘Prachtich nijs. Minsken hawwe ferlet fan ûntwapenjende ferhalen, dat docht mar wer bliken. Dat it boek oanslaan soe by de Fryske lêzers, wisten wy eins al by de earste stikjes oersetting dy’t Martsje de Jong by ús ynlevere. De Fryske taal past by de ferhalen fan Pippi sa’t Tommy en Annika by har passe.'
De ‘Fryske Pippi’ is útbrocht ta eare fan de 75ste jierdei fan it sterkste famke fan de hiele wrâld. Yn de Fryske edysje fan Pippi Langkous stean de dielen 'Pippi Langkous', 'Pippi Langkous giet oan board' en 'Pippi Langkous yn Taka-Tukalân'.
De oersetting is makke troch Martsje de Jong.
3 desember om 18:27
Op herhaling...
2 desember om 19:13
Interview met Willem Santema biograaf Peter Bak útskreven
Fandaach ut interview met de Willem Santema biograaf, Peter Bak útskreven. Dat was ferrewech ut belangrykste wat ik deen hew op dizze donkergrize dach!
1 desember om 18:23
Hoe moëd, komt goëd!
Fandaach bericht kregen dat Heel Sneek zingt kerstliederen ok nyt online deurgaat. Ik knal dan ieder kear myn slogan 'Hou moëd, komt goëd' der teugenan. Mar ut mach om mij nou su langsamerhaan ok wel us un bitsje opskiëte met ut anti-corona faksin!
Ondertussen bin ik mij wel an ut foarbereiden op un andere online foarstelling. Nou ja foarstelling...Later mear!
