| |
 |
26 júny om 13:26 |
| |
Plagiaat & affęres in de Friese literatuur
De skriever Marcel Möring was op 5 febrewary 1994 gast by SLAL ( Stichting Literaire Activiteiten Leeuwarden ) in kafee-salon De Koperen Tún. Hij sei dęr o.a. : “ omdat de literatuur als bedrijf een beetje doods is, richt de publiciteit zich op randzaken, op affaires ”
Sú dat ut weze węrom’t De Moanne-redakteur Ernst Bruinsma in ut júny-nummer fan ut tydskrift sich oufraagd ňf der ok ‘ nijsgjirrige gefallen fan plagiaat in de Fryske literatuur ’ binne?
Toen ik over dat stukje blogde, sien woe, sien woënsdach 22 júny kreech ik futdaleks reaksy’s. Eén fan dy reagearders triggere mij met de fňlgende opmerking “ Nou wel even konkreet asjeblieft. Wat foor plagiaat sou Ypk fan der Fear, dy ik noch altiid heel hooch hew, pleechd hewwe. Halve toespeulings , oek al komme se fan J. [ ] , kenne ik fanself niks met.”
Kiek en dan wurd ik un bitsje hypo! Dan wil ik bęst wear ouwe literęre koeien út de Fries literęre blauwe jeiter sloat hale en begin ik met speurwerk. Watte ik bin un hele dach an ut sneupen weest, gelukkech was ut wear der gister poergeskikt foar. Fanmňrren kreech ik un mailtsje fan un kenner fan de Friese litaratuur en dy holp mij aardech op wech. Dank P.!!
Ik wist dat der un plagiaataffęre tussen Jelle Krol versus Ypk fan der Fear was. En Doeke Sijens speulde ok nňch un rol. Om un lang ferhaal kňrt te maken, ut ging over de roman ‘ De dei is jong ’ fan Ypk fan der Fear út 1978. In ut Frys literęr tydskrift Trotwaer fan ňktober 1982 komt Jelle Krol met un artikel fan mar liefst 13 bladsiden węrin’t hij betoogt dat der ‘ opfallende oerienkomsten tusken it boek fan Iris Murdoch, ‘ The Unicorn ’( 1963 )en ‘ De dei is jong ’ fan Ypk fan der Fear binne. Krol is op dy overeenkomsten wiesd deur syn frynd Doeke Sijens. Ferfňlgens gaat Krol op leesspeurtňcht en ontdekt un antal paralellen tussen beide romans. Hij doët dat nňchal ‘ wiidweidich ’. In utselde Trotwaer nummer geeft Ypk fan der Fear har opponent Krol in un haafol bladsiden antwoard op syn befiningen. Krol krijt ut laaste woard fan de Trotwaerredaksy en geeft nňch us syn mening.
Nou gyn praat mear fan ‘ halve toespeulings ’, want hier binne de histoarise feiten en na te lezen in ‘ Trotwaer, Literęr tydskrift, oktober 1982 ’. Ik bin de boadskapper, nyt mear en nyt minder. Ik ken ut werk fan Murdoch nyt, laat staan dat ik bewieze kan dat Krol in syn bewearingen fan toen gelyk had.
Fan deselde P. hierboven al anhaald, kreech ik ok nňch un info over écht plagiaat in de Friese literatuur. Mar wat het ut foar doel om un affęre fan 45 jaar leden nňch wear us op te rakelen. Of ut mut weze dat der un reagearder sufeul noch tan onnocht het en ut wete wil. Dy mail ik dan wel even persoanlek, want ik ferkondech úteraard gyn halve waarheden. Alhoewel, staat nyt elke skriever op’e skouders fan syn foargangers?! Watte ik hew myn eigen werk al us plagieard! Dęrover later wel us. |
| |
