 |
|
|
|
 |
|
|
|
| |
 |
3 júly om 20:47 |
| |
Kapster en hoedenmaakster Durkje Hoeksema:“Ik kin net in wike sűnder Makkum”
“Ha, moai dat jim der al binne. Ik sil earst even in Makkumer Mieck ophelje, omdat ik sa gek mei Makkum bin!” Met die openingszin begroet Durkje Hoeksema (46) ons als we onze voet over de drempel zetten in haar Skearwinkel aan de Kerkstraat van het dorp. Even later drinken we koffie uit een stenen kopje met de beeltenis van Sjouke Hoeksema, de pake van Durkje. Een gesprek met een sprankelende jonge vrouw over Makkum, de Skearwinkel en haar hoedjes. Kortom, we zijn op bezoek bij een ondernemend rasvertelster die historisch besef heeft.
Want vertellen kan Durkje Hoeksema, getrouwd met Sybrand die op kantoor werkt bij constructiebedrijf Bakker in Workum, en moeder van Rik (19) en Hanna (17). Het is maar goed dat we alles opnemen op de voice recorder, anders hadden we zeker kramp in de vingers gekregen.
Hofleverancier
Eerst een mooie anekdote over de toekenning van het predicaat ‘Hofleverancier’, zoals de familieonderneming zich sinds 24 mei 2018 ‘bij Koninklijke Beschikking’ officieel mag noemen.
“Sybrand en ik hawwe ferline jier it wapen dat no boppe de doar hinget ophelle út Swalmen. Der is mar ien bedriuw yn Nederlân dat it wapen foar de Kening foar de hofleveransiers meitsje mei en dat is dęr yn Limburch. Sa’n wapen krijst net, dat moast nei de takenning fan in hiel trajekt úteinliks keapje. Wy hawwe in hiele rűnlieding yn it bedriuw hân doe’t we it wapen ynpakt en al meinommen op’e achterbank fan ús auto. Omdat we der in wike fakânsje achteroan knoopten, hawwe we in wike lang dat wapen meisleept. At we fan in plak tochten dat it net hielendal feilich wie dan die Sybrand it fan ’e achterbank yn ’e kofferbak. Doe’t we yn Makkum werom kamen hawwe ús mem en de jongste soan fan myn broer it onthuld!”
Het feest in Makkum wordt gevierd in de notaristuin, samen met de plaatselijke fietsenzaak in
dezelfde straat, die exact in hetzelfde jaar, 1893, opgericht werd. Tijdens dit bijzondere feest zijn er
800 gasten, waaronder de Commissaris van de Koning in Friesland, Arno Brok.
Rijke jeugd
Terug naar hoe het voor Durkje Hoeksema allemaal begon. Durkje blikt terug op wat ze “in rike jeugd” noemt, in het centrum van Makkum. Heit Jentje Hoeksema en Mem Zus (“Se hyt fan Johanna Suzanna Geertruida, mar se neame har allegear Zus”) uit Stavoren bestieren een kapperszaak annex sigarenwinkeltje. Heit is de kapper en mem doet de winkel. Sjouke, de broer van Durkje, is zes jaar ouder dan Durkje Klaske Hoeksema, vernoemd naar de beppe van moederskant. Durkje wordt geboren in het pand waar de familie nu al ruim 125 jaar een eigen kapperszaak heeft.
“At ik út skoalle kaam, wie ús mem der altyd mei in bakje tee. Heit stie yn’e kapsalon en ik siet in soad by him. Sjoch, dęr stie altyd de prullebak yn dat hoekje en dęr siet ik altyd op, want ik moast wol sitten bliuwe en net hin en wer fleane. Us heit hie allinne mar mannen te knippen en it wie hielendal blau fan’e riek, iederien siet te roken. Prachtige ferhalen hearde ik en ús heit knipte der wat yn om, die sa no en dan in trekje oan syn sigaretsje. Der hong in noflike en gesellige sfear. Fan doe ôf oan wist ik dat ik kapster wurde soe.”
Durkje gaat na de openbare lagere school (“We wiene doopsgesind en dy gongen net nei de Kristlike
skoalle”) naar de havo in Bolsward. Na twee jaar vervolgt ze die opleiding in Sneek op het Bogerman College. Dan begint ook het stappen (“Ik woe nei elk plak dęr’t in disko wie, it libben űntdekke”) en in Sneek wordt La Bohęme ( ‘It Lab’) voor de Makkumse, net zoals voor veel van haar generatiegenoten, a place to be. Na de kappersopleiding komt ze in 1993 bij haar ouders in de zaak en neemt ze samen met haar vader een dagdeel voor haar rekening.
Jentje Hoeksema stopt eind 2000 met de zaak en ook de verkoop van tabak en klompen wordt beëindigd. Durkje gaat vanaf 2000 alleen verder met de kapperswinkel. In 2007 overlijdt Hoeksema. Mem (79) woont nog altijd bij de winkel, al verhuist ze binnenkort naar Avondrust in Makkum.
Een rondwandeling door Makkum
“Makkum betsjut in hiel soad foar my. Ik kin net iens in wike sűnder Makkum, dan bin’k hiel űnwennich. Ik wol ek elkenien sjen litte hoe moai at it hjir is. Sa doch ik ek rűnliedings troch Makkum, de Stegetochten. Us heit naam my froeger altyd al mei en fertelde dan. Hij die ek fan dy kuierkes mei minksen en fertelde dan oer de oarloch, dat wie de reade tried. Ik mis ús heit noch elke dei. At der froeger ris wat wie, dan gong ik even nei heit ta. At dat no sa is, dan gean ik nei syn gręf en dan kin ik der wer tsjinoan. Ik rin moarns Makkum ek even om, ik doch der ynspiraasje op. Bij myn kuierkes fertel ik algemiener dan ús heit dat die. Ik gean by de fioelbouskoalle del, dęr bin ik grutsk op omdat der mar ien fan yn Nederlân is. Jan Scheepvaart, de keatsballe- en wantemakker, stiet ek altyd op it programma. Dy steegjes binne hiel bysűnder omdat der sa’n soad te dwaan is, it is skilderachtich.
Gerben Wijnja rekke der sa troch ynspireare dat hy der in boek oer skreaun hat, węr’t ik it foarwurd foar skriuwe mocht. Ik wol trouwens sels ek nochris in boek skriuwe oer wat ik allegear meimakke haw en de ferhalen dy’t ik yn de kapsalon heard haw. Yn’e oarloch hiene ús pake en beppe in Joadse hongerevakué en in in omke fan my as űnderdűker plak jűn, wyltst pake ek wol Dútsers yn ’e saak krige om te knippen en te skearen. Bęst heftich, krekt as dy gebeurtenis doe’t flak foar de befrijing fan Makkum seis minsken eksekuteare binne.”
Als Durkje het oorlogsverhaal vertelt, staan de tranen in haar ogen.
Hoeden van VanNuyen
In het boek dat Durkje Hoeksema ooit nog wil schrijven, zal ongetwijfeld ook een groot hoofdstuk gewijd worden aan hoeden, want sinds 2005 is Durkje ook een gepassioneerd hoedenmaakster.
“Ja, yn 2005 wie it safier dat ik mei in nije útdaging begűn, ik hâld fan apart en wat oars. Ik ha doe kursussen en worksjops by ferskillende hoedemakkers yn Nederlân folge. Sa krige ik ferskillende metoades űnder eagen en learde ik materiaaal en techniken kennen. Ik meitsje no op’e boppeferdjipping fan de winkel myn eigen hoeden. Op Prinsjesdag 2011 hat deputearre Sietske Poepjes, dy’t ek út Makkum komt, de hoedwinkel en it atelier iepene. Ik ferkeapje hânmakke hoeden en se kinne ek hierd wurde. Myn wurk en űtwerpen fan de hoeden doch ik űnder it pseudonym fan VanNuyen, neamd nei in hiele âlde adelike famylje fan ieuwen lyn”, vertelt Durkje enthousiast.
Voordat we de winkel en Durkje verlaten, wil de Makkumse nog even een selfie maken. Samen met een mooi hoedje op de foto.
Flamboyante Durkje schatert het uit, een levensgenieter pur sang!
Coverstory GrootBolsward/IJsselmeerkust, juli 2019
Foto: Jelly Mellema |
| |
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
