| |
 |
5 mei om 19:37 |
| |
Willem Santema
Dertig jaar geleden (in 1990) kwam het boekje 'Willem Santema, in fersetsman' uit, samengesteld door oomzegger Willem O. Santema en Henk van der Veer. De publicatie laat zich omschrijven als een beeldbiografie, waarin een royale bloemlezing gegeven wordt van de foto's en documenten die overgebleven zijn uit het leven van Santema. Het boekje is helaas niet meer te krijgen bij de boekhandel.
Historicus Peter Bak werkt op dit moment aan een biografie in proza, die naar verwachting later dit jaar uitkomt.
Bijzonder in het boekje uit 1990 zijn de transcripties van de brieven die Willem Santema schreef in zijn cel in de SD-Polizeigefängnis in het Brabantse Haaren.
Daarbij is ook de onderstaande brief (geschreven na 5 maanden gevangenschap en 4 dagen voor D-day) die de lezer op deze Bevrijdingsdag in 2020 nog eens laat voelen hoe waardevol de vrijheid werkelijk is:
Haaren, 2 Juni 1944
Beste Allemaal,
De maand Mei is weer achter den rug en de verwachte grote operaties zijn uitgebleven, zodat de eerste zomermaand wel zal brengen, dat vriend en vijand verwacht. We merken er hier weinig van. Zo af en toe eens wat golven vliegtuigen en wat mitrailleurgeschut, maar verder is het hier heel stil en rustig. 'k Had nooit gedacht, dat ik na mijn drukke leven mij zo bij de rust kan aanpassen. Een mens went overal aan en ik bezit gelukkig nog voldoende geestelijke reserve om mij in die rust te schikken. Het eten is nog altijd prima. We krijgen hier b.v. fijne erwtensoep waarvan iedere vrije burger zou watertanden. Ook de stamppot (met nieuwe groenten) is altijd voortreffelijk. Het brood is prima en voor de belegging zorgen jullie voortreffelijk met elkaar.
Zo gezien heb ik nog vele voorrechten en daarvoor probeer ik zo dankbaar mogelijk te zijn. Dit gaat in de meeste gevallen ook goed. Op verjaar- en feestdagen krijgt wel eens het heimwee de overhand en zie ik wat teveel op datgene wat ik moet missen.
Ik word dan weer spoedig tot de orde geroepen, zodat die momenten nooit van langen duur zijn. Tobben kan ik niet, Gode zij dank. Onder deze omstandigheden leert men de eeuwige waarden waarderen. 't Is toch gek, dat het eerst zo ver moet komen, dat een mens zich moet terugtrekken op zijn laatste zekerheden, voor hij daar voor rijp is. De kracht van jullie gebed en meeleven zijn a.h.w. dagelijks voelbaar. Ik ben dan ook aan God en mensen dankbaar, dat ik dit moge ervaren. De warmtegolf is weer voorbij.
Tjonge, jonge, dan valt het niet mee in ons kleine kamertje hoor. Uitzicht hebben we niet anders dan naar boven. Een stukje lucht, een paar boomtoppen en soms enkele vogeltjes, dat is alles, wat wij van de mooie natuur zien, en hiervoor zijn we al dankbaar. Er zijn zovelen, die het er mee moeten doen. De gevangenis zit vol. Er komen en er gaan. Mensen die naar huis gaan, anderen die de zwaarste straffen in de vorm van hun laatste reis moeten ondergaan en nieuwe komen met een hart vol onrust en onzekerheden. Hoe lang nog? God geve, dat het grote leed op deze aarde worde verkort. Zou er iemand zijn, die niet naar het einde van de oorlog verlangt?
Lieve Ouders, Broers, en Zusters, Familie en Kennissen, mijn hartelijke dank voor iedere vorm van meeleven.
Ontvang de hartelijke groeten van ons allen en in 't bijzonder van
jullie Willem.
 |
| |
