| |
 |
1 november om 08:35 |
| |
Kollum Omrop Fryslân 1 november
Taalstriid
Ik bin nyt su’n skerpsliper, mar an de andere kant hou ik wel fan un bitsje gedonder, wat dat angaat geldt foar mij ut adagium ‘ik hou nyt fan gedonder, mar ik kan nňch minder sonder’.
Kňrtleden had ik un diskussy met un eindredakteur over un bijdrage dy’t ik foar un blad skreven had. Ik was op besoek weest bij twee bruggewwippers, moai fňlk met nňch moaiere ferhalen. Dat gebeurde in de thústaal fan de beide mannen, de een in onferfalst Snekers en de andere in ut Frys.
Taal fyn ik belangryk, ut is nyt allienech
kommunikasymiddel, ut is feul mear. Toen ik oait as onderwizer begon in de Hommerts-Jutryp was ut foar mij wel dúdelek dat myn foertaal in de klas Frys weze moest. Ommers ut groatste deel fan de kyndes sprak toen, ik hew ut over eind jaren seuventech fan ’e foarege eeuw, nňch in ’e memmetaal. Ik hew ut Frys anleard, út praktise en pedagogise overwegings. Later ontdekte ik ok nňch us dat ut Frys un hele rike taal taal is.
Nou sufeul jaar later komt mij ut aktyf brúken fan ut Frys faak heel goëd út. At ik as sjoernalist op stap gaan búten de stadsgręnsen fan Sneek merk ik dat minsen ut waardeare dat se hun persoanleke ferhalen ut liefst in hun eigen taal fertelle magge. At minsen in hun eigen taal swemme, dan is ut goëd, dan het ut krekt un demęnsy mear.
Teruch naar de diskussy met de eindredakteur, prima fakman anders. Hij strúkelde der over dat ik de beide bruggewippers in hun eigen taal sitearde. ‘Ik weet zeker dat veel lezers na de eerste alinea al zullen afhaken omdat ze geen Fries of Snekers kunnen lezen.’
Hoppa! En dan gaat dizze jonge in de anfal, nyt in de ferdedeging want dat hew ik froeger in de Sneker Noorderhoek wel ouleard: altyd un stap naar foaren doën, al binne se ok un kňp groater as dij.
Myn troef is dan faak om su praktys mogelek te bliëven. ‘Dou fynst spitech dat minsen ut ferhaal nyt lezen kanne omdat ik ut Frys en Sneklers op papier brúk. Dat ik de minsen dy’t ik interviewd hew dęrmet recht deen hew. At je ut skreven Frys en ut skreven Snekers noait onder ogen krije, hoe in de goedechheid salle je de kaans dan krije om dy talen te learen? Ik bin su fatsoënlek om de lezers dy kaans te geven!’
Der onstond dus taalstried en dęrbij speule ferskillende sosiale faktoaren, taalhouding en foaroardelen un rňl. Dat de posisy fan ut Snekers onder druk staat is foar mij su dúdelek as’t mar kan. Met ut Frys is ut al krekt su. At je beide talen nyt mear aktyf brúke, is ut over en út. Fragen hoe fer je met ut Frys ňf Snekers komme, binne folkomen inrelevant. Ut gaat der om hoe dyp je met un taal komme! Ja, ik had ut der al earder us over.
Snekers en Friezen, brúk teugen mij jum eigen taal en ik sal ut opskriëve, al hewwe jum faak gyn flau hoe’t dat mut. Dęr ręd ik mij wel met! En anders de eindredakteur wel.
Alhoewel…
|
| |
