| |
 |
8 november om 09:02 |
| |
Kollum Omrop Fryslân 8 november
Rituelen
November is foar mij altyd de maand fan inkear. Dat begint al met Allerheilgen en Allersielen op 1 en 2 november. Roomse maten fan mij wize nòch al us met un priemend Griffemeard finkerke naar de Protestanten en sêge dat ut hun gedenkdagen binne en dat Finen gyn rituelen hewwe. Ut sal wel, mar maak futdaleks de kanttekening dat je noait alle minsen, òf ut nou foetbalsuppòrters òf kerkfòlk is over één kam skeare mutte. Da’s dom gedrach.
As goëdlovech Griffemeard jonkje fan toen hew ik tòch aardech wat rituelen metkregen, ut kan ok weze dat ik dy rituelen eigen maakt hew.
Een fan dy rituelen was sundachsmòrren na thúskomst út de Noarderkerk an ut Bolwerk. Oans fadfer tilde mij dan op en ik sweefde un momentsje tussen hemel en aarde om ferfòlgens un silveren dubbeltsje met dêrop de beeltenis fan Juliana in ut swart omraande gleufke fan ut groëne VU-blikje te doën. Dat blikje met dêrop de nou nyt bepaald froleke troany fan de foarman fan de Kleine Luyden, Abraham Kuyper, sach mij streng an. Ut blikje stond boven op de gangspiegel. Abraham Kuyper was de groanlêger fan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Dat geld út dy blikjes kwam ten goede an konkrete doelen, su as un medise fakulteit òf un sikenhús. Dy gave hat foar mij wat ritueels, al sal ik der toen nòch nyt un soad fan begrepen hewwe.
Un ander sundachs ritueel speulde um ou op de Algemene Sneker Begraafplaats. Dêr ging ik elke sundachmòrren na de koffy en Spoetnik tegare met oans fader naar toe om te kuieren. Pappe fertelde dan over de minsen dy’t der begroeven leiden én we gingen dan altyd naar ut kyndergrafke met ut beeldhoude witte dúfke. Dat fon ik echt heel sielech, dat ut kyntsje dêr lei, ut maakte groate indruk. Wat ok indruk maakte waren de betonnen pishòkjes foar bij de ingang fan ut begraafplak, flak bij ut hús fan Tonkes de doadgraver.
In dat hús is sinds 2017 un plak dêr’t besoekers un bakje koffy en un lústerend oar krije kanne. Minsen komme dêr even tòt rust, omdat rouwen hard werken is. De rouwende fine un warme en smûke omgeving súver un ritueel plak.
Ik hew ferlet fan rituelen en fòlgens mij bin ik nyt de enege in dizze núvere polarisearende tyd. Ik wurd nou nyt bepaald fleurech fan de sufeulste stamgast an de talksjotafels in de Hilversumse bubbel, súden al dy lui kicke op un bitsje andacht?
Dizze week is ut wear Sint Maarten, un feest dat ik feul moaier en waardefoller fyn as ut út de States overwaaide Halloween.
Over ut Sint Maartenfeest, foar mij ok un ritueel, skreef ik oait ut fòlgende fers, wêr’t ik nou met ouslút:
Road road ròkje
op 11 november
in optocht
achter de Harmony an
starte bij de speultún
fan Húsman
de halve Noarderhoek
deursjouwe met
selfmaakte lampioens
mar na ouloop
nyt bij de deuren
langs om te skoaien
dat wú oans fader
nyt lije
‘machst thús in ’e winkel
wat foar unstúver útsoeke
en singst foar moeke mar
eefkes fan road road ròkje’
|
| |
