| |
 |
9 september om 09:00 |
| |
Kollum Omrop Fryslân
Oarlňchslittekens
Bamm! Dy kwam even binnen foarege week op un doadgewoane dinsdachavend in de Groate Kerk fan Sneek. Oud-Sneker Sybrand van Haersma Buma hield un indrukwekkende toespraak op ’e avend dat der un bijeenkomst ňrganiseard was om te herdenken dat ut 75 jaar leden was dat ut braanskilderde glas-in-load Befrijdingsraam onthuld wurdde.
Un moai inisjatyf fan un kommissy dy’t mear fan disse aktiviteiten ňrganiseard in de fraai restaurearde Groate Kerk an ut Oud Kerkhof.
Ik wurdde tidens de toespraak raakt toen de oud-Sneker út ut burgermeestersgeslacht disse sin útsprak: “Het laat zien dat een oorlog niet voorbij is als de wapens zwijgen en de vrede is getekend.”
Dy sin kwam echt binnen en fňrmde fňlgens mij ut hart fan Buma syn toespraak. Mar węr hat ik dy sin faker hoard? De titel fan ’e bundel ‘Is frede wier itselde as gjin oarloch mear’, fan Friese skriëvers út 1981!
Na ouloop sprak ik met Buma, teugenwoardech burgemeester fan Liwwarden su as bekend, en fertelde dat dy passaazje mij raakt had. “Ik wist tot nu toe niet van het bestaan van die bundel’, antwoardde Buma.
Wat maakte de toespraak nou bysňnder? Ut persoanleke! De kleine Sybrand dy’t an ’e haan fan syn fader, burgemeester Bernard Buma fan Sneek, naar ut gemeentehús fan Wymbrits toffelt. Om dęr in ’e hal naar ut bňrstbeeld fan syn pake, de fersetsman te siën, omkommen in konsentrasykamp Neuengamme. Su ging dat blykber, in oarlogen sterve minsen.
Na ’40-‘45 ging ut leven ferder. De jaarlekse doadeherdenking in Sneek leek foar Sybrand syn fader un burgermeesterleke seremoniële handeling.
Later realisearde Sybrand Buma dat ut helemaal nyt su fanselfsprekend was, dat syn fader 23 jaar un kraans lei bij ut oarlňchsmonument fan Sneek.
“Pas veel later ging ik beseffen en ook aan mijn vader merken hoe groot het litteken was die deze oorlogswond bij mijn vader had achtergelaten. Het was er: onuitgesproken maar altijd aanwezig.”
Hast 80 jaar nadat syn fader foar syn ogen oufoerd wurdde, sat ut nňch allemaal in ut hoofd fan syn fader fertelde Sybrand.
Dat besef, dat raakte Sybrand en raakte mij: In 2100 woedde de oarlogen fan nou nňch hieltyd in ’e hoofden fan’e kyndes fan nou.
Ut was mús en de músstil in ’e Grote Kerk fan Sneek toen Sybrand Buma disse konklúsy trok en útsprak.
En terecht: Hier paste ok allienech mar stilte.
https://www.omropfryslan.nl/fy/nijs/16811942/de-toan-fan-henk-van-der-veer-oarlochslittekens
|
| |
