| |
 |
3 november om 20:24 |
| |
Der is neat om ględ te striken...
Boppesteande is de titel fan de biografy dy't Doeke Sijens oer syn omke de skriuwer Trinus Riemersma (1938-2011) skreaun hat. Ik ha it boek juster oanskaft en der it hiele wykein fierder yn lęzen. Prachtich boek!
Doeke skriuwt tige lęsber. Ik sil it boek resinsearje foar de Friesland Post. Ik skriuw oer de dingen dy't yn it boek stean, net oer wat der net yn stiet!
Ik wist dat Doeke Sijens mei it boek dwaande wie, mar ha gjin kontakt mei him socht om te fertellen dat ik regelmjittich kontakt mei Trinus hie. Dat ik űnder oare syn manuskripten lies.
Ter illustraasje helje ik de dachboekfragminten út maart 2011 oan, doe't Trinus ferstoar.
Ter illustraasje helje ik dit dachboekfragminten út maart 2011 oan, doe't Trinus ferstoar:
16 maart om 18:10
Groetnis Trinus
“ Nyt dat der un "oorzakelijk verband" is (of toch wel...?), maar op 't moment dastou un blogje skreefst over Trinus, is de skriver in het MCL overleden.
Ik hew even geen beter nijs...” Dit mailtsje kreech ik fanmňrrenfroech fan één fan de LC-redakteuren. Ik skrok mar wist ok dat dit gebeure sú. Allienech komt ut nieuws fan Trinus Riemersma syn overlijden tňch as un dief in de nacht. Ok ik wist dat bij Trinus de kanker wear teruch was, ommers hij skreef der self over in syn kollums. Rau en hard, su’t hij dat kon. Dat ik gisteravend nou over Trinus skreef, miskyn wel eksakt op ut moment dat hij ut hier foar ut hier-na-maals ferliet is miskyn un bizare toefallechhyd, mar mear ok nyt. Dit wurdt gyn I.M., earder un antal persoanleke herinneringen an Trinus en dan ok nňch heel hap & snap.
Begin jaren tachtech fan de foarege eeuw kom ik Trinus Riemersma foar ut earst teugen. In boekfňrm. Ik lees dan syn roman ‘Fabryk’ foar myn literatuurlijst Frysk l.ű. Ik bin onder de indruk fan dit boek. At ik syn poëzy in hannen krij bin ik helemaal lyrys! Miskyn wel nieuwsgierech foar jum om nou te lezen węrom’t ik dat boek en dy poëzy su moai fon, węrom’t ik su lyrys wurdde. Nee, doën ik hier nyt. Later miskyn nňch us.
In desember 1984 bin ik bij Trinus syn promoasy tňt dokter in de letteren an de Vrije Universiteit fan Amsterdam. Ik bin dan één fan syn learlingen Frysk MU. Ik fon Trinus nyt su’n sterke learaar, mar de readers dy’t wij fan um kregen waren prima! Wat oans in dy jaren bynt is de Fryske literatuer! Later kom ik Trinus teugen as lid fan de Koperatieve Utjouwerij, ik wurd ok lid fan de KU. Trinus fraagt mij tegare met syn oomsęger, Doeke Sijens, om ut júbileumboek fan de literęre útgeverij te skrieven. Doeke en ik nimme de bealechfol werk an en Trinus begeleidt oans op mear as ‘ foartreffeleke wize ’.
Ik interview Trinus dan ok foar ut boek. Hij nimt gyn blad foar de moan, su as hij noait doët. Myn ferhouding met Trinus is goëd en hij stimulearde mij geweldech om te skrieven. Hij froech mij ok regelmatech, krekt as syn literęre maat Josse de Haan, om myn fersen bij de KU en later bij hun gesameleke útgeverij Venus út te geven. Ik hou myn públikasy’s in eigen behear, lekker eigensinnech.
Mar de groatste stimulaans fan Trinus krij ik tňch wel as hij mij syn manuskripten stuurt met ut fersoek dy te lezen en te beoardelen. Un skriever węr’t ik bij opsach, dy’t mij om un literęr oardeel froech! Ik doën ut graach en helemaal at ik merk dat hij myn ‘ goerie ’ ok nňch serieus nimt.
Metlezer
Nou wel un foarbeeld. In november 2005 krij ik un novelle fan Trinus onder ogen met ut fersoek om hem te fertellen ‘ oft dit ferhaal de muoite fan útjaan wurdich is? ’ In de brief skrieft Trinus ‘ Hjirby de novelle De wrekingel.’ As titel fan ut manuskript lees ik ‘ De wrekfűgel ’ en as ut boekje in 2006 ferskynt het ut as titel ‘ De Fűgel ’. M.a.w. de maestro nimt suggesty’s fan syn metlezers an!
Op 14 júny 2008 loop ik de laaste kilometer fan de Slachte met myn learmeester op, ut is un plezierech wearsien. We gaan tegare op’e foto. Ut is futdaleks de laaste kear dat wij kontakt hewwe. Ik fňlch Trinus dan nňch in syn LC-kollums. Ik geniet der fan. Tňt ik lees dat Trinus wear siik is, dat de kanker de kop wear opsteekt. Trinus wil krekt as de earste kear dat de sykte bij um konstateard wurdde nňch nyt doad. In de betreffende kollum skrieft hij dat der fňlgend jaar wear un Slachte is dy’t hij metlope wil. Un moai doel om foar ogen te houwen. Spitech genoech sal Trinus de Slachte fan 2012 nyt mear metdoën. Ik had su graach dy laaste kilometer wear met um oplope wille. Want ik hew de man selden su útbundech sien as toen op dy júnydach in 2008!
Un heel ander beeld as dy mankelike foto dy’t fandaach op de digitale LC staat. Miskyn fond Trinus wel helemaal gyn soademieter an al dy sabeare literęre mantsjes en wyfkes út it Fryske sirkwy. Gyn R.I.P. nee gewoan groetnis Trinus!
In 1995 skreef ik ut folgende fers foar Trinus Riemersma, nadat hij syn tweede Gysbert Japicxpriis kregen had.
Foar Trinus
Ut gaat in'e literatuer nyt
om de beroerde ňf brike ferhalen
mar om'e persoanlekheid fan'e skriever
met syn lek en brek jaseker
om de man dy't met en deur
syn werk un stukje rúmte ferovert
foar hem en syn húshouding
om te leven en te ademhalen
sonder dat gefecht is
literatuer lak en kak
ut sú aardech weze at suks
nyt allienech na je doad wurdeard werd
Henk van der Veer
15 maart om 19:03
Atoomangst
Wat gebeurt der na de tsunamy? Dy fraach is momenteel heel aktueel, je hoeve de TV mar an te setten, de kranten mar open te slaan ňf ut internet te fňlgen en ut nieuws út Japan stroomt binnen. Ik wurd der súver beroerd fan, mar ik bin nyt angstech ňf in panyk. Om de doadeenfoudege reden dat Japan wel héél erg fer fan Sneek ou leit. An de andere kant is ut ok su dat Japan freeslek dichtbij is: op’e deurmat, in de húskamer en op myn pc-skerm.
De RAMP fan Japan is deur alle moderne media binnen no-time binnendrongen in myn leefweareld. Aktueel is de atoomangst, dy’t f’ral ingeven wurdt deur ut feit dat de measte minsen niks ňf amper niks fan kernenerzjy afwete. Ik ok nyt. Ik probear dat gemis an kennis goëd te maken deur te lústeren wat de deskundegen mij wiesmake en ik lees út myn eigen bibleteek wat ik over ut onderwerp staan hew. Dat is mar un ferrekte klein bitsje. ‘ The day after-Hoe overleeft U een kernoorog ’ ( 1981 ) is un titel dy’t ik fanmiddach deurbladerd hew en ut intrigearende boek fan Trinus Riemersma: ‘ Nei de klap ’ ( 1999).
Toen Trinus in 1998 bezech was met ut skrieven fan syn roman het hij myn eksemplaar fan The day after brúkt as achtergroaninfňrmasy. Ik hew toendertyd syn manuskript ok twee kear kritys lezen en anfullingen e.d. geven. In The day after wurdt info geven hoe’t je un nucleaire ramp overleve kanne. Trinus Riemersma skreef met Nei de klap ( ut boek wurdde in 2001 ok fertaald in ut Nederlaans ) nyt allienech un intrigearende roman, mar ok un wanhopege roman. Wat gebeurt der na de klap? Hij doët dat op metslepende wize en heel realistys.
Wat Trinus in 'Nei de klap ' skrieft liekt surrealistys, mar wat der op dit moment in Japan gebeurt leit de realiteit wel ferrekte dichtbij even google en je binne bij Fukushima !
 |
| |
