| |
 |
5 september om 17:14 |
| |
Gister sloat ik myn dachboekfragment ou met un fraach over wat nau krekt un 'Ouwewievesomer' is. Johan Veenstra mailde dat "Ooldewievezoemer staot niet in et Stell. Woordeboek, mar ik vien et een mooi woord. Ik gao et gewoon mar es bruken en maek d'r op die meniere wel een Stellingwarfs woord van."
Uteraard fyn ik ut ok un moai woard en brúkte ut dęrom ok in myn dachboekstukje. En hoe bestaat ut, ik las fandaach op teletekst ut folgende:
"Oudewijvenzomer
Een periode met mooi najaarsweer wordt ook wel oudewijvenzomer genoemd, maar over de datering van dit begrip bestaan misverstanden. Volgens oude gezegden mag alleen warmte rond 8 november zo worden genoemd, maar volgens klimatologen gaat het om warme dagen tussen 17 en 25 september. Oorspronkelijk komt het begrip uit de Noordse of Germaanse mythologie, waarin noodlotsgodinnen wevend of spinnend werden afgebeeld. Ze beeldden daarmee de menselijke levensdraden uit. De term "oudewijven" is waarschijnlijk terug te voeren op een vrouwelijke watergeest met lange witte haren. Later werd het toegeschreven aan oude breiende vrouwen en aan veldspinnen die bij rustig nazomerweer lange draden spinnen.
De verwarring is begrijpelijk want het najaar kent verschillende oplevingen van de zomer met uiteenlopende benamingen. In Nederland en Vlaanderen wordt een zomerse periode rond 29 september wel Sint Michielszomertje genoemd, begin oktober heet dat kranenzomer, rond 11 oktober Sint Gummaruszomertje en 11 november spreekt men van de Sint Maartenszomer.
De Zweden noemen mooi nazomerweer Brittazomer, afgeleid van de heilige Brigitta (8 oktober), in Tsjechië spreekt men van de Sint Wenzelszomer (28 september), Engeland noemt het "St. Luke's little summer" (18 oktober), Frankrijk "l'été de St. Dénis" (vanaf 9 oktober) en Italië noemt warmte rond midden oktober de zomer van Theresia. Duitsland kent naast de "Altweibersommer" (eind september) ook "Allerheiligensommer" (begin november) en het noorden van de Verenigde Staten staat de nazomer bekend als "Indian Summer". Rusland heeft de "babje Ljeto", wat vrouwenzomer betekent. Een verklaring zou zijn dat de Russische zomer maar kort net als het geluk dat een Russische vrouw in haar leven heeft."
Súden dy teletekstskrievers myn dachboek dan ok leze? De taalrykdom fan 'ouwewievesomer' is met dizze sitaten wel dúdlek maakt!
|
| |
