| |
 |
6 november om 19:24 |
| |
Nieuwe bundel van Alex van Ligten: ‘Bij liefde hoort een gezicht’
Sneek- Morgen wordt in het koor van de Grote- en Martinikerk een bundel van emeritus predikant Alex van Ligten gepresenteerd: Bij liefde hoort een gezicht. “Het zijn gedichten en verzen bij de liederen die in het Grote Voorleesboek staan”, zegt Van Ligten. Een kort interview met de auteur.
Waarom hoort bij liefde een gezicht?
“Omdat jij, wanneer je aan liefde denkt, meteen een beeld van iemand voor ogen hebt. Misschien, als je met die iemand samen kinderen hebt, staan de kinderen er ook nog bij, maar bij mij werkt het zo: als ik aan liefde denk, dan denk ik aan Noor. Daarom staat een foto van haar op de voorkant van het boekje. Ze wou eerst niet en toen heb ik gezegd ‘het is een keuze, of jij of ‘Het gezicht op Delft’. Maar ik wist niet of op daar nog rechten op zaten en ben dus blij dat Noor alsnog toestemde!”
Ik denk bij liedjes toch eerst aan popsongs of het Nederlandtalig repertoire. Maar jij gebruikt in je boek bewust het woord liedjes en niet liederen, gezangen of hymnen? Leg eens uit.
“Het zijn natuurlijk wel plechtige dingen waar we het over hebben. Maar ik wil af van bedompte woorden als ‘gezang’ of ‘liederen’, en ‘liedjes’ klinken vrolijker. Er zijn trouwens volgens mij veel meer overeenkomsten tussen het Nederlands repertoire en de Bijbelse liederen dan verschillen. Al gaat dat ook weer niet voor alle Nederlandse liedjes op.”
Waarom wilde je een nieuwe bundel?
Omdat het nog niet eerder gedaan was. We zijn rijkelijk bedeeld wat de Psalmen betreft en het Hooglied. Het zijn altijd de standaard poëtische teksten uit de Bijbel, die bewerkt worden en op tal van manieren geschreven en herschreven. Eigenlijk was dat met een aantal liedjes in de Bijbel nog niet zo. Er waren er zelfs een paar bij die ik nog niet kende toen ik aan het schrijven begon. Ik begon met Jona, de eerste keer was het een prachtige letterlijke vertaling, goed verantwoord, schitterend vertaald. Nijhoff had zich er niet voor gegeneerd. Toen dat lukte, om de uitleg in het lied te leggen en niet in de preek erna, dacht ik, als dat zo is, zijn er misschien nog wel meer van die teksten. Ik ben het daarna structureler gaan bekijken. Ik kwam daardoor bij Jesaja een lied over een hoer tegen en bij Ezechiël klaagzangen over Tyrus en Egypte. Die liederen kwamen uit de context naar mij toe lopen. Dat over Egypte gaat bij mij dan ook over hoe het in Amerika na de Tweede Wereldoorlog reilt en zeilt. Arrogante machthebbers die maar denken te kunnen doen wat ze willen. En dat van Tyrus, ik weet niet meer hoe het kwam, maar er zit iets in die tekst waardoor ik dacht: dit gaat over Harvey Weinstein. Door een soort van gesprek met het oude liedje kwam er een nieuw liedje. Zo is dat een beetje gelopen.
Staat er meer poëzie in de Bijbel dan wij denken?
“In de Bijbel staan stukken die achter elkaar zijn opgeschreven en alles weg hebben van proza, maar in wezen gewoon poëzie zijn. Kijk maar eens naar Prediker, dat is voor mij een gedicht, een liedje!”
Kun je in het kort omschrijven wat voor bundel ‘Bij liefde hoort een gezicht’ is?
“Het zijn liedteksten uit de Bijbel, die van alles behandelen en die heb ik op mij in laten werken en soms van mijn commentaar voorzien omdat ik het er niet mee eens was, of vond dat er nog wat bij moest. Een van mijn meelezers zei: ‘Je hebt het klaargespeeld om in die paar bladzijden een soort overzicht te geven van alles wat er aan de orde komt in de Bijbel.’ Het hele samenspel van verbond,vertrouwen, vredesverlangen, visioenen en ga zo maar door. Dat allemaal in de context van onze wereld, hoe wij de dingen ondergaan. Bij ieder vers heb ik er nog een toelichting bij geschreven waardoor ik er op gekomen ben, of over de context.”
Hoe lang heb je aan deze bundel gewerkt?
“Een dik half jaar. Ik ben zelfs ’s nachts nog wel eens uit bed gegaan om aan de teksten te werken, zo fanatiek werd ik. Het is een soort puzzel waarmee je bezig bent. Opeens denk je dan van dat roze stukje met dat groene randje moet daar. En dan kon ik het niet laten om het er ook meteen neer te leggen. Voor mijn lieve Noor was het wel een enerverende periode. Als ze dan thuis kwam na een drukke dag op school, moest ik mijn nieuwste teksten laten horen en dan zei wel eens ‘daar gaan we weer’.” Zij had toen ik begon ook een rake uitdrukking voor het werk: omdat het eerst sterk aanleunde tegen de wijze waarop Huub Oosterhuis de psalmen heeft hertaald, vroeg ze: ‘Heb je vandaag nog wat verhuubt?’ ”.
Voor wie heb je dit geschreven?
“Voor mensen die niet meer op een traditionele manier geloven en die vermoeden dat er ook nog anders naar de teksten valt te kijken. Niet meer zoals het lezen uit de Bijbel en vervolgens zeggen ‘sa is’t en net oars’. Ik was er zelf over verbaasd wat er allemaal uit zo’n tekst komt aanlopen. Als je die teksten een beetje de ruimte geeft, dan kan het veel kanten uit gaan. Ik heb zelfs nog dingen ontdekt. In het scheppingsverhaal bijvoorbeeld, hoe vaak heb ik dat niet voorgelezen? Ik besloot om het God zelf maar eens te laten vertellen, je hoeft niet altijd te lezen van ‘en toen deed Hij dit en toen deed Hij dat’. Ik kon hem vragen ‘wat heb Je eigenlijk gedaan?’ Toen kreeg ik verrassende dingen. Bijvoorbeeld dat het mooie van zo’n vertelling in de vorm van een scheppingsweek is, dat er na elke week weer een week komt en dat het scheppen gewoon door gaat. Dat had ik mij nog nooit zo gerealiseerd.”
Maar eerlijk gezegd heb ik niet zo’n duidelijk lezerspubliek voor ogen gehad. Vond jij het mooi? Ja? Dan heb ik het voor jou geschreven!”
‘Bij liefde hoort een gezicht’ is te bestellen via het emailadres van de uitgever: info@denyl.nl en kost € 17,50.
|
| |
