| |
 |
7 febrewary om 08:30 |
| |
Mr. G. B. J Hilterman, de Kouwe Oarlòch & Gee Dee Jee
Ik bin un kyn fan’e Kouwe Oarlòch. Ik wurdde groat in un tiid dat Mr. G.B.J. Hilterman op sundachmiddachs syn toespraken op’e radio hield. We moesten dan stil weze fan oans fader at G.B.J. de Toestand in de Wereld besprak. Om nou te sêgen dat je der froleker fan wurden, nee nou nyt bepaald. Su belearend, su seker fan syn rechts-liberale eigen gelyk, bij ut paternalisearende om’t ou.
Myn fader en feul fan syn generasygenoaten dochten der blykber anders over. As jonkje maakte ut anders wel indruk op mij, dy radiotoespraken. De man had un apart stemgelúd. At ik ut dekseltsje fan un gelúdedoaske út myn bovenkamer foarsichtech opendoën hoar ik dat núvere, wat slissende gelúd su wear. Apart dat je gelúden blykber ok opslaan kanne. Krekt as de geur fan sprútsjes trouwens.
Ik fon dy Mr. G. B.J. Hilterman un wat un mystike figuur. Wêr stonden dy inisjalen foar? Dêr kwam ik pas feul later achter. Dy gelearde man, wat dat aureoal had hij, hite fan Gustavo Bernardo José Hiltermann. Syn ouwelui noemden hun soan trouwens gewoan fan Gustaaf Bernard Jozef, mar omdat hij in Buenos Aires geboaren wurdde, op 1 mei 1914, kreech hij dy Spaanse foarnamen, omdat de Argentijnse wet allienech Spaanse namen toestond. Overigens had dizze Mr. G.B.J. Hilterman Workumer foarouders, mar dat tersijde.
Mar liëfst 43 jaar besprak Mr. G.B.J Hilterman de Toestand in de weareld, fan 1956 tòt 1999. Dúdelek gyn eendachsfliech. Hij gaf radiokommentaar op de internasjonale polityk. Dat was nòch fer foar ut woard kollumnist laat staan flogger útfonnen was. Dizze man foëlde um thús in de Kouwe Oarloch en hij moest niks hewwe fan alles wat naar Ruslaan rúkte.
Bij oans thús hoarde ik myn ouwelui ok wel us praten over Dé Rus! Gyn flau benul wie’t dat was. Se hadden ut noait over de Russen, nee evech en altyd over Dé Rus. Je súden der doadsbenaud fan wurde. De groëne blikjes met noadrantsoënen onder trap bij oans in de gang, dêr’t we sitten gaan moesten at de bom falle sú, gaf nòch un bitsje hoop. We súden nyt futdaleks ferhongere.
We binne nou krapan un kwart eeuw onderwech in de 21ste eeuw en de geskiedenis liekt sich te herhalen. Un nieuwe Kouwe Oarlòch is bezech. Ut binne altyd dy grizelege mantsjes, in militêr kostúm òf strak in’t pak, dy’t bepale òf der fochten wurde sal ja òf nee. Ròtkearels dy’t oarlòchstaal útslaan. Faak mannen op leeftyd. Wêr ging ut ferkeard met dy hampelmannen. Wêrom binne ut in de moderne tiid hast noait frouwen dy’t an’e macht binne. Ut sú sumar un Kouwe Oarlòch skele kanne!
Ondertussen denk ik hieltyd faker an de Oekraïne: Sú dé Rus dêr dan komme? Ik weet wel dat ut gewoane fòlk altyd de pinuut is, dy wille gyn oarlòch.
Of ut nou Russen òf Oekraïners binne. Wat ik oait fan myn geskiedenislearaar Gerrit de Jong learde is dat oarlòch in essênsty gaat om de stryd tussen arm en ryk.
En dy mening fan Gee Dee Jee deel ik graach op dizze maandachmòrren!
|
| |
