| |
 |
28 febrewary om 08:25 |
| |
De sirenes loeie op’e earste maandach fan ’e maand
Op’e dach dat oans moeke geboaren wurdde, nou 109 jaar leden, fiel ut Russys leger Oekraine binnen. Ik was krekt bezech om un stukje te skriëven foar de ‘Toan fan’. Mar op sukke momenten eamel je fanself nyt over 100 jaar KING-pepermuntsjes. Skriëf je gyn anekdoates over hoe’t je as kyn op ’e bikkelharde kerkbanken fan’e Noarderkerk in Sneek op dat Griffemearde junkfood saten te sabbelen. Dat was trouwens ok in’e tiid fan’e Kouwe Oarlòch.
Ondertussen is ut al wear rúm 30 jaar leden dat de Muur in Berlyn fiel, su’t ut su moai in de geskiedenisboekjes staat. Dat gebeurde op 9 november 1989 om eksakt te wezen en om ut persoanlek te maken: de dach dat ik dat nieuws hoarde sat ik in ut oud papier foar foetbalklup HJSC!
Ik hoar ut een fan myn oudpapier-maten nòch sêgen ‘De Muorre is fallen!’ Ik docht earst noch ‘De Muorre’? Hoe kan un ‘Muorre’ nou falle, ut waait ommers helemaal nyt!
Achterou besiën waaide der toen wel un ieskouwe wyn fanút ut Oasten al dochten se dêr in ut foarmalech Oastblok dat ut Groate Foarjaar begonnen was met Gorbatsjov foarop.
Lauloëne, helemaal gyn einde fan de Kouwe Oarlòch. De Sovjet-Unie mocht helemaal nyt metspeule in ut Nieuwe Europa, foar de groatmacht was gyn plak. Ut Izeren Gerdyn skoof un endsje ferdop gewoan wear dicht en West-Europa sach letterlek un andere kant út.
De eardere Sovjetrepúbliken as Georgië en Oekraïne ( = grênslaan!) kwamen letterlek tussen de NAVO en Ruslaan klem te sitten. De asymmetrise ferhouding tussen Rusland en de rest van Europa wurdde dêrmet in beton goaten.
Dat eskalearde in 2014 met wat dan su sinys ‘de Oekraïnse-krisis’ noemd wurdde. Nou acht jaar later, gaat ut foargoëd mis en falle de earste bommen op Kiev. Hoar ik un klein kyntsje angstech gúlen en om hulp roepen, siën ik un machteloas oud wiefke met bebloede kleding in de straten fan Charkov omdoalen. Wurdt der un peardedeken over de earste doaie Oekraïnse soldaat útspreid.
Hoe su ‘ut kwam folkomen onferwachts?’
Ut begon al op 9 november 1989 toen de Muur fiel en der eentsje fan dy lannen nyt metspeule mocht. Hun Muur, delhaald deur ut Westen. Een fan dy tròtse jonkjes achter syn selfboude Muur fan Haat, un folkomen deurdraaide idioat, het dêr nou de macht in hannen, en gaat as un bloëddurstege Barbaar te kear. Freeslek en folkomen ferwerpelek.
Deselde oarlòchsuchtege dwaas, (‘don’t call his name’) dy’t tòt foar kòrt moai wear & lange dagen speulde met weareldleiders an belachelek lange tafels, al was der niks te rêden!
Nou febrewary 2022 is ut openlek oarlòch en òf we dit nou ut begin fan un Derde Weareldoarlòch noeme òf nyt, dy arme arme Oekraïners sal ut wurst weze. Oarlòch is oarlòch, is sowieso sinloas.
Ik denk an al dy gewoane minsen dy’t gyn oarlòch wille mar gyn kant útkanne doadsbenaud wat de hearen in strakke pakken met kouwe kille witte gesichten nòch mear foar hun in petto hewwe.
Ut is is fandaach 28 febrewary, fòlgende week maandach, op de earste fan de maand, loeie de sirenes wear fanút ut sentrum fan myn stadsje. Wakker wurde!
Oarlòch is dichterbij at je denke! En de sirenes loeie mar en de sirenes loeie mar…
|
| |
