| |
 |
9 òktober om 10:57 |
| |
Dichter in de nacht III
Blauwe jeiter, de geur fan blauwe jeiter bliëft na al dy jaren hangen. Je fergete ut noait wear. Gisteravend kwam de stank fan rottende aarde boven toen ik in un moerassech stukje rytlaan an de boarden fan de Houkesloat, dicht in de buurt fan de Sneekermeer, doadstil ston te wachten op un haanfol natuurfreaks. Ut skoalnetwerk Sneek fan ut IVN, un aktieve natuur- en edukasy groepearing, had mij fraagd òf ik metdoën wú an de Nacht fan de Learkracht. ‘ De wàt?? ’ “ De Nacht van de Leerkracht. We willen met een groep leerkrachten in het donker het veld ingaan om daar met elkaar de nacht en stilte te beleven ”, su gaf Guido Lek mij in un mail an. Ik kreech Guido ok nòch an de telefoan. Syn stem klonk sympatyk, un bitsje sweverech figuur beeldde ik mij in. Dat ik sei ‘ ja ’ op syn fersoek om fersen over de nacht foar te lezen. Gisteravend was ut sufer.
In ut gebou fan RC De Potten houdt Abel Jagersma un kòrte mar útermate boeiende lezing over nachtflinders. Noadgedwongen binnen, want ut is te koud en te fer in de tyd om nachtflinders te fangen. Fol passy praat Abel over de nachtmotten. De meast poëtise namen gaan over de tafel: Fan fliegende húsmoekes ( Noctua pronuba ) en Oranje Wurtelboarder ( Triodia sylvina ) tòt de Nachtpauwooch ( Saturnia pavonia ). Ik ferbaas mij over de kennis fan Jagersma. Noait weten dat der in Nederlaan 2000 soarten nachtflinders foarkomme. Feul en feul mear as de 70 soarten dachflinders. Sommege soarten nachtflinders hewwe sukke ekstreem groate foëlspriten wêrmet se wyfkes al op kilometers oustaan rúke kanne.
Eddie is flearmússpesjalist
Na dizze miny-lezing stappe we naar búten de nacht in. In de buurt fan ut somerdach smoardrukke Pottegebiëd is ut nou doadstil. Ik staan met un foar mij wildfreemde groep in de neare nacht en hoar de nachtgelúden. Un Blauwe Reiger dy’t opspat út un rytkraach. Kwakende wilde eenden en drukke mearkoeten. Dan binne der inénen flearmúzen. Over ut wateropflak skeare de koaningen fan de nacht, de Mearflearmús. We hewwe un kenner bij oans. Eddy. Hij het un batdetector metnommen. Met dit apparaatsje binne de flearmúzen prima te lokalisearen. Ut gelúd wurdt sterk fergroat deur ut kastje. At we de búslampen over ut water skine, sien we de flearmúzen dy’t op jacht binne naar foedsel. Un fasinearend en indrukwekkend gesicht. In Sneek is un groate koloany fan dizze fliegende soochdierkes anwezech. “ Ergens aan de oostkant van de stad. Ik ben de straatnaam vergeten…” We lope ferder. Opfallend hoe fluch de ogen an ut nachtelek dúster wenne. Komt fanself ok fan ut maanlicht. Ik sien de skaduwen fan de kuierende groep dúdelek op de groan. In de ferte leit Sneek, ut is noait écht dúster. Boven de stad hangt un see fan keunstlicht. We bliëve staan.
Guido het middachs un antal múzefallen útset. Kleine bakjes met hoai, meelwurmkes en pindakees. Ferrekte spannend at su’n fal open maakt wurdt. Sú der ok wat in sitte? Ut earste bakje is leech. Bij de andere fallen hewwe we mear geluk.
‘ Zoogdierloedertjes ’, su as Guido de bosspitsmúzen en aardmúzen noemt sien oans ferbaasd an met de kraaloogjes. De spitsmúzen hewwe un gebit as un hoan. De bosmúzen hewwe tannen en kiezen as un koe.
Dan nimt Simon, ok één fan ut IVN, mij met naar un moerassech stukje laan. Dêr mach ik aansens fersen foarleze: Dichter in de nacht! Ik húver, foël my eventjes helemaal allienech. Ik skrik my doad as ik inenen flakbij mij gekraak hoar. Un ree het mij blykber in de gaten kregen en naait út. Dan komme de andere deelnimmers an de nachteleke tòcht. Se skrikke at se mij dêr in ut gòdferlaten rytlaan staan sien. Ik hew de sonnebril opsetten, de kraach fan de winterjas omhooch en in ut skynsel fan twee wakselichtjes en un miny-saklantearn ( ‘ zeg wat je ziet ’ ) Lees ik ( kynder- )fersen foar. Eén fan de fersen is un fertaling/bewerking in ut Snekers fan Meindert Bylsma syn fers Nachts:
’s Nachts
Krúpe fissen sumar bij de wal op
Kope bij Twa Tsjillen un reesfyts
Fytse over de Potten de Tour de France.
Ik doën ok met,
Fanself gyn skijn fan kaans!
’s Nachts
Klimme múzen sumar in manestralen omhooch
Krije groanwerkers hoogtefrees
Se roetse omlaach en klimme nyt mear
Ik doën ok met:
Regel ut op- en delferkear
’s Nachts
Dúke fogels sumar op’e harses in’e sloat
Se speule dêronder dúkboat-boatsje-boat
Hewwe met mekaar plezier in dat water-wetter
Ik doën ok met
Se fine mij un échte onderwaterspetter.
’s Nachts
Soeke bijen sumar naar goud in’e groan
Mar òf se wat fine, ik sal ut noaite wete
Want wat doën ik?
Ik baal beste makker
Ik bin as un bij su wakkerrrrrrrrrrrrrrrrrrr!!
Bij ut laaste woard spat ik naar foaren. Skrikreaksy’s binne ut gefòlch. Ik hew nòch noait earder su'n únyk optreden had! We ferfolge oans wech en sien naar de maan en de sterren. Ut is druk in de lucht. Fliegtúgen en satteliten bewege deur ut nachtelek rúm. Ut is eigenlek puur geniete, met as útsmiter un moaie filosofise útspraak fan Simon: “ Het mooie van wat wij ontdekken in de natuur is dat we meer vragen hebben dan antwoorden. ”
Ik hew un prachtavend had. In ut foarjaar òrganiseart ut IVN un nieuwe Nacht voor de Leerkracht. Dan sal der ok mear públisiteit an ut evenement geven wurde. Un dikke fette anrader!
At ik thúskom sien ik dat der allemaal blauwe jeiter an myn skoenen en spikerbroek sit. Ut rúkt hearlek! At ik twee slukjes fan de Weduwe opdronken hew, gaan ik op bêd. Eigenlek sonde, want der falt nachts un soad te beleven. Un heel soad!
 |
| |
