| |
 |
15 júny om 18:58 |
| |
Fandaach is de literatuur de baas !
Dichter Elmar Kuiper
Su as gister al beloofd, fandaach mar wear is andacht foar de literatuur op dit weblog. Onder ut motto ik sken dus ik bestaan, sken ik regelmatech artikels en stukjes naar kollega-skrievers en webloggers. Oulopen saterdach ston in ut Friesch Dagblad un resęnsy fan K. de Jong Ozn. Over ut laaste werk fan de dichters Elmar Kuiper en Tsead Bruinja. Met beide mannen hew ik su nou en dan e-mailkontakt. Ik stuurde de bespreking fan De Jong naar Elmar en Tsead, su bin’k nou?! Onder de kop ‘ Moderniteit en verstaanbaarheid ’ bespreekt De Jong de bundels ‘ Hechtzwaluwen ’ fan Kuiper en ‘ Overwoekerd ’ fan Bruinja. Tsead plaatst ut FD-stuk op syn site en geeft der kort kommentaar op. Elmar gaat op un andere manier met de resęnsy om, hij geeft un poëtise reaksy. Kreatyf as y is. Ik hew fan Elmar toestemming kregen om dizze poëtise reaksy’s hier op myn site te plaatsen. Ik sitear earst wat De Jong over ut werk fan Kuiper skrieft en dęrna de reaksy fan de dichter.
“ Elmar Kuiper ( 1969, Sneek ) woont in Huins en werkt als beeldend kunstenaar en dichter. Hij dichtte aanvankelijk in het Fries, debuteerde in 2004 met ‘ Hertbyt ’ kreeg ook Friese prijzen. Dit jaar kwam zijn eerste bundel in het Nederlands uit: ‘Hechtzwaluwen ’. Ik begon te lezen en kwam onder andere dit gedicht tegen:
Afbraak
Er is een land van louter licht.
De gekamde schaamhaar is van Kaukasische oorsprong.
Aan een houtsplinter zit een grijpbare punt.
Het kaan geen kwaad als ik je toewuif met open armen.
Help me.
Er lopen maanmannen over mijn erf
die nooit uitgeput raken, herinneringen
ruimen en ruimen.
Ik kreeg wel een enkel aanknopingspunt. Met name bij de eerste regel, het begin van gezang 290 uit het ‘ Liedboek der kerken ’. Dan komt al een hele wereld je tegemoet. Maar dan verder? Volgens een toelichting gaat de bundel onder meer over de bezielde relatie tussen vader en een zoon. Waarbij het perspectief steeds verspringt en er flitsend-associatieve beelden zijn. Ik probeer verbanden te leggen, maar moet dat misschien helemaal niet doen, want het lukt mij vaak niet. Hier zal voor sommigen misschien de kracht, voor anderen de zwakte van deze poëzie liggen. Waarbij ik toch nog steeds overeind houd dat gedichten bedoeld zouden moeten zijn om te communiceren. Ik kwam wel treffende belden tegen. Maar soms ook buitenissige, gewichtig lijkende maar uit de band springende moderniteiten, die eigenlijk niets voorstellen. Kuiper deelt met nogal wat collega’s soms een gebrek aan zelfkritiek, juist op dit punt. Het is hier en daar interessante poëzie, waar ik echter weinig mee kan. Ook omdat de horizon, als het er op aan komt, eigenlijk heel dichtbij is. In feite een kleine wereld.”
Tňt sufer de resęnsy fan K. de Jong Ozn. En dan nou de mailerij tussen Elmar en mij, dy’t ik hier in syn hele hear & fear overnim:
Mail 1 ( hvdv )
Haré Elmar,
Pake Kuiper lies sűnder twivel it Friesch Dagblad, mar oft syn pakesizzer Elmar dat no safolle jieren letter noch docht is mar de fraach.
As fervent Sneons Petiele lęzer stjoer ik dy it besprek dat K. de Jong Ozn. juster yn it FD stean hie. De kop fan it artikel wie Moderniteit en verstaanbaarheid. Ik ha dy kop der by weiknipt om't it oars net op'e scan koe.
Hé dochst de groetnis ek even oan jim mem?!
fr. gr. Henk van der Veer
Antwoard op Mail 1 ( fan Elmar )
Ha dy Henk,
Sil de groetnis oerbringe. Tank foar it opstjoeren. Earliksein kin ik net safolle wurde mei dit besprek.
Hertliks,
Elmar
Mail 2 ( hvdv )
Is ek net sa wichtich je, De Jong docht syn bęst en komt ta in syn konklúzje. Is in âlde man dy't yn suver archys Hollaans skriuwt.
No go on!
fr.gr.
Henk
Antwoard op mail 2 ( fan Elmar )
Ha Henk,
Dochs hat er yn de kearn wol gelyk.
Hjirby in reaksje:
petear űnder de stjerren
ik krige inkeld ris in oanknopingspunt
benammen by de earste rigel
dan komt de hiele wrâld jin yn ’e mjitte
mar ik kin der net safolle mei
as it der op oan komt is de kime tichtby
it perspektyf hieltyd wer oars
ik kin der neat mei
nee it slagget my net
ik kaam wol oandwaanlike bylden tsjin
sa as in stien dy’t praat
in byljende hűn op in geitewollen sokkel
in man fan rubber mei ekstereagen
mar troch de bank nommen hat er
fierste min selskrityk ik bedoel
de skriuwer mei syn útwrydske gewichtich
lykjende mar bűten de stokken
springende moderniteiten
it stelt gjin kloat foar
ik besykje ferbannen te lizzen
mar moat dat eins net dwaan
we libje no yn in tiid
dat orizjinaliteit hast in twang is
fernijing is dęrby de eask
der binne ek skriuwers dy’t wol
in konkrete boadskip oerbringe
ek ik wol úthâlde dat fersen
benammen ornearre binne
om te kommunisearjen
sa’k al sei
ik kin der net safolle mei
dizze wrâld is feitliks hiel lyts
de skriuwer wol ynteressant węze
ja kuiper ik ha it oer dy
ik krige inkeld ris in oanknopingspunt
benammen by de earste rigel
Mail 3 ( hvdv )
Moaie reaksje Elmar. Mei ik dit brűke foar op myn weblog, soe ik hiel aardich fine!
fr.gr.
Henk
Antwoard op mail 3 ( Elmar )
Ha henk,
Ja hear, dat mei!
Ik ha de pik net op him yn mar woe dochs even in reaksje weromskriuwe. Wat my benammen fassinearret is de útspraak dat poezy kommunisearje moat. Fansels bin ik it der folslein mei iens. Mar wat is dat kommunisearjen eins? Begryplik skriuwe? Ik kom der net út.
No sa,
ik skriuw noch in fers mar dat keallet wat swierder. Ik leau wol dat ik it fers opnim yn myn nije bondel. It soe net ferkeard węze dat ik de boarne even neam.
hertliks,
Elmar
Mail 4 ( fan Elmar )
Haré Henk,
Ik stuur su noch een...
elmar
Antwoard op mail 4 ( hvdv )
Fyn ut bęst, kan der wear un moai blogje fan make, węrbij't ik beiden recht doën: besprekker en dichter.
fr.gr.
Henk
Mail 5 ( Elmar )
Bin eins best wel bliëd met sun bespreking. Dou siëst wel wat it opsmyt an materiaal!
Dit is ut tweede terugskriëf fers
petear yn ’e greide
dit is oare kost
it bestrykt in breed terrein
it hat gjin stikeltried om tsjin oan te pisjen
mar in sleat as natuerlike ôfskieding
kinst de wurden gewoan benei komme
in sin rint hjir net as in bline hazze foar dy út
mar wachtet geduldich yn har leger
sa heart it
kinst samar oanlizze
der is tiid by de rűs
de buks docht it wurk
gewoan
aardich no
it is dyn spinpoatsjende bist
dyn bloedsje dyn nuetsje
de geast moat it liif noch ferlitte
it liif skokt sa estetysk nei
mar dat is gjin punt
serieus
it bist is in breakdancer op it gers
gauris in suertsje ritich en net konvinsjoneel
in panykskopper mar by alle sprongen
dochs fersteanber
it is it swevende
elemint nei de kűgel
acht kear in salto foaroer
ja kuiper dit is oerjefte
hurd hurd
rin der hinne en sjoch
foar de aardichheid ris nei dat
gleie each
it nimt it hielal yn
it sjocht dwers troch dy hinne
kostlik sa’t it leit te skokskouderjen
pak it beet wurden floeie har
ta de earen út
it libben duorret en duorret
mar de útgűl hâld fansels op
ik bin hiel earlik
hoe komt it as in sin
har weromlűkt tusken de griene ręgen
as in rűngear protsje
genedich wachtet op
har klinyske kuiper?
Mail 6 ( hvdv )
Dou skriefst prachtege poëzy, heel anders as ik befoarbeld. Mar dat fyn ik nou su aardech dat bonte poëzyboeket as útlaatklep. Man wat is dat tňch moai. Mut dyn nieuwe bundel nňch anskaffe, mar ja ik mut altyd sufeul.
Ut leven brúst Elmar, ut brúst jonge! Ondertussen wil ik alle WK wedstiden ok nňch sien. Gyn goëd idee.
fr.gr.
Henk
Antwoard op mail 6 ( Elmar )
beste henk,
sa is it mar krekt. hoe bonter hoe beter/moaier. it leven brűst! dag in dag út!
gr
elmar
|
| |
