| |
 |
15 april om 17:56 |
| |
Reitze J. Jonkman bij de Sneekologen
Harm Rozenberg ( links ) met dr. Reitze J. Jonkman over de staan fan ut Snekers. Harm Rozenberg: myn frou seit dat ik platter Snekers praat as har!
Twee jaar leden, bij de earste groep Sneekologen was hij ok al oans gast, dr. Reitze J. Jonkman. Gisteraven was hij wear bij oans. Hij is taalkundege en hij promovearde in 1993 op un ondersoek na ut Liwwarders. In un boeiende lezing fertelde hij de 23 Sneekologen in spé over ut ontstaan fan ut Snekers. Komt ut Snekers nou út ut Boerefrys ňf het ut syn oarsprong in ut Hollaans? Ok over de status, ut ansien fan de taal fertelde Jonkman. Om op de earste fraach antwoard te geven nam Jonkman oans an de haan en gingen we teruch in de tiid. Ut ferskil tussen de taal fan ut plattelaan en de stad in de 16de eeuw. Ut gaat nyt om ut Frys en ut Hollaans su’t we dy beide talen nou kenne as mogeleke anleverende talen foar ut teugenwoardege Snekers, su hield Jonkman oans foar. Dat ut Snekers as stadsdialekt nyt op umself staat mar met ut Liwwarders, Bňlserters, Dokkumers, Franekers, Harlingers en ut Stavers tňt ut Stadsfrys rekent wurdt is dúdelek. Dy naam Stadsfrys is ferwarrend, want dat wurdde út ut betooch fan Jonkman dúdelek , ut stads in Fryslaan komt nyt foart út ut Boerefrysk mar út ut Hollaans.
Op dit moment staat ut stads en ut Snekers dus ok, onder groate druk. Der binne hieltyd minder kyndes dy’t Snekers prate. Jonkmam toande dizze stelling an met sifers út 1994. Deur myn geelswarte Sneker bril wil ik dęr mar amper an, mar feiten binne feiten en dy mutte je dus onder ogen sien. Ut promoaten fan ut Snekers is foar mij absolút gyn levenswerk, mar at ik myn stientsje der an bijdrage kan om dy sachte doad fan ut Snekers nňch wat út te stellen dan sal ik dat nyt nalate. Trekke an un doad Sneker peard fan Niemendal het echter gyn sin! Dat der nňch kaansen binne op útstel fan ekskúzy doët o.a. bliken út un kursus as Sneekology, dy’t hoe idoait ok, op inisjatyf fan un jonge Sneker Turk ( ňf TurkseSneker ) twee jaar leden tňt staan kwam. Dat un foaranstaand FNP-raadslid as enege teugen un subsidyfersoek foar de kursus stemde ferwňnderde mij nyt. Naast prinsipiële beswaren ( prima ! ) foar ut toekennen fan dy grypstúver sal bewust ňf onbewust de taalhouding fan de Frys nasjonalist un rol speuld hewwe om teugen te stemmen. De status fan ut Frysk is anmerkelek hoger as dy fan ut Snekers en un soad Fryskpraters sien op ut aktyf brúken fan ut Snekers del. Ut de hoek fan de FNP ferwacht ik helemaal gyn stipe laat staan steun. Ut bewuste raadslid het ut ok altyd over ‘ Sneukers ’ wat op mij un denigrearende indruk maakt.
Su as sommege Fryskpraters nňch wel us op ut Snekers delsien, doën Hollanners dat op ut Frys. Deur ut ontstaan fan de nieuwe gemeente SWF is de kaans dat der Snekers in dy raad sproken wurdt der nyt groater op wurden. Ik sien Germ Gerbrandy ňf Klaas Visser nňch nyt un fúrech betooch in ut stads houwen! Ut feit dat de naam Sneek nyt mear foarkomt in de offisjele gemeentenaam seit sufeul! Al binne un soad raadsleden hun dat nyt bewust. De suggesty fan taalkundege Jonkman om tegare met de raadsleden fan Bňlsert en Staveren un stads pratend blok te fňrmen ging der bij mij in as un griffemearde preek in un ouderling!
Dat deur un opdracht fan myn kant, Sneekolooch in spé Cor van der Wal ambisy's het om Sneker Stadsdichter te wurden stemt mij freugdefol! Allienech Stadsdichter wurde is gyn keunst, Stadsdichter weze wel!
Cor van der Wal het syn Sneker Paspoart! |
| |
