dagboek > overzicht
Dagboek november 2011Bekiek hele maand 
 
5 november om 11:12
 
Stelling Karel F. Gildemacher: Snekers is een ‘ grappig dialect ’





Dr. Karel F. Gildemacher, un eks- Noarderhoeker dy’t geef Frysk praat, is één fan de auteurs fan ut fanneweek ferskenen boek ’ Sneek van veenterp tot waterpoortstad ’.

Op pagina 269 skriëft Gildemacher en ik sitear: " In de tweede helft van de twintigste eeuw verdween het Snekers in hoog tempo uit de communicatie. Nederlands of Fries waren talen met aanzien, het oude stadstaaltje werd dan nog wel enige tijd gebruikt door de z.g. lagere sociale klassen. Het was dus een sociolect geworden en velen wilden er wel van af. Bij mensen die het Snekers nog enigzins beheersen, is het van vandaag overwegend slechts romantiserend en als ' grappig dialect ' in gebruik.”

Wat un idioate anname! Ik nim der dan ok stelling teugen. Hoe kan un taalwetenskapper as Gildemacher nou omskriëve dat ut Snekers as un ‘ grappig dialect ’brúkt wurdt? Het Gildemacher ondersoek deen om syn stelling wetenskaplek te onderbouwen? Fňlgens mij nyt! Omer Kaya, Frys statelid, het su'n ondersoekje overigens wel deen en dy komt tňt hele andere konklúsy's. Un taal, een dialekt is noait grappech, un taal is un taal is un taal. Niks mear en niks minder. Gildemacher weet dat ok!

Minsen kanne grappech weze, mar un taal dus nyt! Sú ut komme omdat Gildemacher al moai wat jaren út Sneek fut is dat hij de laaste taalontwikkelingen in de Waterpoartstad nyt metkregen het? Weet hij dan nyt dat ut foarwoard fan de laaste burgerjaarferslagen fan de foarmalege gemeente Sneek naast ut Hollaans, ut Frys ok altyd in ut Snekers was? Oud-burgemeester Arno Brok ston der op dat de stadstaal ok syn gerak kreech! Weet Gildemacher dan nyt dat der wachtlijsten binne foar de kursus Sneekology en dat un belangryk onderdeel fan dy bijeenkomsten over ut Snekers gaat? Dat dęr taalwetenskappers fan de Fryske Akademy kolleezjes over en in ut stads geve? Weet de taalsnob dan nyt dat der in de Groate Kerk nňch nyt su lang leden un gedeelte út ut evangely in ut Snekers foarlezen wurdde? En wat te denken fan ut snitteren, de snitterbijeenkomsten, de ferskillende weblogs in ut Snekers. Sien naar de poëzystienen in de stad: dy binne in ut Snekers. Oait un Bonte Sneker Avend metmaakt? Foertaal is in ut Snekers, komme un paar dúzend minsen op ou, dy’t ut Snekers aktyf brúke! De lullege gedichtebundels fan ene Henk van der Veer, gaan as warme (taal-) broadsjes over de toanbank! Dat der tientallen minsen binne dy't om Sneker gelegenheidsfersen & Su frage? Dat weareldkonsern C. & A. útdrukkelek froech om un júbileumfers in ut Snekers en dat fers der ok kommen is. Sterkernňch dát fers aansens foarlezen wurde sal foar 4000 ( ! ) C. & A. metwerkers?!En weet Gildemacher wel dat ut Sneeker Nieuwsblad al 10 jaar un Ouwejaarsfers paginagroat afdrukke laat? Dat openingen fan bedriëven en instellingen gebeure op fersoek in ut Snekers! Der is un Sneker TomTom. Der komt un App in ut Snekers!! Ut Snekers un ‘ grappig dialect ’? Stront wie het je sketen, keutel wat bist dik! Nou su! Ik fyn ut overigens un miste kaans dat in ut prachtech fňrmgeven boek su'n bitsje Frys ( AFUK tink om jim taalsaak ! ) en Snekers brúkt wurdt, mar dat is wear un ander ferhaal.