| |
 |
12 november om 15:34 |
| |
Indrukwekkende toneelvoorstelling Bint
Gisteravond bij indrukwekkende toneelvoorstelling Bint geweest. Peter Miedema schreef onderstaande recensie.
'De trap omhoog lag stijf gestrekt, met dubbele houten armzwaai naar hoger. Een schepsel was daar, zwart, doodsbleek, dat toefde, keek, en bij de bocht verdween.'
‘Bint’ (1934) van Ferdinand Bordewijk. Een schoolsysteem. Tucht of begrip. Discipline of chaos. Destijds geschreven als een waarschuwing voor het opkomend fascisme. Een fascinerend boek met prachtige taal. Bordewijk op z'n best.
Bint gaat over een beginnende docent (Meneer De Bree, subtiel vertolkt door Tijn Dokter). De Bree wordt docent op een school waar een ijzeren tucht heerst onder schoolhoofd Bint (Jules Croiset). De Bree worstelt met de tweestrijd tussen het vormen van de leerling als eenheidsworst versus een mensgerichte, individuele aanpak.
Twee schoolklassen: het rebelse 4D, met de veelzeggende bijnaam ‘De Hel’ en de intelligente en hardwerkende bloemenklas. Een zelfmoord van een leerling, veroorzaakt door een onvoldoende: de oorzaak van een heuse schoolrevolutie. Een romance tussen hoofdpersoon De Bree en juffrouw To Delorm. Een schoolreis. Rapportbesprekingen. Ziehier de ingrediënten waarmee Bint is vormgegeven in deze voorstelling.
Regie- en decortechnische vondsten maken het stuk verrassend en afwisselend. Zoals het decor; verrijdbare trapsgewijze minipodia worden multifunctioneel ingezet; als klasselokaal, brug en als schoolpoort. Maar ook de vormgeving van een fietstocht tijdens een schoolreis getuigt van klasse.
Tekenend voor de schoolsfeer zijn de rapportenvergaderingen. In geleuter over de persoonlijke toestand van de leerlingen heeft Bint geen zin. De aangekondigde zelfmoord van een leerling gebruikt hij voor de schoolmarketing. De wijze waarop de cijfers worden vastgesteld, de docenten roepen staccato, bijna rappend, hun cijfers, is grappig. Tekenend voor de voorstelling: griezelig en komisch tegelijk. Tussen deze twee uitersten beweegt het stuk zich constant.
Dat maakt de voorstelling even vermakelijk als belerend. De thematiek van Bint is namelijk van alle tijden. Hier en nu klinkt immers de roep om tucht in de samenleving ook luid. Dat maakt dit stuk actueel.
Bint is een prachtige, bijna klassieke, toneelvoorstelling. Wij hebben vooral genoten van Jules Croiset. Deze éminence grise van Neerlands toneel overdondert de zaal met zijn charisma, stem, timing en tijdloos vakmanschap. Hulde.
Peter Miedema
|
| |
