 |
|
|
|
 |
|
|
|
| |
 |
4 desember om 18:59 |
| |
Earste Groate Sneker Sinteklazefeest foar 70+ grandioas!
Fanmiddach metwerkt an ut earste Groate Sneker Sinteklazefeest foar 70+. En om mar futdaleks met de deur in húst te fallen, ut wurdde un grandioas súkses! Su’n 150 seniore Snekers hadden gebrúk maakt fan de útnoadeging fan Thuiszorg Slippens om naar ut Groat Sinteklazefeest te kommen. En dy hewwe der seker gyn spyt fan had.
Der was samensang onder leiding fan akkòrdeonist Lute Griek, bingo met as bingomaster Richard Poiesz en bij elke tafel met 70+ minsen un frijwillegers dy’t werklek in de watten leid binne. Koffy/tee met un stuk banketstaat, pepernoaten ( nyt te min ) en later op’e middach un slukje òf frisdrinken met hearlek hapkes fan Cook & Ny.
Absolút niks was an ut toefal overlaten, fan de súpermoai fersòrgde Sneker Sinteklaas Liedboekje, drukt deur DeeTeePee tòt de goeie sòrch fan Jantine Slippens & har team en de bingoprizen fan Poeisz en al dy andere gulle gevers. Rudy Bouma fan Friesland Actueel was er om ut een en ander op film fast te lêgen, sudat we ut mòrren wear teruchsiën kanne.
Selfs de LC was met un fotograaf ( “binne Jou fan ut Friesch Dagblad”, froech un besoekster an Catrinus van der Veen ) en un ferslachgever anwezech. Kòrt samenfatten un nieuwe tradisy is geboaren: fòlgend jaar wear un Groat Sneker Sinteklazefeest foar 70+ in de Súderkerk en dan gaan de besoekers wear met un sjokoladeletter naar hús!! Dank ok.an de tientallen frijwillegers!Hieronder myn Sneker Sinteklazeferhaal, frij naar un ferhaal fan Annie M.G. Schmidt.
Dat ik as Sneker Swarte Pyt schminkt was in de Sneker kleuren wú der bij een fan de besoeksters mar moeilek in: Soademieter op, jou krije gyn haan fan mij! Swarte Pyt is Swarte Pyt!
“Su dêr sitte we wear”, seit Sinteklaas. “Nou sêch dat wel”, seit Swarte Pyt. ‘Op’e stoomboat naar Nederlaan. Krekt as elk jaar. Foar de hoefeulste kear is dat nou Sinteklaas? ‘Foar de fijfhonderenfierentachtegste kear’, seit Sinteklaas. “Harrekrammele’, seit Pyt. ‘Wat nou harrekrammele’ seit Sinteklaas un bitsje lêbech. ‘Wêrom harrekrammele? “Ik hew der skoan myn nocht fan en al helemaal dat geseik over dy swarte Pyt. Ik hew fijfhonderdendryentachtech kear Swarte Pyt weest en nou. “Ho, hier wil ik gyn woard mear over hore. Dat is allienech mar un diskussy fan eekmiegers in ut kwadraat.”
“Mar wêrom seistou harrekrammele at wij naar Nederlaan toe salle. Dou bist tòch wiis met kyndes. En de kyndes in Nederlaan houwe tòch fan oans. En ouwe mênsen binne tòch ok hartstikkene gek met dij en mij?”
“Welnee Sinteklaas”, seit Pyt. “Se houwe allienech mar fan oans kadoatsjes. Ut gaat hun allienech mar om de pakjes. Ferder nergens om. En dy ouwelui houwe fan Sinteklaas omdat se der dan even un middach tussen út kanne. Fertel mij wat! En nou begint ut ok nòch te stòrmen! Harrekrammele!”
“Nou mustou us even goëd naar mij lústere sikkeneurege sangerdoas, dat machstou absolút nyt sêge”, seit Sinteklaas boas. “Astou nòch een kear wear ‘harrekrammele ‘ seist, dan krijstou fan mij de sak. De kyndes en de ouwe mênsen houwe wel fan oans. Se binne stapelgek met oans.”
Hoeiii…foar Sinteklaas ferde prate kon, kwam der un wunpúster dy’t hast syn miter metnam. De storm ging nou echt los. Der kwam mij tòch un skip met súre appels an, dat wille jum nyt wete. De lucht wurdde inkswart. De golven hieltyd hoger en hoger.” Dêr hest ut gesoademiter al”, raasde Swarte Pyt. “We fersúpe hier as muzen, we fergaan.” “Wat un flauwekul”, riep Sinteklaas. “Ut is al fijfhonderdendryentachtech kear goëd gaan met dit skip, wêrom súden we dan nou inenen…”
‘Hoeiiii’. Sinteklaas kreech un groate bats sout water naar binne, dat hij ston núver naar adem te happen. Hij moest met de ene haan syn miter en syn staf fasthouwe en met de andere haan de glibberege reling. De storm wurdde hieltyd hefteger en erger, woester en gystener en ferskrikkeleker. Golven su hooch as de Furmerus en Parkflat, de stoomboat leek wel su’n Playmobyl speulgoëdskipke op de Sneekermeer òf de Snitsermar. Mar dêr docht Sinteklaas op dat moment nyt an.
“Ik doën ut in myn broek”, jankte Pyt. “Dou doëst mar, ik fyn ut wel bêst”, brulde Sinteklaas amper boven de stòrmwyn út. En toen…toen was ut inenen un geweldege dreun. Un ontsettende skòk. Ut skip was op un klip faren. ‘Help help’ raasde Pyt. Hij skreeuwde moard en braan. ‘Help ut skip sinkt!’
“Wat seidestou sukrekt Pyt”, froech Sinteklaas, terwyl hij probearde te swemmen met syn miter op en syn staf in de haan. ‘Ik sei: de boat sinkt’, jerimearde Pyt, dy’t naast Sinteklaas swom. ‘Oh’, sei Sinteklaas. En nòch us un kear ‘Oh’, dan hestou diskear gelyk. De boat is sonken.’
“Harrekrasje, wat bin ik nat”, sei Pyt. “Wat bin ik nat en koud en sielech. Wat hew ik un medelijden met mijself.”
“Och denk tòch an dy arme kyndekes en ouwe mênsen in Nederlaan”, sei Sinteklaas.
“At Sinteklaas fersúpt salle se noait mear lekkers en speulgoed krije op 5 desember. Dêr gaan ik Pyt. Ik te oud om in de Golf fan Biskaje te lêgen. Adieu Pyt Adieu bêste makker, faarwel!’
‘Nee’ riep Swarte Pyt wanhopech, ‘nyt sinke, nyt sinke Sinteklaas. Dêr driëft un groate balk. Miskyn kanne we dêrop klimme.’
Hè hè, foarlopech waren se rêden. Dy bovenstebêste goeie Sinteklaas was syn staf kwyt raakt. Syn moaie miter had hij nòch op, mar ut maaiem droop derút en ut Lieke mear op un Saroma opklòppuddinkje as op un miter. “En al myn kadoatsjes naar de haaien”, suchtte Sinteklaas. “En de marsepein en de sjokeladeletters, de súkerbeestjes, allemaal foetsy, allemaal ferloaren. Wat mut der fan oans wurde? Hoe lang salle we hier omdobbere?
“Laan in sicht, laan in sicht. Ik siën laan”, riep Swarte Pyt. ‘Siën dan tòch, dêr, laan!’ En dêr kwam al un boatsje an om Sinte en Pyt te rêden. “Dit mut de kust fan Frankryk weze” We binne rêden!
Eindelek rêden! As fersopen katten stonnen Sinteklaas en Swarte Pyt in de kamer fan un liëve fishandelaar in un Fraans kustplakje. De plaatseleke Abbink salle we mar sêge. ‘Nous sommes Saint Nicolas et Pierre Noir”, sei Sinteklaas. Dat is Fraans en betekent : Wij binne Sinteklaas en Swarte Pyt. Mar de frou fan de fishandelaar begreep ut nyt su goëd en sei allienech mar: “ Och arme arme stakkers, arme skipbreukelingen…” Se sei dat op syn Fraans fanself. “Doën dy natte bròt mar út. Drinke dizze warme meil, ik sal Jou un pak fan myn man geve. Syn sundagse pak. En foar dy jonge fan Jou hew ik wel un pakje klearen fan oans soan.”
“Hoe kanne we Jou oait bedanke” , sei Sinteklaas. “Hoe kanne we Jou oait betale. Al oans geld leit in see. “ Dat hindert nyt”, sei de bêste frou. “Jou kanne fannacht ok wel bij oans útfanhús.” “Dat is ferskrikkelek aardech fan Jou, mar we hewwe gyn tiid”, sei Sinteklaas. “We hewwe self ferskrikkeleke haast. We mutte aveseare. Hoe komme wij oait op’e tiid in Nederlaan? Jeuminikkus, we komme noait op’e tiid in Nederlaan. Dêr sitte se op oans te wachten en we kome te laat. Trouwen, we hewwe nyt eens geld om ferder te reizen!”
“Myn man brengt Jou wel even naar Nederlaan”, sei de poerbêste frou.
Sinteklaas en Swarte Pyt saten op un open frachtwagentsje en pakten sich fast, want de Fraanse fisboer reed as un beest. Hij ride dwars deur alle ferkearslichten en dwars deur alle douaneposten. Hij gierde deur de bochten en raasde langs de wegen en denderde deur de stadsjes. Mar foar Sinteklaas ride hij nòch nyt hard genoech. “At we mar op’e tiid binne…at we mar foar 5 desember ankomme”, krimmenearde Sinteklaas. “Flugger, gauwer, asjebliëft opskiëte!”
En na un lange dach en un hele nacht flink deurriden waren se in Nederlaan. “Naar Liwwarden?” froech de fisserman dy’t wel us wat over de Kulturele Hoofdstad hoard had. “ Bistou besopen”, sei Sinteklaas. “ Dêr het ut nòch noait wat weest en dêr sal ut ok noait wat wurde! We gaan earst naar Sneek, ut Paradys op aarde!’
“Ik set Jou hier bij de Waterpoart af”, sei de fisboer. “Flak bij ut moaite plakje fan Sneek. Ik gaan futdaleks teruch, myn frou sit te wachte. De heu, au revoir!” En fut was hij.
Dêr stonnen se in Sneek bij de Waterpoart an de Kolk., tussen de Wouda’s Meel dúven.. Tussen de mênsen. Sinteklaas koekeloerde us om sich heen en deed wat hij elk jaar deed at hij in Nederlaan ankommen was. Hij knikte en glimlachte. Der kwamen un soad mênsen langs. Mar se sagen nyt naar Sinteklaas en Swarte Pyt. Gyneen sach op nòch om. Gyneen herkende Sinteklaas en Swarte Pyt. Ut stik in Sneek fan ouwe mênsen dêr’t se noait naar omkieke. En swarte mênsen lope der ok bij bosjes om wêr’t nyt naar omsiën wurdt. Gyneen herkende hun.
“Ik bin Sinteklaas”, sei de bêste Sint teugen un foarbijganger fan Lemmerwech Oast. De man bleef staan, snoof us even dyp en sei: “Bêste man, Jou rúke naar fis!” Toen liep hij ferder. Spitech genoech had de man ok nòch us gelyk, se meurden naar fis. En gyneen, gyneen écht gyneen herkende Sinteklaas. Moedloas gingen se op de trapkes fan de Waterpoart sitten. “Dêr sitte we nou”, sei Sinteklaas. “Sêch dat wel, dêr sitte we nou”, sei Swarte Pyt. “Gyn pakjes, gyn kadoatsjes. Gyn geld. We like wel boatfluchtelingen. De mênsen herkenne oans nyt. Hew ik ut Jou al nyt seid: allienech om de pakjes houwe de kyndes en de ouwe mênsen fan oans!”
Op dat moment kwam der un klein meiske foarbij an de haan fan har beppe. “Sinneklaas”, riep ut mokkeltsje. “Dat is Sinterklaas niet”, riep har beppe in ut Nederlaans, omdat Beppes’s miene dat suks beter is foar kyndes, nyt in ut Snekers mar in ut Nederlaans. “Dat is zomaar een man…” “Sinneklaas”, sei ut meiske koppech en probearde har los te trekken fan de haan fan opoe.
Un ander kyn riep ok fan ‘Sinterklaas”. Un klein jonkje begon te singen: ‘Sinteklaasje bonne bonne bonne.” En in un floek en un skeet stonnen der wel dúzend kyndes bij de Kolk te singen en te skreeuwen.
De faders en moekes seiden un bitsje knòrrech: “Metkomme Stella, opskiëte Hayo, dat is Sinteklaas nyt, dat kanne je tòch su wel siën. Dat is un ouwe kearel dy’t naar fis rukt”. Mar de kyndes rukten sich los en gingen tòch. Sinteklaas gaf alle kyndes un haan en lústerde naar de ferskes dy’t se foar um songen.
“Wêr is Jouw staf, Sinteklaas? En wêr is Jouw miter? Wêr is de sak met kadoatsjes? Froegen de kyndes. Sinteklaas fertelde dat se skipbreuk leden hadden. “Wat ferskrikkelek”, riepen alle kyndes. “Arme Sinteklaas, arme Swarte Pyt. De stoomboat is fergaan en nou binne se hier sonder eten en drinken.’
Un paar groatere kyndes en ouwere mênsen seiden teugen mekaar. “Weetst wat we doën, Sinteklaas het oans al sufeul klearen, pakjes en su geven, late we ut nou mar us omdraaie. We geve hem wat.” Se draafden naar hús en kwamen teruch met un hele soad pakjes.
Der saten hearleke broadsjes fan Poiesz in, wurstjes fan AH en appels en drúven fan Marten Stoofpear. Behalve eten en drinken namen de kyndes ok nòch echt speulgoëd met. Watte, se gaven ut moaiste speulgoëd, hun treinen, hun kraanwagens en knuffels. Hun poppen en winkeltsjes en keukentjes. De groate mênsen stonden in de ferte wat onnoazel te kieken en skudden ut hoofd. “Wat un gekkeboël”, riepen se. “Su’n gewoane man dy’t naar fis rukt.”
Der kwamen nòch twee kyndes met un heel groat pak. “Wat sú dêr nou insitte? Froech Sinteklaas nieuwsgierech. Hij fermaakte sich opperbêst en genoat fan al dy kadoatsjes, hij kon der gyn genoech fan krije. Foarsichtech deed hij ut groate pak open. En wat sat der in? Un Sinteklazepak en un Swarte Pyt kostúm. “Dat hewwe we foar jum huurd bij de Toverbal”, seiden de kyndes. “ Met geld út oans spaarpòtten. Dy pakken mutte wel wear teruch, mar jum magge se un paar dagen houwe.”
Sinteklaas kreech tranen in de ogen, su blij was hij. En Pyt daanste fan geluk. Se mochten hun bij Harm en Ika Rozenberg wel even ferklede. En toen se wear tefoarskyn kwamen en over ut Hoochend liepen barstten e kyndes en ouwe mênsen in groat gejuich út en songen: “ Zie de maan schijn door de bomen.” Dat was krekt su at Sinteklaas elk jaar in Nederlaan kwa. En Swarte Pyt had ok gyn min sin mear. Nou sagen de groate mênsen ok dat se echt waren. Gyneen twifelde mear.
Al rúkten Sinteklaas en Swarte Pyt nòch un bitsje fissech, ut kon niks skele. Burgemeester Apotheker, anders spoarradys te siën in de stad, ontfing de Sint plechtech. Sinteklaas en Swarte Pyt wurdden deur iedereen toejuigd. Tegare gingen se langs de húzen krekt òf der noait wat an de haan weest was. Ok om kadoatsjes út te delen, de pakjes dy’t hij fan de kyndes kregen had. En gyn enkel kyn kreech syn eigen speulgoëd teruch, dêt sòrgde Swarte Pyt wel foar. Su gingen su deur ut hele laan, ok in Liwwarden.
En tòt slot fierden se nòch un Groat Sinteklazefeest in de Súderkerk fan Sneek omdat dêr Roomsen, Griffemearden en Openbaren nyt su moeilek doën en gewoan gesellech bij mekaar sitte. Suster Jantine Slippens gúlde tranen fan freugde, want su sach har ideale Sinteklazefeest der út.
Folgend jaar mar wear, was ut enege wat se sêge kon. En dêt gúde se wear heen, liters tranen, dy’t deur koster Martin later opdweild wurdden!
Foto's: Harm Rozenberg |
| |
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
